(ուժը կորցրել է 13.01.2022 թիվ 27-Ն որոշում)
i
040.0507.070505
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«7» մայիսի 2005 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
21 ապրիլի 2005 թվականի N 507-Ն
i
ՀԱԿԱՍԱՌԻՉՆԵՐԻ ԵՎ ՀԻԴՐԱՎԼԻԿ ԱՐԳԵԼԱԿԻ ՀԵՂՈՒԿՆԵՐԻ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
«Ստանդարտացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածին համապատասխան` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել հակասառիչների և հիդրավլիկ արգելակի հեղուկների տեխնիկական կանոնակարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից 6 ամիս հետո:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2005 ԹՎԱԿԱՆԻ ԱՊՐԻԼԻ 30-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2005 թվականի ապրիլի 21-ի
N 507-Ն որոշման
ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ ՀԱԿԱՍԱՌԻՉՆԵՐԻ ԵՎ ՀԻԴՐԱՎԼԻԿ ԱՐԳԵԼԱԿԻ ՀԵՂՈՒԿՆԵՐԻ
I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ
1. Սույն հակասառիչների և հիդրավլիկ արգելակի հեղուկների տեխնիկական կանոնակարգը (այսուհետ` տեխնիկական կանոնակարգ) տարածվում է ճանապարհային տրանսպորտի ներքին այրման շարժիչների սառեցման, հիդրավլիկ փոխանցիչների ու էներգիայի կուտակիչով հիդրավլիկ արգելակների համակարգերում որպես բանող հեղուկ նախատեսված` արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի ծածկագրերին համապատասխան` հետևյալ հակասառիչների և հիդրավլիկ արգելակի հեղուկների վրա`
հակասառիչներ (անտիֆրիզ), բացառությամբ`
հակասառցապատման հեղուկների 3820 00 000,
նավթ կամ նավթամթերք չպարունակող կամ 70 տոկոսից պակաս զանգվածային մասով բիտումային տեսակի հանքանյութերից ստացված նավթ կամ նավթամթերք պարունակող հիդրավլիկ արգելակի հեղուկներ 3819 00 000:
2. Սույն տեխնիկական կանոնակարգով սահմանվում են 1-ին կետում նախատեսված հակասառիչների և հիդրավլիկ արգելակի հեղուկների (այսուհետ` արգելակի հեղուկներ) անվտանգությունը բնութագրող ցուցանիշները, դրանց մակնշմանը, փաթեթավորմանը, փոխադրմանը, պահմանը և շրջակա միջավայրի պահպանությանը ներկայացվող պահանջները, ինչպես նաև համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերը:
3. Սույն տեխնիկական կանոնակարգը չի տարածվում օդային տրանսպորտում և ռազմական տեխնիկայում օգտագործվող հակասառիչների և արգելակի հեղուկների վրա:
4. Հակասառիչները և արգելակի հեղուկները ենթակա են համապատասխանության պարտադիր գնահատման:
II. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
5. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հասկացությունները`
հակասառիչ` ցածրասառ հեղուկ, որը կիրառվում է ներքին այրման շարժիչների սառեցման համար, ինչպես նաև որպես աշխատանքային հեղուկ` ցածր և չափավոր ջերմաստիճաններում աշխատող ջերմափոխանակիչ կայանքների համար,
արգելակի հեղուկ` տեխնիկական հեղուկ արգելակների հիդրոհամակարգերի համար,
էներգիայի կուտակիչով հիդրավլիկ արգելակներ` արգելակման համակարգ, որում էներգիան մատակարարվում է մեկ կամ ավելի կուտակչում կուտակված, ճնշման տակ գտնվող մեկ կամ ավելի ճնշող պոմպից (պոմպերից) սնվող հիդրավլիկ հեղուկի միջոցով, որից (որոնցից) յուրաքանչյուրն ապահովված է արտադրողի կողմից սահմանված ճնշման առավելագույն արժեքը սահմանափակող սարքով:
III. ՇՈՒԿԱ ՄՈՒՏՔ ԳՈՐԾԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
6. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում հակասառիչների և արգելակի հեղուկների իրացումն առանց համապատասխանության գնահատման արգելվում է:
i
7. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում համապատասխանության պարտադիր գնահատման ենթակա և շրջանառության մեջ գտնվող հակասառիչներն ու արգելակի հեղուկները պետք է ուղեկցվեն համապատասխանության ազգային նշանի մակնշմամբ կամ համապատասխանության սերտիֆիկատով կամ գրանցված համապատասխանության հայտարարագրով:
(7-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
IV. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
8. Հակասառիչներն արտադրվում են հակասառիչ խտանյութի և բանող հակասառիչների տեսակներով:
Հակասառիչ խտանյութն իրենից ներկայացնում է 5 տոկոսից ոչ ավելի ջրի զանգվածային մասով հակասառիչ, որը չի օգտագործվում որպես բանող հակասառիչ: Այն նախատեսված է ջրով նոսրացնելու միջոցով բանող հակասառիչ ստանալու համար:
Հակասառիչ խտանյութի նոսրացման կարգը սահմանվում է կոնկրետ արտադրանքի ստանդարտացման նորմատիվ փաստաթղթով:
Բանող հակասառիչները, կախված բյուրեղացման սկզբի ջերմաստիճանից, բաժանվում են երկու տեսակի` բանող հակասառիչ - 65 և բանող հակասառիչ - 40:
Հակասառիչների անվտանգության ցուցանիշները պետք է համապատասխանեն 1-ին աղյուսակով սահմանված նորմերին:
Աղյուսակ 1
._________________________________________________________________________.
|Ցուցանիշի անվանումը | Նորմը |
| |____________________________________________|
| |հակասառիչ խտանյութ|բանող |բանող |
| | |հակասառիչ-65|հակասառիչ-40|
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Խտությունը, գ/սմ3 |1,100-ից մինչև |1,085-ից |1,065-ից |
| |1,150 |մինչև 1,100|մինչև 1,085|
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Բյուրեղացման սկզբի |մինուս 35 |մինուս 65 |մինուս 40 |
|ջերմաստիճանը, օC, ոչ բարձր |(թորած ջրով 1:1 | | |
| |ծավալային | | |
| |հարաբերությամբ | | |
| |նոսրացնելիս) | | |
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Չափամասային տվյալները. | | | |
|թորման սկզբի ջերմաստիճանը, | | | |
|օC, ոչ ցածր |100 |100 |100 |
|մինչև 150 օC թորված | | | |
|հեղուկի զանգվածային մասը, | | | |
|%, ոչ ավելի |5 |40 |50 |
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Մետաղների վրա քայքայիչ | | | |
|(կոռոզիական) ազդեցությունը, | | | |
|գ/մ2 . օր, ոչ ավելի | | | |
|պղինձ, արույր, պողպատ, թուջ,|0,1 |0,1 |0,1 |
|ալյումին |(աղային լուծույթով| | |
| |1:1 ծավալային | | |
| |հարաբերությամբ | | |
| |նոսրացնելիս) | | |
|զոդանյութ |0,2 |0,2 |0,2 |
| |(աղային լուծույթով| | |
| |1:1 ծավալային | | |
| |հարաբերությամբ | | |
| |նոսրացնելիս) | | |
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Ռետինի ուռչումը, %, ոչ ավելի|5 |5 |5 |
| |(թորած ջրով 1:1 | | |
| |ծավալային | | |
| |հարաբերությամբ | | |
| |նոսրացնելիս) | | |
|____________________________|__________________|____________|____________|
|Ջրածնային ցուցիչը (pH) |7,5-ից մինչև 11,0|7,5-ից |7,5-ից |
| |(թորած ջրով 1:1 |մինչև 11,0 |մինչև 11,0 |
| |ծավալային | | |
| |հարաբերությամբ | | |
| |նոսրացնելիս) | | |
._________________________________________________________________________.
9. Արգելակի հեղուկներն ըստ բաղադրության բաժանվում են 70 տոկոսից պակաս զանգվածային մասով բիտումային տեսակի հանքանյութից ստացված նավթ կամ նավթամթերք պարունակող (այսուհետ` նավթի հիմքով) և նավթ կամ նավթամթերք չպարունակող (այսուհետ` ոչ նավթի հիմքով) տեսակների:
Արգելակի հեղուկների անվտանգության ցուցանիշները պետք է համապատասխանեն 2-րդ աղյուսակով սահմանված նորմերին:
Աղյուսակ 2
i
._________________________________________________________________________.
|Ցուցանիշի անվանումը| Նորմը |
| |_____________________________________________________|
| |նավթի հիմքով | ոչ նավթի հիմքով |
| | |____________________________________|
| | |գերչակի յուղի և |այլ |
| | |բուտիլ սպիրտի | |
| | |բաղադրիչների | |
| | |խառնուրդի հիմքով | |
|___________________|________________|_________________|__________________|
| 1 | 2 | 3 | 4 |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Արտաքին տեսքը |կանաչ գույնի |համասեռ, թափանցիկ|թափանցիկ, առանց |
| |պարզ, առանց |անգույն, դեղին, |նստվածքի և |
| |կախույթի, |կարմրավուն կամ |մեխանիկական |
| |նստվածքի և |նարնջագույն առանց|խառնուկների |
| |մեխանիկական |նստվածքի և |ցանկացած գույնի |
| |խառնուկների |մեխանիկական |հեղուկ |
| |հեղուկ |խառնուկների | |
| | |հեղուկ | |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Եռման ջերմաստիճանը,|235 |114 |205 |
|օC, ոչ ցածր |10%-ոց | |140 (որոշված ՀՍՏ |
| |խտանյութինը` 250| |ԻՍՈ 4925 ստանդարտի|
| | | |5.2.1 մեթոդով) |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Կինեմատիկական | | | |
|մածուցիկությունը, | | | |
|մմ2/վ, | | | |
|(0+/-0,5) օC | | | |
|ջերմաստիճանում, ոչ | | | |
|ավելի |-- |100 |-- |
|մինուս 40 օC | | | |
|ջերմաստիճանում, ոչ | | | |
|ավելի |2000 |-- |1500 |
|(50+/-0,5) օC | | | |
|ջերմաստիճանում |-- | --- |-- |
|ոչ պակաս |-- | 7,0 |-- |
|(70+/-0,5) օC | | | |
|ջերմաստիճանում, |-- | |-- |
|ոչ պակաս |-- | 4,0 |-- |
|100 օC | | | |
|ջերմաստիճանում, ոչ | | | |
|պակաս |6,0 |-- |1,5 |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Ջրածնային ցուցիչը | | | |
|(pH) |-- |6,0-ից ոչ պակաս |7,0-ից մինչև 11,5|
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Փոխազդեցությունը | | | |
|մետաղների հետ` | | | |
|ա) թիթեղների |Մետաղյա մասերը |Թիթեղի վրա անզեն |Մետաղյա մասերի վրա|
|արտաքին տեսքը |չպետք է կրեն |աչքով տեսանելի |(ինչպես հեղուկի |
| |անզեն աչքով |փչուկի կամ |հետ շփվող, այնպես |
| |տեսանելի |անհարթության |էլ չշփվող) անզեն |
| |քայքայում |բացակայություն: |աչքով չպետք է |
| |(կոռոզիա): |Թույլատրվում է |նկատվեն |
| |Թույլատրվում է |գույնի |քերծվածքներ կամ |
| |թեթևակի ժանգ |փոփոխություն |կոշտացումներ: |
| |կամ | |Թույլատրվում է |
| |գունաթափություն:| |թեթևակի ժանգ կամ |
| |Չպետք է առաջանա | |գունաթափություն: |
| |1 մմ տրամագիծը | |Չպետք է առաջանա |
| |գերազանցող | |սույն կետի «բ» |
| |քերծվածք | |ենթակետով |
| | | |սահմանված նորմերը |
| | | |գերազանցող |
| | | |քայքայում |
| | | |(կոռոզիա): Հեղուկ |
| | | |ջուր խառնուրդում |
| | | |(50+/-2) օC-ում |
| | | |չպետք է նկատվի |
| | | |դոնդողանման |
| | | |գոյացություն: Ոչ |
| | | |ապակյա տարայի |
| | | |պատերին, ոչ էլ |
| | | |մետաղյա մասերի |
| | | |մակերեսին չպետք է |
| | | |գոյանա և մնա |
| | | |բյուրեղային |
| | | |մնացորդ: Հեղուկի |
| | | |նստվածքը չպետք է |
| | | |լինի 0,01 տոկոսից |
| | | |ավելի: |
|բ) թիթեղների միավոր| | | |
|մակերեսին ընկնող | | | |
|զանգվածի | | | |
|թույլատրելի | | | |
|փոփոխությունը, | | | |
|մգ/սմ2. | | | |
|սպիտակ թիթեղ |-- |0,2-ից ոչ ավելի |0,2-ից ոչ ավելի |
| | | |(անագապատ երկաթ) |
|պողպատ |+/-0,05 |0,2-ից ոչ ավելի |0,2-ից ոչ ավելի |
|ալյումին |+/-0,05 |0,1-ից ոչ ավելի |0,1-ից ոչ ավելի |
|թուջ |+/-0,05 |0,2-ից ոչ ավելի |0,2-ից ոչ ավելի |
|արույր |+/-0,05 |0,4-ից ոչ ավելի |0,4-ից ոչ ավելի |
|պղինձ |+/-0,05 |0,4-ից ոչ ավելի |0,4-ից ոչ ավելի |
|ցինկ |+/-0,05 |-- |0,4-ից ոչ ավելի |
|բրոնզ |+/-0,05 |-- |-- |
|մետաղները հանելուց | | | |
|հետո. | | | |
|հեղուկի ջրածնային | | | |
|ցուցիչը (pH) |-- |6,0 |-- |
|արտաքին տեսքը |-- |Առանց դոնդողանման|-- |
| | |և բյուրեղային | |
| | |նստվածքի: | |
| | |Թույլատրվում է | |
| | |հեղուկի գույնի | |
| | |մգացում: | |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Ռետինի վրա | | | |
|ազդեցությունը` | | | |
|ա) ռետինե խցօղակի | | | |
|հիմքի տրամագծի | | | |
|ավելացումը 70 օC և | | | |
|120 օC | | | |
|ջերմաստիճաններում, | | | |
|մմ` | | | |
|տիրոլ բութադիենային|-- |-- |0,15-ից մինչև |
|ռետին | | |1,40 |
|բնական ռետին |-- |-- |0,15-ից մինչև |
| | | |1,40 |
|բ) կարծրության | | | |
|փոփոխությունը, | | | |
|IRHD` | | | |
|պոլիքլորոպրենային |0-ից մինչև |-- |-- |
|ռետին |մինուս 10 | | |
|բութադիեն- | | | |
|աքրիլոնիտրիլային |3-ից մինչև |-- |-- |
|ռետին |մինուս 5 | | |
|ստիրոլ | | | |
|բութադիենային | | | |
|ռետին, ոչ ավելի. | | | |
|70 օC | | | |
|ջերմաստիճանում |-- |-- |10 |
|120 օC | | | |
|ջերմաստիճանում |-- |-- |15 |
|բնական ռետին, ոչ | | | |
|ավելի |-- |-- |10 |
|գ) ծավալի | | | |
|փոփոխությունը, %. | | | |
|պոլիքլորոպրենային | | | |
|ռետին |0-ից մինչև 10 |-- |-- |
|բութադիեն- | | | |
|աքրիլոնիտրիլային | | | |
|ռետին |0-ից մինչև 10 |-- |-- |
|ստիրոլ | | | |
|բութադիենային ռետին| | | |
|70 օC և 120 օC | | | |
|ջերմաստիճաններում |-- |-- |1-ից մինչև 16 |
|բնական ռետին |-- |-- |1-ից մինչև 16 |
|դ) ռետինի | | | |
|ընդարձակումը | | | |
|(70+/-2) օC | | | |
|ջերմաստիճանում | | | |
|(72+/-2) ժ | | | |
|ընթացքում. |-- |2-ից մինչև 8 |-- |
|նմուշի ծավալի |-- |չի թույլատրվում |-- |
|փոփոխությունը, % | |կպչունություն, | |
|արտաքին տեսքը | |փուչիկներ կամ | |
| | |անհարթություններ | |
|___________________|________________|_________________|__________________|
|Ջրի զանգվածային | | | |
|մասը, %, ոչ ավելի |0,005 |-- |0,005 |
._________________________________________________________________________.
(2-րդ աղյուսակը փոփ. 25.01.07 թիվ 83-Ն որոշում)
Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների մակնշմանը
ներկայացվող պահանջները
10. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների յուրաքանչյուր սպառողական տարայի վրա պետք է լինի հետևյալ բովանդակության մականշվածք`
ա) արտադրող, մատակարարող կազմակերպության անվանումը, գտնվելու վայրը և (կամ) ապրանքային նշանը (առկայության դեպքում),
բ) արտադրանքի անվանումը, տեսակը,
գ) զտաքաշը,
դ) թողարկման թվականը (ամիսը, տարին),
ե) պահման պայմանները,
զ) օգտագործման վերաբերյալ ցուցումները, արտադրանքի հետ վարվելու նախազգուշական միջոցները,
է) թունավորության և հրդեհավտանգության վերաբերյալ տվյալները:
11. Արգելակի հեղուկների յուրաքանչյուր սպառողական տարայի վրա լրացուցիչ կարող են նշվել սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված նավթի հիմքով և ոչ նավթի հիմքով արգելակի հեղուկների տարաների մակնշման ստանդարտով սահմանված այլ տվյալներ:
12. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների փոխադրական տարաների վրա պետք է լինի հետևյալ բովանդակության մականշվածք`
ա) արտադրող, մատակարարող կազմակերպության անվանումը, գտնվելու վայրը և (կամ) ապրանքային նշանը (առկայության դեպքում),
բ) արտադրանքի անվանումը, տեսակը,
գ) զտաքաշը և համաքաշը,
դ) թողարկման թվականը (ամիսը, տարին),
ե) պահման պայմանները:
Փոխադրական տարիների վրա, սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված ստանդարտների պահանջներին համապատասխան, պետք է լրացուցիչ լինեն «Վերև», «Փխրուն է: Զգույշ» (ապակյա սպառողական տարայով արտադրանքի համար), «Պահպանել տաքացումից» վարվելակարգային նշանները և բեռների փոխադրման վտանգավորությունը բնութագրող վտանգավորության նշանը` OOH սերիական համարը, վտանգավոր նյութի դասերը, դասակարգման ծածկագիրը.
հակասառիչների դասը` 6, ենթադասը` 6.1, դասակարգման ծածկագիրը` 6161,
արգելակի հեղուկների դասը` 3, ենթադասը` 3.3, դասակարգման ծածկագիրը` 3313:
13. Արգելակի հեղուկներով սպառողական և փոխադրական տարաների վրա լրացուցիչ պետք է նշվի արգելակի հեղուկի տիպը (նավթի հիմքով կամ ոչ նավթի հիմքով) բնութագրող գրաֆիկական սիմվոլի մականշվածքը` ըստ սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված համապատասխան ստանդարտի պահանջների:
14. Մակնշումը կատարվում է անմիջապես հակասառիչով, արգելակի հեղուկով սպառողական և փոխադրական տարաների կամ պիտակների վրա:
Մականշվածքը պետք է լինի հստակ և չկեղտոտված, ներկի գույնը պետք է լինի հակադրական տարայի և պիտակի գույնին, տեքստը պետք է լինի դյուրընթեռնելի:
15. Փոխադրական տարայի վրայի մականշվածքը պետք է կայուն լինի ջրի և օրգանական լուծիչների նկատմամբ (օրգանական լուծիչ պարունակող արտադրանքի համար):
16. Արտադրողը, մատակարարը կամ նրա լիազոր ներկայացուցիչը պետք է ապահովի Հայաստանի Հանրապետությունում իրացվող` Հայաստանի Հանրապետությունում արտադրվող և ներմուծվող հակասառիչների և արգելակի հեղուկների վերաբերյալ սույն տեխնիկական կանոնակարգի 10-րդ ու 11-րդ կետերով սահմանված տեղեկատվության և դրանց բովանդակության տրամադրումը սպառողին` հայերենով:
Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների փաթեթավորմանը, փոխադրմանն ու
պահմանը ներկայացվող պահանջները
17. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների փաթեթավորմանը, փոխադրմանն ու պահմանը ներկայացվող պահանջները սահմանվում են սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված համապատասխան ստանդարտներով, ինչպես նաև կոնկրետ արտադրանքի ստանդարտացման նորմատիվ փաստաթղթերով:
18. Հակասառիչների փաթեթավորումը պետք է կատարվի չոր, մետաղյա հերմետիկ փակվող տակառներում:
Տակառներ լցվող հակասառիչ խտանյութի ջերմաստիճանը պետք է լինի մինուս 10 օC-ից մինչև պլյուս 50 օC, բանող հակասառիչներինը` մինուս 50 օC-ից մինչև պլյուս 50 օC:
Որպես հակասառիչների սպառողական տարա օգտագործում են նաև պոլիմերային տարաներ:
Սպառողական տարայում չափածրարված հակասառիչների զտաքաշի շեղումը տարայի վրա նշված անվանական զանգվածից չպետք է գերազանցի +/-2 տոկոսը:
19. Արգելակի հեղուկները փաթեթավորում են հերմետիկ փակվող ապակյա և պոլիէթիլենային բանկաներում և շշերում, պոլիէթիլենային կանիստրներում, մետաղական բիդոններում և սև թիթեղից բանկաներում:
Սպառողական տարայում չափածրարված արգելակի հեղուկների զտաքաշի շեղումը տարայի վրա նշված անվանական արժեքից չպետք է գերազանցի +/-5 տոկոսը:
20. Տարայի լցման մակարդակը պետք է հաշվարկվի` հաշվի առնելով տարայի տարողությունը, բեռնունակությունը և արտադրանքի ծավալային ընդարձակումը` կախված պահման և փոխադրման ժամանակ ջերմաստիճանի հնարավոր փոփոխությունից:
21. Փաթեթավորված հակասառիչները և արգելակի հեղուկները փոխադրվում են տրանսպորտի բոլոր տեսակներով` համաձայն տվյալ տեսակի տրանսպորտով բեռների փոխադրման կանոնների:
Հակասառիչները և արգելակի հեղուկները պետք է պահել փակ տարածքներում պաշտպանելով մթնոլորտային տեղումներից:
Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների պահման երաշխիքային ժամկետը պետք է սահմանվի արտադրող կազմակերպության կողմից` կոնկրետ արտադրանքի ստանդարտացման նորմատիվ փաստաթղթով:
Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների արտադրման և օգտագործման
ժամանակ շրջակա միջավայրի պահպանության պահանջները
22. Հակասառիչների հիմնական բաղադրիչը էթիլենգլիկոլն է, որը թունավոր է, օժտված է մարդու օրգանիզմի վրա թմրեցուցիչ հատկությամբ: Այն կարող է ներթափանցել մաշկային ծածկույթի միջոցով, օժտված չէ կուտակային հատկությամբ: Հակասառիչների վտանգավոր ազդեցությունը մարդու առողջության և շրջակա միջավայրի վրա պետք է գնահատվի ըստ էթիլենգլիկոլի, որի սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան աշխատանքային գոտու օդում չպետք է գերազանցի 5 մգ/մ3, իսկ էթիլենգլիկոլի սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան մթնոլորտային օդում չպետք է գերազանցի 0,07 մգ/մ3-ը:
Համաձայն սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված համապատասխան ստանդարտի էթիլենգլիկոլը պատկանում է չափավոր վտանգավոր նյութերի վտանգավորության III դասին:
Հակասառիչ խտանյութը պատկանում է դյուրավառ նյութերի խմբին, որի գոլորշիների բռնկման ջերմաստիճանը` 120 օC է, ինքնաբոցավառման ջերմաստիճանը 380 օC, օդում, հագեցած գոլորշիների բոցավառման սահմանային ջերմաստիճանները. ստորինը` 112 օC, վերինը` 124 օC:
Բանող հակասառիչները հրդեհապայթյունաանվտանգ են:
23. Արգելակի հեղուկների (գերչակի յուղի և բուտիլ սպիրտի խառնուրդների հիմքով) հիմնական բաղադրիչներից մեկը բուտիլ սպիրտն է, որը հրդեհավտանգ և թունավոր է, օժտված է մարդու օրգանիզմի վրա թմրեցուցիչ հատկությամբ: Այն կարող է ներթափանցել մաշկային ծածկույթի միջոցով` առաջացնելով չորություն, ճաքեր և գրգռվածություն: Դրա գոլորշիները գրգռում են աչքերը և վերին շնչառական ուղիների լորձաթաղանթը: Արգելակի հեղուկի վտանգավոր ազդեցությունը մարդու առողջության և շրջակա միջավայրի վրա պետք է գնահատվի ըստ բուտիլ սպիրտի, որի սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան աշխատանքային գոտու օդում չպետք է գերազանցի 10 մգ/մ3, իսկ բուտիլ սպիրտի սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան մթնոլորտային օդում չպետք է գերազանցի 0,1 մգ/մ3-ը:
Համաձայն սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված համապատասխան ստանդարտի բուտիլ սպիրտը պատկանում է չափավոր վտանգավոր նյութերի վտանգավորության III դասին:
Արգելակի հեղուկները պատկանում են դյուրավառ նյութերի խմբին, որոնց գոլորշիների բռնկման ջերմաստիճանը` 34 օC է, ինքնաբոցավառման ջերմաստիճանը` 345 օC, բոցի տարածման խտության սահմաններն ըստ ծավալի` 1,7-ից մինչև 12,0%:
24. Նավթային և այլ ոչ նավթային հիմքով արգելակի հեղուկների անվտանգության և շրջակա միջավայրի պահպանության պահանջները պետք է գնահատվեն ըստ արգելակի հեղուկների հիմնական բաղադրիչների վտանգավորության դասի` սահմանված սույն տեխնիկական կանոնակարգի VIII բաժնում նախատեսված վնասակար նյութերի դասակարգման և անվտանգության ընդհանուր պահանջների ստանդարտով:
25. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների ազդեցությունից շրջակա միջավայրի պահպանությունը պետք է ապահովվի տարաների և տեխնոլոգիական սարքավորանքի հերմետիկացմամբ:
V. ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆՈՒԹՅԱՆ ԳՆԱՀԱՏՄԱՆ ԸՆԹԱՑԱԿԱՐԳԵՐԸ
i
26. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին հակասառիչների և արգելակի հեղուկների համապատասխանությունը հավաստելու համար արտադրողը կամ Հայաստանի Հանրապետությունում նրա լիազոր ներկայացուցիչը պետք է`
1) կիրառի Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2014 թվականի հունվարի 16-ի N 56-Ն որոշմամբ սահմանված Ա 1 ընթացակարգը կամ Զ 1 ընթացակարգը.
2) դնի Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2013 թվականի մարտի 14-ի N 337-Ն որոշմամբ սահմանված համապատասխանության ազգային նշանը հակասառիչների և արգելակի սպառողական և փոխադրական տարաների վրա և (կամ) փաթեթի կամ պիտակի վրա, իսկ գործընթացների համար` օգտագործվող գովազդային նյութերում:
(26-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
27. Սերտիֆիկացում իրականացրած համապատասխանության գնահատման նշանակված մարմինը փորձարկումներ կատարելու նպատակով հակասառիչների և արգելակի հեղուկների նմուշառումն իրականացնում է արտադրողի Հայաստանի Հանրապետությունում նրա լիազոր ներկայացուցչի մասնակցությամբ` տվյալ խմբաքանակը բնորոշող նվազագույն բավարար քանակով` սույն տեխնիկական կանոնակարգի կիրարկումն ապահովող նմուշառման ստանդարտին համապատասխան:
(27-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
28. Համապատասխանության գնահատման ընթացակարգով նախատեսված փորձարկումները պետք է կատարվեն սույն տեխնիկական կանոնակարգի կիրարկումն ապահովող մեթոդները նկարագրող ստանդարտներին համապատասխան:
(28-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
29. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների նույնականացման գործընթացում ստուգում են փաթեթավորման տարաների կամ դրանց փակցված պիտակների վրա կատարված մականշվածքի համապատասխանությունն ապրանքաուղեկից փաստաթղթերում տրված տեղեկատվությանը:
i
30. Սերտիֆիկացում իրականացնող համապատասխանության գնահատման նշանակված մարմինը հայտատուին համապատասխանության սերտիֆիկատ հանձնելու ժամանակ նրա հետ կնքում է համապատասխանության սերտիֆիկատ տալու պայմանների պահպանման նկատմամբ իրականացվող հսկողության պայմանագիր, եթե համապատասխանության գնահատումն իրականացվել է Զ 1 համապատասխանության գնահատման ընթացակարգով:
(30-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
31. Համապատասխանության հայտարարագրի գործողության ժամկետը սահմանվում է`
1) 12 ամիս` համապատասխանության գնահատման Ա 1 ընթացակարգի դեպքում.
2) համապատասխանության գնահատման Զ 1 ընթացակարգի դեպքում` համապատասխանության հայտարարագրի և սերտիֆիկատի գործողության ժամկետը սահմանվում է` 36 ամիս:
(31-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
32. Սերտիֆիկացված հակասառիչների և արգելակի հեղուկների համապատասխանության հսկողությունն իրականացվում է համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողության ժամկետի ընթացքում, առնվազն տարեկան մեկ անգամ` սույն տեխնիկական կանոնակարգի 30-րդ կետում նշված պայմանագրի հիման վրա:
(32-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
33. Համապատասխանության հսկողության արդյունքների հիման վրա սերտիֆիկացում իրականացրած համապատասխանության գնահատման նշանակված մարմինն իրավունք ունի պահպանելու իր կողմից տրված համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողության ժամկետը կամ այն կասեցնելու կամ դադարեցնելու:
Համապատասխանության սերտիֆիկատի գործողությունը կասեցնելու կամ դադարեցնելու դեպքում սերտիֆիկացում իրականացրած համապատասխանության գնահատման նշանակված մարմինը դրա մասին տեղեկացնում է արտադրողին և գրավոր ծանուցում ստուգումներ իրականացնող իրավասու մարմիններին:
(33-րդ կետը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)
VI. ՉԱՓՈՒՄՆԵՐԻ ՄԻԱՍՆԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ԱՊԱՀՈՎՈՒՄԸ
34. Հակասառիչների և արգելակի հեղուկների չափումների միասնականության ապահովումը պետք է իրականացվի «Չափումների միասնականության ապահովման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:
VII. ՊԵՏԱԿԱՆ ՎԵՐԱՀՍԿՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ
35. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի պահանջներին հակասառիչների և արգելակի հեղուկների համապատասխանության պետական վերահսկողությունը պետք է իրականացվի «Համապատասխանության գնահատման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով:
i
VIII. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳՈՎ ՍԱՀՄԱՆՎԱԾ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ԿԱՏԱՐՈՒՄՆ ԱՊԱՀՈՎՈՂ ՍՏԱՆԴԱՐՏՆԵՐԻ ՑԱՆԿԸ
._________________________________________________________________________.
| Ստանդարտի նշագիրը | Պահանջներ և փորձարկման մեթոդներ սահմանող |
| (բաժինը, կետը) | ստանդարտի անվանումը |
|_____________________|___________________________________________________|
| 1 | 2 |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 9.030 |Քայքայումից (կոռոզիայից) և հնացումից պաշտպանության|
|1-ին բաժին |միասնական համակարգ. Ռետիններ. Հեղուկ ագրեսիվ |
| |միջավայրերի ազդեցության նկատմամբ ոչ լարված վիճակում|
| |կայունության որոշման մեթոդներ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 12.1.005 |Աշխատանքի անվտանգության ստանդարտների համակարգ. |
| |Ընդհանուր սանիտարահիգիենիկ պահանջներ աշխատանքային |
| |գոտու օդի նկատմամբ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 12.1.007 |Աշխատանքի անվտանգության ստանդարտների համակարգ. |
| |Վնասակար նյութեր. Դասակարգում և անվտանգության |
| |ընդհանուր պահանջներ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 12.1.044 |Աշխատանքի անվտանգության ստանդարտների համակարգ. |
| |Նյութերի հրդեհապայթյունավտանգություն. Ցուցանիշների |
| |անվանացանկը և դրանց որոշումը |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 33 (ԻՍՕ 3104) |Նավթամթերք. Թափանցիկ և ոչ թափանցիկ հեղուկներ. |
| |Կինեմատիկական մածուցիկության որոշում և դինամիկական|
| |մածուցիկության հաշվարկ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 2917 |Յուղեր և հավելանյութեր. Մետաղների վրա քայքայիչ |
| |(կոռոզիական) ազդեցության որոշման մեթոդ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 11362 |Նավթամթերք և քսանյութ. Չեզոքացման թիվ. |
| |Պոտենցաչափական տիտրման մեթոդ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 14192 |Մակնշում բեռների |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 18955.6 |Արտադրանք քիմիական օրգանական. Եռման ջերմաստիճանի |
| |որոշման մեթոդներ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 19433 |Բեռներ` վտանգավոր, Դասակարգում և մակնշում |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 28084 |Հեղուկներ սառեցնող ցածրասառ. Ընդհանուր տեխնիկական |
|(կետեր 3.6, 3.7, 4.3,|պայմաններ |
|4.4, 4.5, 4.7, 4.8) | |
|_____________________|___________________________________________________|
|ԳՕՍՏ 29200 (ԻՍՕ 9128)|Ճանապրհային տրանսպորտ. Արգելակի հեղուկների տիպերը |
| |նշող գրաֆիկական սիմվոլներ |
|_____________________|___________________________________________________|
|ՀՍՏ ԻՍՕ 3871 |Ճանապարհային տրանսպորտ. Նավթի հիմքով կամ ոչ նավթի |
| |հիմքով արգելակի հեղուկի տարայի մակնշում |
|_____________________|___________________________________________________|
|ՀՍՏ ԻՍՕ 4925 |Ճանապարհային տրանսպորտ. Արգելակի հեղուկ ոչ նավթի |
|(բաժին 5, հավելվածներ|հիմքով |
|Ա, Բ, Գ, Դ, Ե) | |
|_____________________|___________________________________________________|
|ՀՍՏ ԻՍՕ 7308 |Ճանապարհային տրանսպորտ. Արգելակի հեղուկ նավթի |
|(բաժին 7, հավելվածներ|հիմքով էներգիայի կուտակմամբ հիդրավլիկ արգելակների |
|Ա, Բ, Գ, Դ, Ե, Զ) |համար |
._________________________________________________________________________.
(VIII բաժինը փոփ. 25.01.07 թիվ 83-Ն որոշում)
(որոշումը փոփ. 02.04.15 թիվ 356-Ն որոշում)