(ուժը կորցրել է 23.03.2023 թվականից` 22.12.2022 թիվ 2011-Ն որոշում)
i
040.1925.030207
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«3» փետրվարի 2007 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
21 դեկտեմբերի 2006 թվականի N 1925-Ն
i
ԿԱԹԻՆ, ԿԱԹՆԱՄԹԵՐՔԻՆ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
(1-ին մաս)
«Ստանդարտացման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 8-րդ հոդվածի և «Սննդամթերքի անվտանգության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի դրույթներին համապատասխան, ինչպես նաև ելնելով մարդու կյանքի ու առողջության անվտանգության ապահովման և սպառողներին թյուրիմացության մեջ գցող գործոնների կանխարգելման անհրաժեշտությունից` Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
1. Հաստատել կաթին, կաթնամթերքին և դրանց արտադրությանը ներկայացվող պահանջների տեխնիկական կանոնակարգը` համաձայն հավելվածի:
2. Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարին` սույն որոշման պաշտոնական հրապարակման օրվանից 5 ամսվա ընթացքում` օրենքով սահմանված կարգով հաստատել կաթի և կաթնամթերքի մեջ ռադիոնուկլիդների որոշման և մանկական սննդամթերքի սննդային արժեքների որոշման վերլուծական ու հաշվարկային մեթոդները:
3. Սույն որոշումն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման օրվանից վեց ամիս հետո:
ՍՏՈՐԱԳՐՎԵԼ Է ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՎԱՐՉԱՊԵՏԻ ԿՈՂՄԻՑ
2007 ԹՎԱԿԱՆԻ ՀՈՒՆՎԱՐԻ 26-ԻՆ
Հավելված
ՀՀ կառավարության
2006 թվականի դեկտեմբերի 21-ի
N 1925-Ն որոշման
ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆԱԿԱՐԳ ԿԱԹԻՆ, ԿԱԹՆԱՄԹԵՐՔԻՆ ԵՎ ԴՐԱՆՑ ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԻ
I. ԿԻՐԱՌՄԱՆ ՈԼՈՐՏԸ
1. Կաթին, կաթնամթերքին և դրանց արտադրությանը ներկայացվող պահանջների տեխնիկական կանոնակարգի (այսուհետ` տեխնիկական կանոնակարգ) գործողությունը տարածվում է արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի ծածկագրերին համապատասխան` կաթի և կաթնամթերքի հետևյալ արտադրանքների վրա`
կաթ և սերուցք, չխտացրած կամ շաքար կամ այլ
քաղցրացնող նյութեր չավելացրած 0401
կաթ և սերուցք, խտացրած կամ շաքար կամ այլ քաղցրացնող
նյութեր ավելացրած 0402
թան, մերած կաթ և սերուցք, մածուն, յոգուրտ, կեֆիր և խմորման ենթարկված կամ թթվեցրած այլ կաթ ու սերուցք, խտացրած կամ չխտացրած, շաքար կամ այլ քաղցրացնող նյութեր ավելացրած կամ չավելացրած, համաբուրավետիչ հավելումներով կամ առանց դրանց, մրգեր, ընկույզներ կամ
կակաո ավելացրած կամ չավելացրած 0403
կաթնային շիճուկ` խտացրած կամ չխտացրած, շաքար կամ այլ քաղցրացնող նյութեր ավելացրած կամ չավելացրած, մթերք կաթի բնական բաղադրամասերից, շաքար կամ այլ քաղցրացնող նյութեր
ավելացրած կամ չավելացրած 0404
կարագ և կաթից պատրաստված այլ յուղեր,
կաթնային մածուկներ 0405
պանիրներ և կաթնաշոռ 0406
0401-ից մինչև 0404 ծածկագրերով հումքից պատրաստված, կակաո չպարունակող կամ պարունակող` 5 տոկոսից պակաս զանգվածային մասով (վերահաշված` ըստ յուղազերծ հումքի),
մանրածախ առևտրի համար չափածրարված մանկական սնունդ 1901 10 000
պաղպաղակ` կակաո պարունակող կամ չպարունակող`
բացառությամբ սննդային սառույցի այլ տեսակների 2105 00
պանիրներ հալած 2106 90 100
բուսասերուցքային և սերուցքաբուսական յուղերի խառնուրդներ, այդ թվում` սփրեդը (յուղածոն) և հալած խառնուրդները`
կաթնայուղի 15 տոկոսից ավելի զանգվածային մասով 2106 90 980:
i
2. Սույն տեխնիկական կանոնակարգով սահմանվում են 1-ին կետում նախատեսված կաթի և կաթնամթերքի ու դրանց արտադրության անվտանգությունը բնութագրող, ինչպես նաև կաթնամթերքի մակնշման, փաթեթավորման, պահման, փոխադրման, օգտահանման պահանջները և համապատասխանության գնահատման ընթացակարգերը:
(2-րդ կետը փոփ. 25.09.14 թիվ 1046-Ն որոշում)
i
3. Սույն տեխնիկական կանոնակարգի 1-ին կետում նախատեսված կաթը և կաթնամթերքը ենթակա են համապատասխանության գնահատման, բացառությամբ արտաքին տնտեսական գործունեության ապրանքային անվանացանկի 0404, 0405 20 ծածկագրերով ապրանքների, ինչպես նաև` հում կաթի, որը, սույն տեխնիկական կանոնակարգի 8-րդ կետին համապատասխան, ենթակա է անասնաբուժասանիտարական փորձաքննության:
(3-րդ կետը փոփ. 25.09.14 թիվ 1046-Ն որոշում)
II. ՀԱՍԿԱՑՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
i
4. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հասկացությունները`
անարատ կաթ (հում, խմելու)` կաթ, որը ենթարկված չէ բաղկացուցիչ մասերի կարգավորման.
անարատ չոր կաթ` 20 տոկոսից ոչ պակաս յուղի զանգվածային մասով կաթնամթերք` պատրաստված բացառապես անարատ կաթից.
անարատ չոր սերուցք` չոր կաթնամթերք` 5 տոկոսից ոչ ավելի խոնավության, 42 տոկոսից ոչ պակաս յուղի (բարձր յուղայնությամբ` 75 տոկոսից ոչ պակաս) զանգվածային մասերով, որն ստացվում է նորմալացված խտացրած սերուցքի չորացմամբ: Յուղի և կաթի չոր յուղազերծ մնացորդի (ԿՉՅՄ) պարունակությունը կարող է կարգավորվել սերուցքի և (կամ) կաթնայուղի ավելացմամբ.
ացիդոֆիլին` կաթնաթթվային մթերք, որը պատրաստվում է կաթնաթթվային ացիդոֆիլային ցուպիկի, լակտոկոկերի մաքուր կուլտուրաների և կեֆիրի սնկերի հավասար հարաբերակցությամբ պատրաստված մերանով կաթի մերման միջոցով` առանց ոչ կաթնային բաղադրամասերի ավելացման, և որի պիտանիության ժամկետի վերջում 1 գ պատրաստի մթերքում կաթնաթթվային մանրէների քանակությունը պետք է լինի 10.7 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
ացիդոֆիլային (յոգուրտի, կեֆիրի, պրոստոկվաշայի, թթվասերի, կաթնաշոռի) մթերք` սննդամթերք, որը պատրաստվում է ացիդոֆիլինի (յոգուրտի, կեֆիրի, պրոստոկվաշայի, թթվասերի, կաթնաշոռի) տեխնոլոգիայով` կաթ պարունակող հումքի օգտագործմամբ և (կամ) պատրաստված` դրա մերումից հետո ջերմացմամբ, պաստերացմամբ, մանրէազերծմամբ, գերբարձր ջերմաստիճանով մշակմամբ և (կամ) պատրաստված` ոչ կաթնային բաղադրամասերի ավելացմամբ.
բիոմթերք` կաթնային, կաթնային բաղադրյալ, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է մերանային մանրէներով թթվեցնելու միջոցով` ավելացնելով խմորման գործընթացում և (կամ) դրանից հետո բիֆիդոբակտերիաների կենդանի կուլտուրաներ և (կամ) մանոկուլտուրաներով կամ խմբերով պրոբիոտիկ մանրէների այլ շտամեր և (կամ) պրոբիոտիկներ.
բուսասերուցքային սփրեդ (հալած խառնուրդ)` սփրեդ (հալած խառնուրդ)` յուղային ֆազում կաթնայուղի 15-49 տոկոս զանգվածային մասով.
երկրորդային կաթնային հումք` տեխնոլոգիական մնացուկներ, որոնք ստացվում են կաթի զտման, ինչպես նաև կաթնաշոռի, կազեինի, կարագի և պանրի պատրաստման ժամանակ.
զատում` կաթի կամ կաթնամթերքի բաժանում` ցածր յուղայնությամբ և բարձր յուղայնությամբ երկու չափամասերի.
զտում` կաթից մեխանիկական խառնուկների անջատում` առանց կենտրոնախույս ուժի կիրառման.
թան` ազգային կաթնաթթվային ըմպելիք, որը պատրաստվում է մածնից` ջրի և հավելումների ավելացմամբ և (կամ) նոսրացված պաստերացված կաթից` կաթնաթթվային ջերմասեր ստրեպտոկոկերի ցուպիկների տուրիլա տեսակի դրոժի մաքուր կուլտուրաներով մերելու և հավելումների ավելացման միջոցով, կամ կարագի պատրաստման ժամանակ ստացվող երկրորդային կաթնային հումք.
թանձրացում (խտացում)` ազատ ջրի հեռացում` մթերքում չոր նյութերի զանգվածային մասի արժեքը հասցնելով 90 տոկոսից ոչ ավելիի.
թանձրացրած կաթնամթերք` կաթնամթերք (կաթ պարունակող մթերք), որից հեռացված է խոնավությունը` չոր նյութերի զանգվածային մասի արժեքը հասցնելով 20,0-30,0 տոկոսի.
թարմ պանիր` պանիր (պանրային մթերք), որի տեխնոլոգիայում նախատեսված չէ հասունացման փուլը.
թթվասեր` կաթնաթթվային մթերք, որը պատրաստվում է լակտոկոկերի մաքուր կուլտուրաների կամ լակտոկոկերի և ջերմասեր կաթնաթթվային ստրեպտոկոկի մաքուր կուլտուրաների (0,8-1,2):1 հարաբերակցությամբ խառնուրդով սերուցքը մերելու միջոցով` առանց ոչ կաթնային բաղադրամասերի ավելացման: Պիտանիության ժամկետի վերջում 1 գ պատրաստի մթերքում կաթնաթթվային բակտերիաների քանակությունը պետք է լինի 10.7 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
թթվասերային մթերք` թթվեցրած կաթնային, կաթնային բաղադրյալ, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է թթվասերի տեխնոլոգիայով` մրգի, բանջարեղենի, շաքարածո մրգերի, ընկույզների, կանաչու և ոչ կաթնային ծագում ունեցող այլ բաղադրիչների ավելացմամբ կամ առանց ավելացնելու` հետագա ջերմամշակմամբ կամ առանց ջերմամշակման.
թթվեցրած ջերմացրած մթերք` կաթնային, կաթնային բաղադրյալ, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է կաթնաթթվային մթերքի տեխնոլոգիայով` թթվեցումից հետո հետագա ջերմամշակմամբ.
խառնուրդ` պաղպաղակի համար` հեղուկ կամ չոր կաթնամթերք, որը պարունակում է պաղպաղակի պատրաստման համար բոլոր անհրաժեշտ բաղադրամասերը.
խմորում` մանրէներով կաթնային շաքարի (լակտոզի) խմորիչային քայքայման գործընթաց` օրգանական թթուների և (կամ) սպիրտների և ածխաթթու գազի գոյացմամբ.
կազեին` pH 4,6 - 4,8-ի դեպքում իզոպոտենցիալ կետում կաթի սպիտակուցների մակարդվող չափամաս.
կազեինատ` կաթի վերամշակման մթերք, որը պատրաստվում է կազեինի կամ կազեինի մակարդուկի վրա չեզոքացնող նյութերով ազդելով և հետագա չորացմամբ.
կաթ (կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք)` թանձրացրած (խտացրած) մանրէազերծված` ջերմամշակման ենթարկված և մանրէաբանական ցուցանիշներով արտադրական մանրէազերծման պահանջներին համապատասխանող թանձրացրած (խտացրած) կաթ (կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք).
կաթ` կաթնատու կենդանիների կաթնագեղձերի նորմալ ֆիզիոլոգիական արտազատման մթերք, որն ստացվում է մեկ կամ ավելի կենդանիներից մեկ կամ մի քանի կթերի ընթացքում` առանց զտման կամ հավելումների ավելացման, և նախատեսված է հեղուկի տեսքով օգտագործման կամ վերամշակման համար:
Կենդանու տեսակից կախված` կաթն անվանում են «կովի կաթ», «այծի կաթ», «ոչխարի կաթ» և այլն.
կաթ` խմելու` քաղցրահամ կաթնամթերք` յուղի 9,0 տոկոսից ոչ ավելի զանգվածային մասով, որը պատրաստվում է կաթից և (կամ) դրա վերամշակմամբ ստացված մթերքից` առանց ոչ կաթնային բաղադրիչների ավելացման, ենթարկված ջերմամշակման.
կաթ պարունակող մթերք` սննդամթերք, որը պատրաստվում է կաթից և (կամ) դրա բաղկացուցիչ մասերից, և (կամ) երկրորդային կաթնային հումքից և յուղերից, և (կամ) սպիտակուցներից, և (կամ) ոչ կաթնային ծագում ունեցող բաղադրամասերից` մթերքի չոր նյութերում կաթի չոր նյութերի 25 տոկոսից ոչ պակաս զանգվածային մասով.
կաթ` հալած` խմելու կաթ, որը 85 օC - 99 օC ջերմաստիճանում 3 ժամից ոչ պակաս ժամանակի ընթացքում ջերմամշակման է ենթարկված` մինչև յուրահատուկ գույնի, համի և հոտի ստացումը.
կաթի բաղադրամաս` կաթի չոր նյութը (կաթնայուղ, կաթնային սպիտակուց, կաթնաշաքար (լակտոզ), կաթի մակարդներ, կաթի վիտամիններ, կաթի աղեր) և ջուրը.
կաթի չոր, յուղազերծ մնացորդ (ԿՉՅՄ)` կաթի բաղադրամասերը` բացառությամբ կաթնայուղի և ջրի.
կաթի չոր մնացորդ (ԿՉՄ)` կաթի բաղադրամասերը` բացառությամբ ջրի.
կաթի վերամշակումից ստացվող կողմնակի մթերք` մթերք, որն առաջանում է կաթի վերամշակման ժամանակ, բայց չի հանդիսանում դրա գլխավոր նպատակը և կարող է օգտագործվել որպես հումք այլ սննդամթերքի, այդ թվում` կաթնային մթերքի (յուղազերծ կաթ, շիճուկ, թան, ալբումին, կազեին, կազեինատ, լակտոզ, լակտուլոզ, կաթնասպիտակուցային խտանյութեր) պատրաստման համար.
կաթի վերամշակման մթերք` կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք, կաթի վերամշակման կողմնակի մթերք, կաթնային բաղադրյալ մթերք, երկրորդային կաթնային հումք.
կաթնաբուսական պաղպաղակ` պաղպաղակ` յուղի 6,0 տոկոսից ոչ ավելի զանգվածային մասով և պատրաստի մթերքի տեխնոլոգիական հրահանգով նախատեսված մասում հնդկընկույզի (կոկոս) ձեթի 2,0 - 49,0 տոկոս զանգվածային մասով.
կաթնաթթվային մթերք` կաթնամթերք, որը պատրաստվում է կեֆիրի սնկերով և (կամ) կաթնաթթվային, պրոպիոնաթթվային, քացախաթթվային մանրէների մաքուր կուլտուրաների և (կամ) դրանց խառնուրդով կաթը կամ սերուցքը մերելու միջոցով: Պիտանիության ժամկետի վերջում 1 գ պատրաստի մթերքում կաթնաթթվային մանրէների քանակությունը պետք է լինի 10.6 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
կաթնաշոռ` կաթնաթթվային մթերք, որը պատրաստվում է լակտոկոկերի մաքուր կուլտուրաների կամ լակտոկոկերի և ջերմասեր կաթնաթթվային ստրեպտոկոկի մաքուր կուլտուրաների (1,5 - 2,5):1 հարաբերակցությամբ խառնուրդով կաթը մերելու միջոցով` օգտագործելով սպիտակուցների մակարդման թթվային, թթվաշրդանային կամ ջերմաթթվային մեթոդները` ինքնամամլմամբ և (կամ) մամլմամբ շիճուկի հեռացմամբ, 14 տոկոսից ոչ պակաս սպիտակուցի զանգվածային մասով` առանց ոչ կաթնային բաղադրամասերի ավելացման, և որի պիտանիության ժամկետի վերջում 1 գ պատրաստի մթերքում կաթնաթթվային բակտերիաների քանակությունը պետք է լինի 10.6 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
կաթնաշոռային զանգված` հարակցական մածուկ, որը պահպանում է ձևը` առանց փաթեթավորման, պատրաստվում է կաթնաշոռից` կարագի և (կամ) սերուցքի ու ածխաջրերի ավելացմամբ, բացի կայունարարներից, կարագի և (կամ) հատուկ սերուցքի 5,0 տոկոսից ոչ պակաս զանգվածային մասով.
կաթնաշոռային պանիր` մածուկանման, քսվող թանձրությամբ կաթնային մթերք, կաթնային բաղադրյալ մթերք, որը պատրաստվում է կաթնաշոռից և այլ կաթնամթերքից կամ առանց դրա, առանց էմուլսարար աղեր ավելացնելու, ջերմացմամբ կամ առանց ջերմացնելու, համասեռացմամբ, ոչ կաթնային ծագում ունեցող սննդամթերքի և սննդային հավելումների ավելացմամբ կամ առանց ավելացնելու, չափածրարված և պատրաստ օգտագործման համար.
կաթնաշոռային պանրիկ` ձևավորված կաթնաշոռային մթերք, կաթնաշոռային զանգված` 150 գ-ից ոչ ավելի զտաքաշով.
կաթնաշոռային մթերք` կաթնային բաղադրյալ մթերք, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է կաթնաշոռից և (կամ) կաթնաշոռի զանգվածից` մրգերի, բանջարեղենի, շաքարածո մրգերի, ընկույզների, կանաչու, ձվի և ոչ կաթնային ծագում ունեցող այլ բաղադրամասերի ավելացմամբ կամ առանց դրանց, հետագա ջերմամշակմամբ կամ առանց ջերմամշակման.
կաթնամթերք` սննդամթերք, որը պատրաստվում է կաթից և (կամ) դրա բաղադրամասերից և (կամ) երկրորդային կաթնային հումքից` առանց դրա մեջ ոչ կաթնային յուղի ու սպիտակուցի օգտագործման:
Կաթնամթերքը պատրաստում են բնական, նորմալացված, վերականգնված, վերահամակցված, սառեցրած կաթից և (կամ) դրանց խառնուրդներից:
Թույլատրվում է ավելացնել սննդային հավելումներ, մրգեր, բանջարեղեն և դրանց վերամշակմամբ ստացված մթերք.
կաթնայուղ` կաթնային բաղադրամաս` յուղի 99,8 տոկոսից ոչ պակաս զանգվածային մասով, չեզոք համով և հոտով, որը պատրաստվում է կաթից և (կամ) կաթից ստացված մթերքից` ջուրը և չոր յուղազերծ կաթնային մնացորդը հեռացնող գործընթացների միջոցով.
կաթնային բաղադրյալ մթերք` կաթից և (կամ) կաթնամթերքից և ոչ կաթնային ծագում ունեցող բաղադրամասերից պատրաստված կաթնամթերք, որի մեջ կաթի բաղադրամասերը գերակշռում են (կազմում են 50 տոկոսից ավելի) ոչ կաթնային ծագում ունեցող բաղադրիչների համեմատ` պայմանով, որ ոչ կաթնային ծագում ունեցող բաղադրամասերը չեն ավելացվում` կաթի որևէ բաղադրամասը մասամբ կամ ամբողջությամբ փոխարինելու նպատակով.
կաթնային չոր շիճուկ` մթերք, որից հեռացված է խոնավությունը` չոր նյութերի զանգվածային մասի արժեքը հասցնելով 90 տոկոսի և ավելիի.
կաթնային շիճուկ` կաթի վերամշակումից ստացվող կողմնակի մթերք` պանիրների (ենթապանրային շիճուկ), կաթնաշոռի (կաթնաշոռային շիճուկ) և կազեինի (կազեինային շիճուկ) պատրաստման ընթացքում.
կաթնամթերքի փոխարինիչ` այլընտրանքային մթերք, որն օգտագործվում է նույն նպատակով, ինչ որ` կաթնամթերքը, և հիմնականում կամ ամբողջությամբ պատրաստվում է ոչ կաթնային բաղադրամասերից` կաթնամթերքի տեխնոլոգիայով.
կարագ` յուղ` կովի կաթից, որը «ջուրը յուղի մեջ» դիսպերս (մանրատված) համակարգ է` 50,0-85 տոկոսը ներառյալ յուղի զանգվածային մասով.
կեֆիր` կաթնաթթվային և սպիրտային խառը խմորման կաթնաթթվային մթերք, որը պատրաստվում է կաթը մերելով կեֆիրային սնկերով ստացված մերանով` առանց կաթնաթթվային մանրէների և խմորասնկերի մաքուր կուլտուրաների ավելացման.
հալած պանիր` կաթնային մթերք, որը պատրաստվում է հալեցնող աղերի կամ կառուցվածքագոյացուցիչների օգտագործմամբ` մեկ կամ մի քանի անվանմամբ պանիրների և (կամ) կաթնաշոռի ջերմամեխանիկական մշակմամբ` ավելացնելով կաթից և (կամ) այլ սննդամթերքից ստացված մթերք, սննդային և (կամ) համաբուրավետ և (կամ) կենսաբանական ակտիվ հավելումներ և (կամ) բուրավետիչներ կամ առանց դրանց.
հալած պանրային մթերք` կաթնամթերք, որը պատրաստվում է հալած պանրի տեխնոլոգիայով` ոչ կաթնայուղի և (կամ) սպիտակուցի օգտագործմամբ.
հալած խառնուրդ` յուղային մթերք` 99,0 տոկոսից ոչ պակաս յուղի զանգվածային մասով, որը պատրաստվում է սփրեդից` հալեցմամբ անջատելով յուղային ֆազը, ավելացնելով կամ առանց ավելացնելու սննդային հավելումներ, բուրավետիչներ և վիտամիններ.
հալած յուղ` յուղ` կովի կաթից` յուղի 99,0 տոկոսից ոչ պակաս զանգվածային մասով, յուրահատուկ համով, հոտով ու թանձրությամբ` պատրաստված կարագից` հալեցմամբ անջատելով յուղային ֆազը.
հալում` 85 օC-ից բարձր ջերմաստիճանում կաթի կամ կաթնային խառնուրդի պահում` մինչև մթերքը կդառնա կրեմագույն կամ բաց դարչնագույն ու ձեռք կբերի յուրահատուկ համ և հոտ.
հատիկավորած կաթնաշոռ` փխրուն կաթնամթերք, որը պատրաստվում է կաթնաշոռային հատիկից` սերուցքի, կերակրի աղի կամ ածխաջրերի ավելացմամբ` բացառությամբ կայունարարների.
հարած մթերք` օդային (գազային) խոռոչներով կաթնամթերք, որի խտությունն սկզբնական մթերքի խտությունից ցածր է.
հարած սերուցք` կաթնամթերք, որը պատրաստվում է սերուցքից` կայունարարների ավելացմամբ, հարած է կամ նախատեսված է հարելու համար և պատրաստ է օգտագործման.
հարում և սառեցում (ֆրիզերում)` պաղպաղակի խառնուրդի միաժամանակյա հարման (օդով հարստացման) և մասնակի սառեցման գործընթաց.
հարստացված մթերք` կաթնային մթերք, կաթնային բաղադրյալ մթերք, կաթ պարունակող մթերք, որի մեջ սկզբնական հումքի բաղադրիչների լրացուցիչ, առանձին կամ համալիր ձևով ավելացված են անփոխարինելի սննդանյութեր` սպիտակուց, վիտամիններ, միկրոտարրեր և մակրոտարրեր, պրոբիոտիկ կուլտուրաներ, պրեբիոտիկ նյութեր, սննդային հյուսվածքներ, բազմաչհագեցած ճարպաթթուներ և ֆոսֆոլիպիդներ.
հարմարեցված խառնուրդ (մայրական կաթի փոխարինիչ)` հեղուկ կամ փոշենման սննդամթերք, որը պատրաստված է կովի և այլ գյուղատնտեսական կենդանիների կաթի, սոյայի սպիտակուցների հիմքով, քիմիական բաղադրությամբ և հատկություններով մոտեցված է մայրական կաթին և համապատասխանում է երեխաների կյանքի առաջին ամիսների ֆիզիոլոգիական պահանջներին.
հում սերուցք` կաթնամթերք, որը պատրաստվում է հում կաթի զատման միջոցով` յուղի պարունակությունը հասցնելով 9 տոկոսի և ավելիի: Այն «յուղը պլազմայի մեջ» էմուլսիա է և ենթարկված չէ տաքացման 40 օC-ից բարձր ջերմաստիճանում.
հում կաթ` կաթ, որը ենթարկված չէ 40 օC ջերմաստիճանից բարձր ջերմաստիճանում տաքացման կամ ցանկացած այլ մշակման, որը կհանգեցնի դրա բաղադրամասերի փոփոխմանը.
մածուն` ազգային կաթնաթթվային մթերք, որը պատրաստվում է կաթից` պաստերացված կաթը հատուկ մածունին բնորոշ կաթնաթթվային ջերմասեր մաքուր կուլտուրաներով պատրաստված մերանով մերելու միջոցով, որոնց քանակությունը կենդանի վիճակում` 1 գ պատրաստի մթերքում պիտանիության ժամկետի վերջում պետք է լինի 10.7 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
մակարդում` սպիտակուցի մակարդում` դրա մակարդմանը նպաստող կաթ մակարդող ֆերմենտային պատրաստուկների և այլ նյութերի ներգործությամբ.
մանկական սննդամթերք` կաթնային հիմքով` կաթնային, կաթնային բաղադրյալ, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստված է կաթից և նախատեսված է երեխաների սնման համար.
մանկական սննդամթերք` վաղ հասակի երեխաների համար` մանկական սննդամթերք` նախատեսված նորածնից մինչև 3 տարեկան երեխաների համար, որի բաղադրությունը և հատկությունները պետք է համապատասխանեն նրանց տարիքային ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություններին, ապահովեն արդյունավետ մարսելիությունը և չպետք է վնաս պատճառեն երեխայի առողջությանը.
մանկական սննդամթերք` նախադպրոցական (3-6 տարեկան) և դպրոցական (6-14 տարեկան) երեխաների համար` սննդամթերք, որը նախատեսված է նշված տարիքային խմբերի երեխաների սնման համար և զանգվածային սպառման համանման մթերքից տարբերվում է դրանց պատրաստման համար ավելի բարձրորակ հումքի օգտագործմամբ, աղի և յուղի ցածր պարունակությամբ, սննդային հավելումների սահմանափակ պարունակությամբ և կծու համեմունքների բացակայությամբ.
մանկական սննդամթերք` սննդամթերք, որը նախատեսված է մինչև 14 տարեկան երեխաների սնման համար և համապատասխանում է մանկական օրգանիզմի ֆիզիոլոգիական պահանջներին.
մանրէազերծում` խցանով հերմետիկ փակված տարողություններում 100 օC-ից բարձր ջերմաստիճանում կաթի և կաթնամթերքի ջերմամշակման գործընթաց, որն ապահովում է մանրէների, դրանց վեգետատիվ բջիջների և սպորների ոչնչացումը.
մերան` հատուկ ընտրված ոչ ախտածին մանրէներ և (կամ) մանրէների համալիր, որոնք օգտագործվում են կաթնամթերքի պատրաստման համար.
մերում` մերանի ներգործությամբ կաթնային մակարդի գոյացում, որն ուղեկցվում է pH-ի իջեցմամբ և կաթնաթթվի պարունակության բարձրացմամբ.
յոգուրտ` կաթնաթթվային մթերք` կաթի չոր յուղազերծ նյութերի բարձր պարունակությամբ, պատրաստված ջերմասեր կաթնաթթվային ստրեպտոկոկի (Streptococcսs thermofilսs) և կաթնաթթվային բուլղարական ցուպիկի (Lactobacillսs delbrսecki sսbsp, bսlgarikսs) մաքուր կուլտուրաների պրոտոսիմբիոտիկ խառնուրդով մերման միջոցով, որոնց քանակությունը կենդանի վիճակում 1 գ պատրաստի մթերքում պիտանիության ժամկետի վերջում պետք է լինի 10.7 ԳԱՄ-ից ոչ պակաս.
յուղ` կովի կաթից` կաթնամթերք, որի գերակշռող բաղադրիչ մասը կաթնայուղն է, պատրաստվում է միայն կովի կաթից և (կամ) կաթից ստացված մթերքից` յուղային ֆազի անջատման և դրանց մեջ կաթնային պլազմայի հավասարաչափ բաշխման միջոցով.
յուղազերծ կաթ` հում կաթ, որը պատրաստվում է կաթից յուղն անջատելու միջոցով` յուղի զանգվածային մասը հասցնելով 0,5 տոկոսից պակաս.
յուղային մածուկ կովի կաթից` կաթնամթերք` յուղի 39,0 - 49 տոկոսը ներառյալ զանգվածային մասում, որը «ջուրը յուղի մեջ» դիսպերս համակարգ է` պատրաստված կաթից և (կամ) կաթից ստացված մթերքից` կառուցվածքի կայունարարների օգտագործմամբ.
չոր յուղազերծ կաթ` 1,5 տոկոսից ոչ ավելի յուղի զանգվածային մաս ունեցող կաթնամթերք` պատրաստված յուղազերծ կաթից, որից հեռացված է խոնավությունը` չոր նյութերի զանգվածային մասի արժեքը հասցնելով առնվազն 90 տոկոսի.
նորմալացում` կաթի կամ կաթնամթերքի մեջ բաղադրամասերի պարունակության և հարաբերակցության կարգավորման գործընթաց.
նորմալացված կաթ (սերուցք)` կաթ (սերուցք), որում յուղի և (կամ) սպիտակուցի և (կամ) չոր յուղազերծ կաթնային մնացորդի զանգվածային մասերի արժեքները կամ դրանց հարաբերակցությունները համապատասխանեցված են նորմատիվ կամ տեխնիկական փաստաթղթերով սահմանված նորմերին.
շիճուկային սպիտակուցներ` շիճուկի մեջ կազեինի նստեցումից հետո մնացած կաթի սպիտակուցներ.
չոր խառնուրդ պաղպաղակի համար` չոր կաթնամթերք, որը պատրաստվում է պաղպաղակի համար նախատեսված հեղուկ խառնուրդը չորացնելով կամ անհրաժեշտ չոր բաղադրամասերը խառնելով և նախատեսված է պաղպաղակի պատրաստման համար` ջրով և (կամ) կաթով և (կամ) սերուցքով այն վերականգնելուց հետո.
պաղպաղակ` կաթնային հիմքով (կաթնային, սերուցքային, պլոմբիր)` հարած, քաղցր, սառեցված կաթնային կամ կաթնային բաղադրյալ մթերք` կաթնայուղի մինչև 6 տոկոս (կաթնային պաղպաղակ), 8 - 11,5 տոկոս (սերուցքային պաղպաղակ) և 12-20 տոկոս (պլոմբիր) զանգվածային մասով.
պաղպաղակ պնդեցրած` պաղպաղակ, որը սառեցումից հետո ենթարկված է սառեցման` մինուս 18 օC -ից ոչ բարձր ջերմաստիճանում, և այդ ջերմաստիճանը պահպանվում է դրա պահման, փոխադրման և իրացման ժամանակ.
պանիր` կաթնամթերք, որը պատրաստ է որպես սննդամթերք օգտագործելու համար` անմիջապես պատրաստումից կամ հասունացումից հետո, պատրաստվում է կաթից և (կամ) կաթից ստացված մթերքից` այնպիսի տեխնոլոգիաների օգտագործմամբ, որոնք ապահովում են կաթ մակարդող ֆերմենտների և (կամ) մերանների և (կամ) ֆիզիկաքիմիական գործոնների օգնությամբ կաթնային սպիտակուցների կոագուլում` շիճուկից պանրային զանգվածի հետագա անջատմամբ, դրա ձևավորմամբ, մամլմամբ, աղադրմամբ.
պանրային մթերք` կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է պանրի պատրաստման տեխնոլոգիայով` օգտագործելով ոչ կաթնային յուղ և (կամ) սպիտակուց, հետագա ջերմամշակմամբ կամ առանց ջերմամշակման.
պաստերացում` ջերմամշակման գործընթաց` 65 օC - 100 օC ջերմաստիճանում, որն ապահովում է մթերքում մանրէների ախտածին և վեգետատիվ բջիջների ոչնչացումը` դրանց սկզբնական պարունակության 99,0 տոկոսից ոչ պակաս.
պրոբիոտիկ մանրէներ` ոչ ախտածին, ոչ թունածին, առավելապես բիֆիդոբակտեր (Bifidobacteriսm), լակտոբացիլիուս (Lactobacillսs), պրոբիոբակտեր (Probionibacteriսm), լակտոցոսուս (Lactococcսs) ցեղերի մանրէներ, որոնք մարդու օրգանիզմ են թափանցում սննդի հետ, բարենպաստ ազդեցություն են ունենում դրա վրա` մարսողական ուղիների միկրոֆլորայի բաղադրության նորմալացմամբ.
ջերմացում` կաթի կամ կաթնամթերքի ջերմամշակման գործընթաց` 60 օC - 68 օC ջերմաստիճանում` 2-30 վայրկյան ժամանակահատվածում.
սերուցք` խմելու` կաթնամթերք, որը պատրաստված է հում սերուցքից և ենթարկված է ջերմամշակման, նվազագույնը` պաստերացման, և պատրաստ է օգտագործման համար.
սերուցքաբուսական սփրեդ (հալած խառնուրդ)` սփրեդ (հալած խառնուրդ)` յուղային ֆազում կաթնայուղի 50 տոկոսից ոչ պակաս զանգվածային մասով.
սփրեդ (յուղածո)` յուղային էմուլսիոն մթերք, որի մեջ ընդհանուր յուղի զանգվածային մասը կազմում է 39-95 տոկոս ներառյալ, օժտված է պլաստիկ, հեշտ քսվող թանձրությամբ, պատրաստված է կաթնայուղից և (կամ) սերուցքից, և (կամ) կարագից և բնական և (կամ) թորազատված, և (կամ) գերեթերացված, և (կամ) հիդրոգենացված բուսական յուղերից, կամ դրանց բաղադրությունից: Թույլատրվում է սննդահամային հավելումների, բուրավետիչների և վիտամինների ավելացում.
վերականգնված կաթ (կաթնային ըմպելիք)` կաթ (կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք), որը պատրաստվում է թանձրացրած, խտացրած կամ չոր կաթից (կաթնամթերքից, կաթ պարունակող մթերքից) և ջրից.
վերականգնված կաթ` հարստացված (կաթնային ըմպելիք` հարստացված)` վերականգնված կաթ (կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք), որին լրացուցիչ, առանձին կամ համակցված ավելացվել են սպիտակուց, վիտամիններ, միկրոտարրեր և մակրոտարրեր, պրոբիոտիկ կուլտուրաներ, պրեբիոտիկ նյութեր, սննդային հյուսվածքներ, բազմաչհագեցած ճարպաթթուներ և ֆոսֆոլիպիդներ.
վերահամակցված կաթ` կաթ (կաթնամթերք, կաթ պարունակող մթերք), որը պատրաստվում է կաթի առանձին մասերից (կաթնամթերքից, կաթ պարունակող մթերքից) և ջրից.
փափուկ պաղպաղակ` պաղպաղակ, որն սպառողին է մատակարարվում հարումից և սառեցումից (ֆրիզերում) անմիջապես հետո` մինուս 5 օC - մինուս 7 օC ջերմաստիճանում.
օգտագործման համար պատրաստ շիլա` կաթնային հիմքով` կաթնային բաղադրյալ մթերք, կաթ պարունակող մթերք, որը պատրաստվում է տարբեր ձավարեղենից` կաթով եփելու մեթոդով, ոչ կաթնային ծագում ունեցող բաղադրամասերի ավելացմամբ կամ առանց ավելացման.
ֆերմենտային պատրաստուկներ` սպիտակուցային նյութեր, որոնք անհրաժեշտ են կաթնամթերքի պատրաստման ժամանակ կատարվող կենսաքիմիական գործընթացների համար:
(4-րդ կետը փոփ. 05.05.11 թիվ 606-Ն որոշում)
5. Սույն տեխնիկական կանոնակարգում կիրառված են հետևյալ հապավումները`
ԴԴՏ` 1,1- դի-(4-քլորֆենիլ)-2,2,2-տրիքլորէթան,
2.4-Դ թթու` դիքլորֆենօքսիքացախաթթու,
ՄԱՖԱՄ` մեզոֆիլային աերոբ և ֆակուլտատիվ անաերոբ մանրէներ,
ԱՑԽՄ` աղիքային ցուպիկների խմբի մանրէներ,
ԳԱՄ` գաղութ առաջացնող մանրէներ,
ԲՉՃԹ` բազմաչհագեցած ճարպաթթուներ,
ՀՔՑՀ` հեքսաքլորցիկլոհեքսան:
III. ՇՈՒԿԱ ՄՈՒՏՔ ԳՈՐԾԵԼՈՒ ՊԱՅՄԱՆՆԵՐԸ
6. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կաթի և կաթնամթերքի իրացման ժամանակ պետք է պահպանվեն Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված պայմանները:
i
7. Հայաստանի Հանրապետության տարածքում շրջանառության մեջ գտնվող կաթը և կաթնամթերքը պետք է ուղեկցվեն տեխնիկական կանոնակարգերի պահանջներին համապատասխանությունը հավաստող հայտարարագրով կամ ունենան տեխնիկական կանոնակարգերի պահանջներին համապատասխանությունը հավաստող համապատասխանության ազգային նշանի մակնշում:
(2-րդ 7-րդ կետը լրաց. 25.09.14 թիվ 1046-Ն որոշում)
IV. ՏԵԽՆԻԿԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐԸ
Հում կաթին և սերուցքին ներկայացվող պահանջները
7. Հում կաթը պետք է ստանալ Հայաստանի Հանրապետության օրենսդրությամբ սահմանված կարգով գրանցված և վարակիչ հիվանդություններից զերծ տնտեսությունների առողջ կենդանիներից:
8. Հում կաթը պետք է իրացնել միայն Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 2005 թվականի դեկտեմբերի 29-ի «Կաթի անասնաբուժասանիտարական փորձաքննության կարգը հաստատելու մասին» N 2305-Ն որոշմամբ նախատեսված անասնաբուժասանիտարական փորձաքննության անցկացումից հետո:
9. Չի թույլատրվում որպես սնունդ օգտագործել կենդանիների ծնելուց հետո առաջին յոթ օրում և ծնելուց առաջ վերջին հինգ օրում ստացված հում կաթը:
10. Հում կաթը չպետք է պարունակի արգելակող (ինհիբիրացնող), լվացող, ախտահանող և չեզոքացնող նյութեր:
11. Հում կաթի և սերուցքի մեջ վնասակար նյութերի` թունավոր տարրերի, միկոտոքսինների, հակաբիոտիկների, պեստիցիդների, սոմատիկ բջիջների, էստրոգեն և հորմոնալ պատրաստուկների, ռադիոնուկլիդների պարունակությունը, ինչպես նաև մանրէաբանական ցուցանիշները չպետք է գերազանցեն NN 1 և 2 աղյուսակներով սահմանված նորմերը:
Աղյուսակ N 1. Վնասակար նյութերի քանակության թույլատրելի մակարդակները
._________________________________________________________________________.
|Մթերքի խումբը |Ցուցանիշները |Թույլատրելի |Լրացումները |
| | |մակարդակները, | |
| | |մգ/կգ, ոչ ավելի | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
|1.1. Հում կաթ և |Թունավոր տարրեր` | | |
|սերուցք | | | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |կապար |0,1 | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |արսեն |0,05 | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,03 | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,005 | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |Միկոտոքսիններ` | | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |աֆլատոքսին M1 |0,0005 | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |Հակաբիոտիկներ` | | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |լևոմիցետին |չի թույլատրվում |<0,01>
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |տետրացիկլինի խումբ |չի թույլատրվում |<0,01 միավ/գ="">
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |ստրեպտոմիցին |չի թույլատրվում |<0,5 միավ/գ="">
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |պենիցիլին |չի թույլատրվում |<0,01 միավ/գ="">
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |Արգելակող |չի թույլատրվում | |
| |(ինհիբիրացնող) | | |
| |նյութեր | | |
|__________________|______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
|__________________|______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |0,05 | |
| |գամմա, իզոմերներ) | | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |0,05 | |
| |մետաբոլիտները | | |
|__________________|______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
|__________________|______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |100 Բկ/լ | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |25 Բկ/լ | |
._________________________________________________________________________.
Աղյուսակ N 2. Մանրէաբանական ցուցանիշները
._________________________________________________________________________.
|Մթերքի խումբը |ՄԱՖԱՄ, |Մթերքի զանգվածը, | Լրացումները |
| |ԳԱՄ/գ(սմ3),|(գ, սմ3), որում չի| |
| |ոչ ավելի |թույլատրվում | |
| | |__________________| |
| | |ԱՑԽՄ |ախտածին, | |
| | |(կոլի-|այդ թվում` | |
| | |ձևեր) |սալմոնելներ| |
|_________________________________________________________________________|
|2.1. Հում կաթ` |
|_________________________________________________________________________|
|բարձր տեսակի |3x10(5) |- |25 |սոմատիկ բջիջներ |
| | | | |5x10(5)-ից ոչ ավելի |
| | | | |1 սմ3-ում |
|__________________|___________|______|___________|_______________________|
|առաջին տեսակի |5x10(5) |- |25 |սոմատիկ բջիջներ |
| | | | |1x10(6)-ից ոչ ավելի |
| | | | |1 սմ3-ում |
|__________________|___________|______|___________|_______________________|
|երկրորդ տեսակի |4x10(6) |- |25 |սոմատիկ բջիջներ |
| | | | |1x10(6)-ից ոչ ավելի |
| | | | |1 սմ3-ում |
|__________________|___________|______|___________|_______________________|
|2.2. Հում սերուցք |5x10(5) |- |25 |սոմատիկ բջիջներ |
| | | | |1x10(6)-ից ոչ ավելի |
| | | | |1 սմ3-ում |
._________________________________________________________________________.
12. Կովի հում կաթի մեջ չոր յուղազերծ մնացորդի զանգվածային մասը պետք է լինի 8,2 տոկոսից ոչ պակաս: Կովի կաթի խտությունը 20 օC ջերմաստիճանում պետք է լինի 1026 կգ/սմ3-ից ոչ պակաս:
13. Կթելուց հետո հում կաթը պետք է զտվի և 2 ժամվա ընթացքում պաղեցվի մինչև (4+/-2) օC ջերմաստիճանը:
Վերամշակման վայր հասցնելու ընթացքում և ընդհուպ մինչև վերամշակման սկիզբը հում կաթի ջերմաստիճանը չպետք է բարձրանա 10 օC-ից ավելի: Հում կաթը վերամշակման վայր հասցնելու ժամանակը չպետք է գերազանցի 12 ժամը: Վերամշակման վայր հասցնելու ժամանակը 12 ժամը գերազանցելու դեպքում հում կաթը նախապես ջերմացնում են կամ պաստերացնում: Նախնական ջերմացման կամ պաստերացման ռեժիմների մասին պետք է նշել ապրանքաուղեկից փաստաթղթերում:
14. Թույլատրվում է հանձնողի մոտ կաթը (4+/-2) օC ջերմաստիճանում պահել 24 ժամից ոչ ավելի` հաշվի առնելով տեղ հասցնելու ժամանակը:
15. Պանրի արտադրության համար նախատեսված կովի հում կաթը պետք համապատասխանի սույն տեխնիկական կանոնակարգի 7-14-րդ կետերով սահմանված և հետևյալ պահանջներին`
ա) շրդանախմորման նմուշի որակը պետք է լինի I և II դասերի.
բ) ըստ ռեդուկտազ նմուշի բակտերիական սերմանման մակարդակը` ՄԱՖԱՄ-ի քանակությունը, պետք է լինի 1x10(6) ԳԱՄ/սմ3-ից ոչ ավելի.
գ) մեզոֆիլ անաերոբ լակտարխմորող կաթնաթթվային մանրէների սպորների քանակությունը պետք է լինի`
ցածր ջերմաստիճանում երկրորդ տաքացմամբ պանիրների համար` 13 սպոր/սմ3-ից ոչ ավելի.
բարձր ջերմաստիճանում երկրորդ տաքացմամբ պանիրների համար` 2,5 սպոր/սմ3-ից ոչ ավելի.
դ) թթվայնությունը պետք է լինի 19 օT-ից ոչ ավելի.
ե) սպիտակուցի զանգվածային մասը պետք է լինի 2,8 տոկոսից ոչ պակաս:
Կաթնամթերքին ներկայացվող պահանջները
16. Կաթնամթերքը պետք է արտադրվի ջերմամշակման ենթարկված կաթից:
17. Կաթնամթերքի մեջ վնասակար նյութերի` թունավոր տարրերի, միկոտոքսինների, հակաբիոտիկների, պեստիցիդների, սոմատիկ բջիջների, էստրոգեն և հորմոնալ պատրաստուկների պարունակությունը, ինչպես նաև օքսիդացման փչացման և մանրէաբանական ցուցանիշները չպետք է գերազանցեն NN 3 և 4 աղյուսակներով սահմանված նորմերը:
Աղյուսակ N 3. Վնասակար նյութերի քանակության թույլատրելի մակարդակները
._________________________________________________________________________.
|Մթերքի խումբը |Ցուցանիշները |Թույլատրելի |Լրացումները |
| | |մակարդակները, | |
| | |մգ/կգ, ոչ ավելի | |
|__________________|____________________|_________________|_______________|
| 1 | 2 | 3 | 4 |
|__________________|______________________________________________________|
|3.1. Կաթնամթերքի |Միկոտոքսիններ` |
|բոլոր տեսակները |______________________________________________________|
| |աֆլատոքսին M1 |0,0005 | |
| |______________________________________________________|
| |Հակաբիոտիկներ` |
| |______________________________________________________|
| |լևոմիցետին |չի թույլատրվում |<0,01>
| |____________________|_________________|_______________|
| |տետրացիկլինի խումբ |չի թույլատրվում |<0,01 միավոր/գ="">
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրեպտոմիցին |չի թույլատրվում |<0,5 միավոր/գ="">
| |____________________|_________________|_______________|
| |պենիցիլին |չի թույլատրվում |<0,01 միավոր/գ="">
|__________________|______________________________________________________|
|3.2. Կաթ և |Թունավոր տարրեր` |
|սերուցք` |______________________________________________________|
|ջերմամշակված, |կապար |0,1 | |
|շիճուկ, մածուն, |____________________|_________________|_______________|
|կաթնային շիճուկ, |արսեն |0,05 | |
|հեղուկ |____________________|_________________|_______________|
|կաթնաթթվային |կադմիում |0,03 | |
|ըմպելիքներ, |____________________|_________________|_______________|
|այդ թվում` թան, |սնդիկ |0,005 | |
|յոգուրտ, թթվասեր, |____________________|_________________|_______________|
|ըմպելիքներ` |Պեստիցիդներ` | | |
|կաթնային հիմքով |____________________|_________________|_______________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |0,05 |կաթ, շիճուկ, |
| |գամմա իզոմերներ) | |մածուն, |
| | | |կաթնային |
| | | |շիճուկ, հեղուկ |
| | | |կաթնաթթվային |
| | | |ըմպելիքներ, |
| | | |ըմպելիքներ` |
| | | |կաթնային հիմքով|
| |____________________|_________________|_______________|
| | |1,25 |թթվասեր, |
| | |(վերահաշվարկված` |սերուցք |
| | |ըստ ճարպի) | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |0,05 |կաթ, շիճուկ, |
| |մետաբոլիտներըը | |մածուն, |
| | | |կաթնային |
| | | |շիճուկ, հեղուկ |
| | | |կաթնաթթվային |
| | | |ըմպելիքներ, |
| | | |ըմպելիքներ` |
| | | |կաթնային հիմքով|
| | |_________________|_______________|
| | |1,0 |թթվասեր, |
| | | |սերուցք |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |100 Բկ/լ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |25 Բկ/լ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.3. Կաթնաշոռ և |Թունավոր տարրեր` |
|կաթնաշոռային |______________________________________________________|
|մթերք, կաթնային |կապար |0,3 | |
|մածուկանման |____________________|_________________|_______________|
|սպիտակուցային |արսեն |0,2 | |
|մթերք |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,1 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,02 | |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |100 Բկ/լ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |25 Բկ/լ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.4. Պահածոներ` |Թունավոր տարրեր` |
|կաթնային (շաքարով |______________________________________________________|
|խտացրած կաթ, |կապար |0,3 | |
|սերուցք, շիճուկ, |____________________|_________________|_______________|
|կաթ` խտացրած, |արսեն |0,15 | |
|մանրէազերծված) |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,1 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,015 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |անագ |200,0 |թիթեղյա տարայով|
| | | |պահածոների |
| | | |համար |
| |____________________|_________________|_______________|
| |քրոմ |0,5 |քրոմապատ |
| | | |տարայով |
| | | |պահածոների |
| | | |համար |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,00 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |300 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |100 Բկ/կգ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.5. Չոր կաթնային |Թունավոր տարրեր (ըստ վերականգնված մթերքի)` |
|մթերքներ` կաթ, |______________________________________________________|
|սերուցք, |կապար |0,1 | |
|կաթնաթթվային |____________________|_________________|_______________|
|մթերք, ըմպելիքներ,|արսեն |0,05 | |
|խառնուրդներ` |____________________|_________________|_______________|
|պաղպաղակի համար, |կադմիում |0,03 | |
|շիճուկ, թան |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,005 | |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |500 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |200 Բկ/կգ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.6. Պանիրներ և |Թունավոր տարրեր` |
|պանրային մթերք |______________________________________________________|
|(պինդ, կիսապինդ, |կապար |0,5 | |
|փափուկ, աղաջրային |____________________|_________________|_______________|
|և հալած) |արսեն |0,3 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,2 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,03 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |Բենզ(ա)պիրեն |0,001 |ապխտած մթերքի |
| | | |համար |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |50 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |100 Բկ/կգ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.7. Պաղպաղակ` |Թունավոր տարրեր` |
|կաթնային հիմքով |______________________________________________________|
| |կապար |0,1 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |արսեն |0,05 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,03 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,005 | |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |100 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |25 Բկ/կգ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.8. Կարագ և |Օքսիդացման փչացման ցուցանիշ` |
|յուղային մածուկ` |______________________________________________________|
|կովի կաթից, |Յուղային ֆազի |2,5 |կետտստոֆերի |
|կաթնայուղ |թթվայնություն | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |Թունավոր տարրեր` | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կապար |0,1 | |
| | |_________________|_______________|
| | |0,3 |շոկոլադե կարագ |
| |____________________|_________________|_______________|
| |արսեն |0,1 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,03 | |
| | |_________________|_______________|
| | |0,2 |շոկոլադե կարագ |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,03 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |պղինձ |0,4 |որոնք ենթակա |
| | | |են պահման |
| |____________________|_________________|_______________|
| |երկաթ |1,5 |որոնք ենթակա |
| | | |են պահման |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 | 200 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 | 60 Բկ/կգ | |
|__________________|______________________________________________________|
|3.9. Յուղային |Օքսիդացման փչացման ցուցանիշ` |
|մթերք` կաթնայուղի |______________________________________________________|
|և բուսական |Յուղային ֆազի |2,5 |կետտստոֆերի |
|յուղերի |թթվայնություն | | |
|համակցմամբ, այդ |____________________|_________________|_______________|
|թվում` սփրեդը |գերօքսիդացման թիվ |10,0 |մմոլ ակտիվ |
|(յուղածո), հալած | | |թթվածին/կգ |
|խառնուրդը | | |յուղային ֆազում|
| |____________________|_________________|_______________|
| |Թունավոր տարրեր` | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կապար |0,1 | |
| | |_________________|_______________|
| | |0,3 |շոկոլադե |
| | | |բաղադրիչներով |
| |____________________|_________________|_______________|
| |արսեն |0,1 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |կադմիում |0,03 | |
| | |_________________|_______________|
| | |0,2 |շոկոլադե |
| | | |բաղադրիչներով |
| |____________________|_________________|_______________|
| |սնդիկ |0,03 | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |պղինձ |0,4 |որոնք ենթակա են|
| | | |պահման |
| |____________________|_________________|_______________|
| |երկաթ |1,5 |որոնք ենթակա են|
| | | |պահման |
| |____________________|_________________|_______________|
| |նիկել |0,7 |հիդրոգենացված |
| | | |յուղով մթերքի |
| | | |համար |
| |______________________________________________________|
| |Պեստիցիդներ (վերահաշվարկված` ըստ ճարպի)` |
| |______________________________________________________|
| |ՀՔՑՀ (ալֆա, բետտա, |1,25 | |
| |գամմա իզոմերներ) | | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ԴԴՏ և դրա |1,0 | |
| |մետաբոլիտները | | |
| |______________________________________________________|
| |Ռադիոնուկլիդներ` |
| |______________________________________________________|
| |ցեզիում-137 |100 Բկ/կգ | |
| |____________________|_________________|_______________|
| |ստրոնցիում-90 |80 Բկ/կգ | |
._________________________________________________________________________.
------------------------------------------------
ԻՐՏԵԿ - շարունակությունը հաջորդ մասերում