«ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ԴՊՐՈՑԻ ԵՎ ՆԱԽԱՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹ ...

(ուժը կորցրել է 04.04.11 թիվ 02-Ն հրաման)

i

100.0195.260207

ԳՐԱՆՑՎԱԾ Է
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ԱՐԴԱՐԱԴԱՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԿՈՂՄԻՑ

                                      «26»         02           2007 Թ.

                                        ՊԵՏԱԿԱՆ ԳՐԱՆՑՄԱՆ ԹԻՎ 10007094

 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՄԱՆ

 

6 փետրվարի 2007 թվականի N 195-Ն

 

«ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ԴՊՐՈՑԻ ԵՎ ՆԱԽԱՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅԱՆ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ» N 2-III-3.4.06-05 ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

 

Համաձայն ՀՀ կառավարության 2004 թ. օգոստոսի 26-ի նիստի N 33 արձանագրային որոշման և «Հայաստանի Հանրապետության բնակչության սանիտարահամաճարակային անվտանգության ապահովման մասին» ՀՀ օրենքի հոդված 4-ի, «Հայաստանի Հանրապետության առողջապահության նախարարության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային ծառայությունը և դրա ենթակայության մարմինները վերակազմակերպելու և Հայաստանի Հանրապետության պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրությունն ու կառուցվածքը հաստատելու մասին» Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 15.08.2002 թ. N 1316-Ն որոշմամբ հաստատված ՀՀ պետական հիգիենիկ և հակահամաճարակային տեսչության կանոնադրության 7-րդ կետի «ե» ենթակետի` ելնելով բնակչության առողջության պահպանման շահերից` երեխաների օրգանիզմի վրա վնասակար գործոնների ազդեցությունը կանխելու և համապատասխան սանիտարական կանոններ սահմանելու նպատակով.

 

ՀՐԱՄԱՅՈՒՄ ԵՄ`

 

Հաստատել «Հանրակրթական դպրոցի և նախամասնագիտական հաստատության դասագրքերի տպագրությանը ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» N 2-III-3.4.06-05 սանիտարական կանոնները (կցվում է):

 

Հաստատված է`

ՀՀ առողջապահության նախարարի

2007 թ. փետրվարի 6-ի

N 195-Ն հրամանով

 

ՀԱՆՐԱԿՐԹԱԿԱՆ ԴՊՐՈՑԻ ԵՎ ՆԱԽԱՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

ՍԱՆԻՏԱՐԱԿԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐ ԵՎ ՆՈՐՄԵՐ N 2-III-3.4.06-05

 

1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԴՐՈՒՅԹՆԵՐ

 

1.1. Սույն սանիտարական կանոնները և նորմերը (այսուհետ` կանոններ) սահմանում են դասագրքերի, ուսումնական և գործնական պարապմունքների ձեռնարկների (այսուհետ` դասագիրք) քաշի, տպատառային ձևավորման, տպագրության որակի, ինչպես նաև դասագրքերի համար օգտագործվող տպագրանյութերի նկատմամբ պահանջները:

1.2. «Հանրակրթական դպրոցի և նախամասնագիտական կրթության դասագրքերին ներկայացվող հիգիենիկ պահանջներ» սանիտարական կանոնները և նորմերը նախատեսվում են հրատարակչական կամ հրատարակչական-տպագրական գործունեությամբ զբաղվող կազմակերպությունների համար և ուղղված են աշակերտների և սովորողների տեսողության օրգանների, հենաշարժական, սիրտ-անոթային համակարգերի հիվանդությունների կանխարգելմանը:

1.3. Սույն կանոնները տարածվում են միայն ՀՀ կրթության և գիտության նախարարության կողմից հաստատված և հրատարակված դասագրքերի վրա:

1.4. Սույն կանոնների կատարման պատասխանատվությունը դրվում է այն կազմակերպությունների վրա, որոնք զբաղված են հրատարակչական կամ հրատարակչական-տպագրական գործունեությամբ:

 

2. ՏԵՐՄԻՆՆԵՐ ԵՎ ՍԱՀՄԱՆՈՒՄՆԵՐ

 

2.1. Պաշտոնապես թույլատրված դասագիրք - տվյալ առարկային վերաբերող ուսումնական նյութերի համակարգված շարադրմամբ, պաշտոնապես թույլատրված հրատարակություն:

2.2. Պաշտոնապես թույլատրված ուսումնական ձեռնարկ - դասագրքին լրացնող կամ մասնակի /լրիվ/ փոխարինող ուսումնական հրատարակություն:

2.3. Գիրք-տետր - ուսումնական ձեռնարկ, որը պարունակում է անցած նյութի յուրացմանը նպաստող գործնական առաջադրանքներ և վարժություններ:

2.4. ՈՒսումնական գրականություն - ուսումնական ձեռնարկ, որը պարունակում է ուսումնական նյութի բաղադրիչները կազմող գրական-գեղարվեստական, պատմական և այլ գործեր, կամ դրանցից դրվագներ:

2.5. Համակցված հրատարակություն - ուսումնական հրատարակություն, որի տեքստի հետ ներառված են նաև ձայնագրություններ (ձայնասկավառակներ, ձայներիզներ) և տեսագրություններ (սլայդներ, տեսաերիզներ):

2.6. Դասագրքի էջ - շարված տեքստի և/կամ նկարի վերարտադրման համար հատկացված մակերես:

2.7. Տեքստի (հիմնական, լրացուցիչ, ընդգծված) տառատեսակային ձևավորումը որոշվում է հետևյալ չափորոշիչներով - գարնիտուր /լրակազմ/, կեգել /տպատառի չափս/, շրիֆտի /տպատառի/, միջտողյան տարածություն, տողի երկարություն:

2.8. Հիմնական տեքստ - դասագրքի հիմնական բովանդակությունը ներկայացնող տեքստ:

2.9. Լրացուցիչ տեքստ - տեքստ (գործնական առաջադրանքներ, թեմային առնչվող հարցեր, աղյուսակներ, ծանոթագրություններ, հավելվածներ), որն ուղեկցում է հիմնական տեքստին:

2.10. Ընդգծված տեսք - աշակերտի ուշադրությունը գրավելու նպատակով, ընդհանուր տեքստի համար ընտրված շրիֆտի հետ համեմատած տեքստի որոշ հատվածների (արտահայտություն կամ առանձին բառեր, տառեր, նիշեր) տպագրական ձևավորման փոփոխություն:

2.11. Նկարատակի մակագրություն - պատկերի բառային բնութագիր (անվանում, բովանդակություն, պայմանական նշանների պարզաբանում և այլն):

2.12. Նեգատիվային տպատառ - սև կամ գունավոր ֆոնի վրա բաց տպատառ:

2.13. Տպատառերի խումբ - տպատառեր, որոնք բնութագրվում են իրենց գրաֆիկական կառուցվածքի միասնական բնույթով: Տպատառերը բաժանվում են 6 հիմնական խմբի: Յուրաքանչյուր խմբում տպատառերը բաժանվում են լրակազմերի:

2.14. Գարնիտուր /լրակազմ/ - տպագրական տառերի լրակազմ` նիշերի պատկերի միասնական առանձնահատուկ ոճով, բայց տարբեր տառաչափով և գծագրումով:

2.15. Գարնիտուրի գծագրում - գարնիտուրի նիշերի մեկ լրակազմ, որի նիշերը տարբերվում են.

* նիշերի հագեցվածությամբ (բաց, կիսասև և սև տպատառ),

* նիշերի շեղությամբ (ուղիղ և շեղատառ տպատառ),

* նիշերի համամասնությամբ (նորմալ, նեղ և լայն տպատառ):

2.16. Կեգել - տպատառի չափս, որը չափվում է պունկտերով /կետաչափերով/:

2.17. Տպատառարի ծավալ - մեկ կվադրատ (քառակուսի) երկարություն ունեցող տողում տեղավորվող նիշերի քանակ:

2.18. Միջտողային տարածություն (ինտերլինյաժ) - վերին տողի նիշերի ստորին էլեմենտների և ներքևի տողի նիշերի վերին էլեմենտների միջև եղած տարածություն, որը չափվում է կետերով:

2.19. Պունկտ /կետաչափ, կետ/ - տպագրության չափման մեջ երկարության միավոր, որը հավասար է 0,376 մմ:

2.20. Կվադրատ /քառակուսի/ - տպագրության չափման մեջ երկարության միավոր, որը հավասար է 48 կետի (18,04 մմ):

2.21. Բնութագրական էջեր - դասագրքում հաճախ հանդիպող էջեր` ձևավորված միատեսակ տառատեսակով և (կամ) պատկերներով:

2.22. Տպագրական նյութեր - նյութեր, որոնք օգտագործվում են դասագրքերի տպագրության համար (թուղթ, կազմարարական նյութեր - ստվարաթուղթ, կազմի թուղթ, կավճապատ թուղթ, ներկեր, ժապավեններ և այլն):

 

3. ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ԴԱՍԱԿԱՐԳՈՒՄԸ

 

3.1. Կախված առարկայի միաժամանակ ընթերցելու և յուրացնելու համար տրված առաջադրանքի բնույթից և տեղեկատվական նյութի ծավալից, ըստ ուսումնական առարկաների դասագրքերը ստորաբաժանվում են հետևյալ խմբերի.

* հումանիտար (այբբենարան, մայրենի լեզու, հասարակագիտություն, պատմություն, գրականություն, լեզվաբանություն - հայերեն և օտար լեզուներ, իրավագիտություն, ֆիզիկական կուլտուրա, աշխատանքի ուսուցում և այլն),

* մաթեմատիկական (մաթեմատիկա, հանրահաշիվ, երկրաչափություն, եռանկյունաչափություն, ինֆորմատիկա և այլն),

* բնագիտական (բնագիտություն, բնապահպանություն, աստղագիտություն, ֆիզիկա, քիմիա, աշխարհագրություն, կենսաբանություն և այլն),

* հատուկ` նախնական մասնագիտական ուսուցման համար (մեխանիկա, ռադիոէլեկտրոնիկա, էլեկտրատեխնիկա, քիմիական տեխնոլոգիա, գյուղատնտեսություն, բժշկություն, մանկավարժություն, երաժշտություն և այլն):

3.2. Կախված ուսումնական պրոցեսում դասագրքի գործառական նշանակությունից դասագրքերը ստորաբաժանվում են.

* դասագիրք,

* ուսումնական ձեռնարկ,

* գործնական, որոնց մեջ մտնում են նոր սերնդի հրատարակությունները (գիրք-տետր, աշխատանքային տետր, աշակերտների ինքնուրույն աշխատանքի գիրք և այլն):

3.3. Համաձայն Հայաստանի Հանրապետության հանրակրթության պետական կրթակարգի և աշակերտների տարիքային խմբի, դասագրքերը նախատեսվում են.

* տարրական (I-IV դասարաններ) դպրոցի համար (I աստիճան),

* միջին (V-IX դասարաններ) դպրոցի համար (II աստիճան),

* ավագ (X-XII դասարաններ) դպրոցի համար (III աստիճան):

Նախնական մասնագիտական կրթության ուսումնական հրատարակությունները, ըստ տարիքային խմբերի, հարկավոր է դասել III աստիճանին:

 

4. ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.1. ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.1.1. Չի թույլատրվում տպագրել դասագիրք, որն իր մեջ ներառում է երկու աստիճանի (տարիքային խմբի) ուսումնական նյութ:

Դասագիրքը պետք է իր մեջ ներառի նյութեր` հաշվարկված ոչ ավելի, քան.

* 1 տարվա ուսուցման` I դասարանի համար,

* 2 տարվա ուսուցման` II-IV դասարանների համար,

* 3 տարվա ուսուցման` VII-XII դասարանների համար:

4.1.2. Դասագրքերի նախընտրելի չափսերն են.

* I-IV դասարանների համար` 70x90/16 .... (1/16),

* V-XII դասարանների համար` 60x90/16, 84x108/32, 60x84/16

Տարբեր աշխատանքային տետրերի, ձեռնարկների համար թույլատրվում է 70x108/16 չափսը:

4.1.3. Դասագրքի քաշը չպետք է գերազանցի.

* I-IV դասարանցիների համար` 350 գրամը,

* V-VI դասարանցիների համար` 400 գրամը,

* VII-IX դասարանցիների համար` 500 գրամը,

* X-XII դասարանցիների համար` 600 գրամը,

I-IV դասարանների բոլոր այն դասագրքերի քաշը, որոնք նախատեսված են միայն դասարանում աշխատանքի համար *(1), չպետք է գերազանցի 500 գրամը:

Թույլատրվում է դասագրքերի քաշը ավելացնել 10 տոկոսից ոչ ավելի:

4.1.4. Դասագրքերը կարող են հրատարակվել փափուկ, ճկուն կամ պինդ կազմով: Կազմը պետք է լինի ամուր, պատրաստված այնպիսի նյութերից, որոնք վնասակար ազդեցություն չեն թողնում երեխաների առողջության վրա և քիչ են ենթարկվում աղտոտման:

4.1.5. Թղթե ծածկով դասագրքերի կազմերը պետք է պատվեն մամլված թաղանթով: Իսկ շապիկով դասագրքերը պետք է լաքապատված լինեն կամ պատվեն մամլված թաղանթով, բացառությամբ կավճապատ կամ հատուկ ծածկով, թղթե շապիկներից:

4.1.6. Չի թույլատրվում դասագրքի տպագրական մամուլները իրար միացնելու հետևյալ եղանակների կիրառումը, որոնք հանգեցնում են ընթերցման պայմանների վատթարացմանը`

* մետաղալարով կար,

* առանց կարելու, սոսնձով ամրացումը:

4.1.7. Չի թույլատրվում տարրական դպրոցի դասագրքերը հրատարակել բարձր տպագրության եղանակով:

4.1.8 Դասագրքի բացված զույգ էջերի միջև կռնակային լուսանցքը պետք է լինի 26 միլիմետրից ոչ պակաս, ընդ որում, յուրաքանչյուր կից էջի կռնակային լուսանցքը պետք է լինի 10 միլիմետրից ոչ պակաս: Թույլատրվում է էջերի լուսանցքների վրա, բացի կից էջի լուսանցքից, տեղադրել առաջադրանքների պայմանական նշանները, պատկերներ, ինչպես նաև տեքստ (50 տպատառից ոչ ավելի ծավալով), հիմնական շարվածքից 5 միլիմետրից ոչ պակաս հեռավորության վրա:

Էջի վերին, արտաքին և ստորին լուսանցքները, բացառությամբ պատկերներով լրացվածի, պետք է լինեն 10 միլիմետրից ոչ պակաս:

Բարձր արագությամբ, գազային չորացուցիչով «Վիգաֆ» տիպի օֆսեթային մեքենաներով տպագրության ժամանակ` թույլատրվում է փոքրացնել էջերի միջև կռնակային լուսանցքը մինչև 18 միլիմետր, իսկ մնացած լուսանցքներինը` մինչև 6 միլիմետր:

4.1.9. Սև ներկով դասագրքի տպագրության ժամանակ, տեքստի պատկերի տարրերի և թղթի օպտիկական խտությունների տարածությունը պետք է լինի 0,7-ից ոչ պակաս: Չի թույլատրվում տեքստը տպագրել ստվերագիծ ունեցող, ոչ ընթեռնելի («կտրատված») տպատառերով:

4.1.10. Չի թույլատրվում տեքստը տպագրել գունավոր, մուգ, ինչպես նաև բազմագույն պատկերներով, 0,3-ից բարձր օպտիկական խտությամբ ֆոնի վրա:

4.1.11. Չի թույլատրվում դասագրքերի տպագրության ժամանակ կիրառել նեղ գծագրումով տպատառեր` բացառությամբ վերնագրերի:

4.1.12. Տարրական դպրոցի դասագրքերում չի թույլատրվում կիրառել թեք առանցք ունեցող տպատառեր (օրինակ` «Թայմս» տիպի գծագրով տպատառեր):

4.1.13. Չի թույլատրվում դասագրքերի տպագրության ժամանակ կիրառել.

* նեգատիվային (շրջված) տպատառ և գունավոր ներկեր հիմնական և լրացուցիչ տեքստերի համար,

* գունավոր ֆոնի վրա տպատառի թեքումներ և գունավոր ներկեր` տեքստի ընդգծման համար,

* գունավոր և մուգ ֆոն` աշխատանքային տետրերի գրելու համար նախատեսված մասերում,

* գունավոր ֆոնի վրա գունավոր ներկեր` պատկերը ակնառու դարձնելու համար (գրաֆիկ, գծագիր, աղյուսակ, դիագրամ և այլն),

* հիմնական և լրացուցիչ տեքստերի շարվածք երեք և ավելի սյուներով:

4.1.14. Տեքստերի առանձնացման համար, տարրական դպրոցի դասագրքերում թույլատրվում է կիրառել երեք գույնի ներկից ոչ ավելի, միջին դպրոցի դասագրքերում` երկու գույնի ներկից ոչ ավելի, ավագ դպրոցի դասագրքերում գունավոր ներկեր խորհուրդ չի տրվում կիրառել:

4.1.15. Տարրական դպրոցի դասագրքերում հիմնական տեքստի և որևէ հատվածի ընդգծման համար (բացի վերնագրից), առաջարկվում է կիրառել տպատառային ձևավորման տարբերակներ («Նորք», «Հանրագիտարանային», «Դպրոցական», «Եղեգնագիր լարային», «Նոր հայկական»), որոնք իրարից տարբերվում են բնութագրող որևէ հատկորոշիչով` կամ որևէ տառի չափսով, կամ լրակազմ կամ գծագրով, կամ գունային ընդգծվածությամբ (ծավալով):

4.1.16 Տարրական և միջին դպրոցի դասագրքերի հիմնական և լրացուցիչ տեքստերի ձևավորման համար առաջարկվում է կիրառել նույն տառատեսակը:

4.1.17. Տարրական (1-4) դասարանների դասագրքերում քարտեզների մակագրությունների համար հարկավոր է կիրառել 10 կետից ոչ պակաս, V-IX դասարանների համար` 9 կետից ոչ պակաս, X-XII դասարանների համար` 8 կետից ոչ պակաս մեծությամբ տպատառ:

4.1.18. Եթե տեքստը էջի վրա տեղադրված է պատկերի աջ կողմում, բացառությամբ վերնագրի և նոր տողի, ապա տողերը պետք է գտնվեն մեկ ուղղահայաց գծի վրա:

4.1.19. Դասագրքերում չեն թույլատրվում տեղեկատվության կորստի և դյուրընթեռնելիության խաթարմանը հանգեցնող թերություններ.

* չտպագրված մասեր (պատկերի էլեմենտների կորուստ), ներկերի լղոզվածություն, բծեր, քերծվածքներ, կրկնակիացված տպագրություն,

* սոսնձի ներհոս էջերի մեջ, որը հանգեցնում է էջերի սոսնձման և տեքստի կամ պատկերի վնասման,

* դասագրքի մասերի կամ կազմի թերություններ:

4.1.20. Հիգիենիկ փորձաքննության ժամանակ պետք է ներկայացվեն տեղեկություններ դասագրքի հեղինակների վերաբերյալ, դասագրքի վերնագիրը, դասագրքի նպատակային նշանակությունը, հրատարակչության անվանումը և գտնվելու վայրը, հրատարակման տարեթիվը, տպարանի անվանումը և գտնվելու վայրը, տպագրության հանձնման ամսաթիվը, հրատարակության ձևաչափը, թուղթը, գարնիտուրը, հիմնական տեքստի տպատառը, տպագրության տեսակը, տպաքանակը, տպարանին տրված պատվերի համարը:

 

4.2. ՀՈՒՄԱՆԻՏԱՐ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՏԱՌԱՏԵՍԱԿԱՅԻՆ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.2.1. Այբբենարաններին ներկայացվող պահանջներ.

4.2.1.1. Այբբենարանում հիմնական տեքստի տողի երկարությունը, միջտողյան տարածությունը և կախված տառատեսակի չափսից` տպատառի լրակազմը պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 1-ում շարադրված պահանջներին:

4.2.1.2. Այբուբենային և հետայբուբենային մասերի տառատեսակային ձևավորման լավագույն չափանիշներն են.

* տպատառերի չափը ......................... 20 կետ,

* տողի երկարությունը ..................... 126-130 միլիմետր,

* միջտողյան տարածությունը ................ 8 կետ,

* տառատեսակի ծավալը ...................... 5,0-5,4,

* տառատեսակները .......................... բեկված, նորմալ բարակությամբ, ուղիղ (այբբենարանի համար կիսաթավ) գծագրով տպատառերի խմբից:

4.2.1.3. Չի թույլատրվում հիմնական տեքստը հավաքել երկու սյունակով` բացառությամբ բանաստեղծությունների: Բանաստեղծությունների համար թույլատրվում է տեքստը հավաքել երկու սյունակով, միայն եթե սյունակների միջև տարածությունը 18 միլիմետրից պակաս չէ:

4.2.1.4. Այբբենարանում ընդգծված տեքստի տպատառը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 1-ում շարադրված պահանջներին: Ընդ որում, թույլատրվում է տողի երկարությունը փոքրացնել մինչև 5 քառակուսի:

Թույլատրվում է սյուն էջ բառերի ցանքի շարվածք, եթե սյունակում բառերի քանակը 4-ից ավելի չէ և սյունակների միջև հեռավորությունը 3/4 քառակուսուց պակաս չէ:

Չի թույլատրվում կիրառել շեղագիր տպատառեր:

4.2.1.5. Էջի վրա տողադարձերի քանակը 4-ից ավելի չպետք է լինի:

4.2.1.6. Այբբենարանի այբուբենային էջերի վրա պատկերազարդումների ընդհանուր մակերեսը 50 տոկոսից պակաս, իսկ հետայբուբենային մասում` 30 տոկոսից ոչ պակաս չպետք է լինի:

4.2.1.7. Վայելչագրության մասում, գրելու ունակությունների յուրացման համար (տառերի մասնիկներ, տառեր, տառերը միացնող մասնիկներ, առանձին բառեր), փոքրատառերի հորիզոնական ուղղորդիչ գծերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի 32 կետից ոչ ավելի և 20 կետից ոչ պակաս:

 

Աղյուսակ 1

 

Այբբենարանների տեքստի տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող

պահանջներ

 

._________________________________________________________________________.

|Այբբե-  |Տպատառի|Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը     |

|նարանի  |չափսը, |տարածութ-|___________________|__________________________|

|մասերը  |կետ, ոչ|յունը,   |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը |

|        |պակաս  |կետերը,  |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|        |

|        |       |ոչ պակաս |_________|_________|       |ոչ ավելի |        |

|        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |        |

|        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |       |         |        |

|________|_______|_________|_________|_________|_______|_________|________|

|Նախա-   |36     |Չի սահմա-|Չի սահմա-|Չի սահմա-|Բեկված |Չի սահմա-|Կիսաթավ |

|պատրաս- |       |նափակվում|նափակվում|նափակվում|       |նափակվում|կամ     |

|տական   |       |         |         |         |       |         |թավատառ,|

|        |       |         |         |         |       |         |ուղիղ   |

|________|_______|_________|_________|_________|_______|_________|________|

|Այբու-  |18     |7        |6 1/2|117|7 3/4|140|Բեկված |5,4      |Նորմալ  |

|բենային |       |         |     |   |     |   |       |         |կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,   |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |կիսաթավ,|

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ   |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|________|

|Հետայ-  |16     |7        |6 1/2|117|8    |144|Բեկված,|6,0      |Նորմալ  |

|բուբենա-|       |         |     |   |     |   |նոր քիչ|         |կամ     |

|յին     |       |         |     |   |     |   |ցայտուն|         |լայն,   |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |կիսաթավ,|

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ   |

._________________________________________________________________________.

 

Գրելու ունակության (առանձին բառեր, նախադասություններ) ամրապնդման համար վայելչագրության օրինակներում, փոքրատառերի համար, հորիզոնական ուղղորդող գծերի հեռավորությունը պետք է լինի 16 կետից ոչ պակաս:

Տողերի միջև հեռավորությունը պետք է լինի 32 կետից ոչ պակաս:

4.2.1.8. Վայելչագրությունում խորհուրդ է տրվում օգտագործել գծեր, որոնք որոշում են տառերի թեքությունը, շեղանկյունը պետք է կազմի 150:

4.2.1.9. ՈՒղղորդող գծերի (հորիզոնական և թեք) համար պետք է կիրառել միայն սև, մոխրագույն, բաց երկնագույն կամ բաց կանաչ գույնի ներկեր:

4.2.1.10. Տառերի նմուշները և նրանց տարրերը պատկերելու համար խորհուրդ է տրվում կիրառել հոծ գիծ կամ կետագիծ, ինչպես նաև գրելու ժամանակ ձեռքի շարժման ուղղությունը ցույց տվող սլաքներ: Թույլատրվում է տառերի օրինակները պատկերելու համար օգտագործել միայն մեկ գույնի ներկ:

4.2.2. Տարրական (I-IV) դասարանների դասագրքերին ներկայացվող պահանջներ.

4.2.2.1. Հայկական, ռուսական և/կամ լատինական տառագրական հիմք ունեցող տպատառերով հրատարակված դասագրքերի տեքստի տողի երկարությունը, միջտողային տարածությունը, լրակազմը` կախված տառատեսակի չափից, պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 2-ում շարադրված պահանջներին:

ՈՒսման առաջին տարվա դասագրքերի համար տպատառերի նախընտրելի չափանիշներն են 4.2.1.2 կետում շարադրված պահանջները:

II-IV դասարանների դասագրքերի համար լավագույն չափանիշներն են հանդիսանում.

* տպատառերի չափը .......................... 16 կետ,

* տողի երկարությունը ...................... 120-130 միլիմետր,

* միջտողյան տարածությունը ................. 7-8 կետ,

* տառատեսակի ծավալը ....................... 5,6-6,0,

* տառատեսակները ........................... բեկված, նորմալ

բարակությամբ, ուղիղ

գծագրով տպատառերի խմբից:

4.2.2.2. Չի թույլատրվում հիմնական տեքստը հավաքել երկու սյունակով, բացառությամբ բանաստեղծությունների: Բանաստեղծությունների համար թույլատրվում է տեքստը հավաքել երկու սյունակով, միայն եթե սյունակների միջև տարածությունը 9 միլիմետրից պակաս չէ:

4.2.2.3. Երկու և ավելի սյունակներով կարելի է հավաքել բառեր, բառակապակցություններ, ժամանակագրական նյութեր, եթե սյունակների միջև հեռավորությունը 12 միլիմետրից պակաս չէ, կամ 6 միլիմետրից ոչ պակաս բաժանարար գծի առկայության դեպքում:

 

Աղյուսակ 2

 

I-IV դասարանների հումանիտար առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

._________________________________________________________________________.

|ՈՒսման  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը     |

|տարին   |տեսակի |տարածութ-|___________________|__________________________|

|        |չափսը, |յունը,   |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը |

|        |կետ, ոչ|կետ, ոչ  |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|        |

|        |պակաս  |պակաս    |_________|_________|       |ոչ ավելի |        |

|        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |        |

|        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |       |         |        |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|________|

|Առաջին  |16     |7        |6 1/2|117|91/4 |167|Բեկված |6,0      |Նորմալ  |

|        |       |         |     |   |     |   |կամ նոր|(6,6)*(3)|կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,   |

|        |       |         |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ   |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |կիսաթավ,|

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ   |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|________|

|Երկրորդ |14     |7        |6    |108|81/4 |153|Բեկված |6,7 (7,3)|Նորմալ  |

|(երրորդ)|       |         |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,   |

|        |       |         |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ   |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|________|

|Չորրորդ |12     |7        |4 1/2|81 |73/4 |140|Բեկված |7,7 (8,5)|Նորմալ  |

|        |       |         |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ     |

|        |       |         |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,   |

|        |       |         |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ   |

._________________________________________________________________________.

 

4.2.2.4. Դասագրքի բառարանային մասում թույլատրվում է տեքստի հավաքումը երկու սյունակով միայն, եթե սյունակների միջև հեռավորությունը 9 միլիմետրից պակաս չէ, կամ 6 միլիմետրից ոչ պակաս բաժանարար գծի առկայության դեպքում: Բառարանային մասի տառատեսակի չափսը կարող է 2 կետով փոքր լինել հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից, միջտողային տարածության 2 կետից ոչ պակաս ավելացման դեպքում:

4.2.2.5. Ընդգծված տեքստի տառատեսակի չափսը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 2-ում շարադրվածին:

Ձեռագիր տառատեսակի կիրառման դեպքում, նրա չափսը պետք է 2 կետով ավելի լինի հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից:

4.2.2.6. ՈՒսուցման առաջին տարվա համաքցված դասագրքերում առաջադրանքների տեքստերը թույլատրվում է հավաքել 14-ից ոչ պակաս, II-IV տարվա ուսուցման համար` 12 կետից ոչ պակաս չափս ունեցող տառատեսակով:

4.2.2.7. Պատկերների մակագրությունների համար պետք է կիրառել 12 կետից ոչ պակաս չափսի տառատեսակներ և դրանք տեղադրել պատկերի եզրից 16 կետից ոչ պակաս հեռավորության վրա:

4.2.3. V-IX և X-XII դասարանների դասագրքերին ներկայացվող պահանջներ.

4.2.3.1. Կախված հայկական, ռուսական և/կամ լատինական տառագրական հիմքով տպագրված դասագրքերի գործառնական նշանակությունից` տառատեսակի չափսը, գծագիրը, տողի երկարությունը, միջտողային տարածությունը V-VI դասարանների դասագրքերում պետք է համապատասխանի աղյուսակ 3-ում շարադրված պահանջներին, VII- IX դասարաններինը` աղյուսակ 4-ում շարադրված պահանջներին, X-XII դասարաններինը` աղյուսակ 5-ում շարադրված պահանջներին:

V-XII դասարանների դասագրքերի տառատեսակային ձևավորման նախընտրելի չափանիշները շարադրված են աղյուսակ 6-ում:

 

Աղյուսակ 3

 

V-VI դասարանների հումանիտար առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

.________________________________________________________________________.

|Ֆունկ-  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը    |

|ցիոնալ  |տեսակի |տարածութ-|___________________|_________________________|

|նշանա-  |չափսը, |յունը,   |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը|

|կութ-   |կետ, ոչ|կետ, ոչ  |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|       |

|յունը   |պակաս  |պակաս    |_________|_________|       |ոչ ավելի |       |

|        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |       |

|        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |       |         |       |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|Դասա-   |12     |Չի նորմա-|6 1/2|63 |81/2 |153|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|գրքեր և |       |վորվում  |     |   |     |   |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|ուսում- |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|նական   |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|ձեռնարկ-|       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|ներ     |_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|        |10*(4) |7        |3 1/2|63 |81/2 |153|Բոլոր  |11,0     |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |     |   |խմբերը |(12,0)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |*** (6)  |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |9**(5) |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|        |       |         |     |   |         |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |         |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|________|_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Գրակա-  |12     |7        |4 1/2|81 |71/4 |131|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|նություն|       |         |     |   |     |   |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|        |10     |8        |4 1/2|81 |71/4 |131|Բոլոր  |11,0     |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |     |   |խմբերը |(12,0)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |*** (6)  |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |9**(5) |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

|________|_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Գործնա- |10     |7        |3 1/2|3  |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|կաններ  |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|        |       |         |     |   |         |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |         |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |9**(5) |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

.________________________________________________________________________.

 

Աղյուսակ 4

 

VII-IX դասարանների հումանիտար առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

.________________________________________________________________________.

|Ֆունկ-  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը    |

|ցիոնալ  |տեսակի |տարածութ-|___________________|_________________________|

|նշանա-  |չափսը, |յունը,   |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը|

|կութ-   |կետ, ոչ|կետերը,  |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|       |

|յունը   |պակաս  |ոչ պակաս |_________|_________|       |ոչ ավելի |       |

|        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |       |

|        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |       |         |       |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|Դասա-   |10     |7        |4    |72 |81/2 |153|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|գրքեր և |       |         |     |   |     |   |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|ուսում- |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|նական   |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|ձեռնարկ-|       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|ներ     |_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|        |9*(4)  |7        |3    |54 |81/2 |153|Բոլոր  |9,5      |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |     |   |խմբերը |(10,5)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |*** (7)  |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |8**(5) |7        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

|________|_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Գրակա-  |12     |Չի նորմա-|4 1/2|81 |8    |144|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|նություն|       |վորվում  |     |   |     |   |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|        |10     |8        |4 1/2|81 |63/4 |122|Բոլոր  |11,0     |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |     |   |խմբերը |(12,0)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |8**(5) |7        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

|________|_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Գործնա- |10     |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|կաններ  |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|        |       |         |     |   |         |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |         |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |9*(4)  |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |9,5      |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |(10,5)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |         |       |         |լայն,  |

|        |       |         |     |   |         |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |8**(5) |7        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

.________________________________________________________________________.

 

Աղյուսակ 5

 

X-XII դասարանների հումանիտար առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

.________________________________________________________________________.

|Ֆունկ-  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը    |

|ցիոնալ  |տեսակի |տարածութ-|___________________|_________________________|

|նշանա-  |չափսը, |յունը,   |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը|

|կութ-   |կետ, ոչ|կետերը,  |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|       |

|յունը   |պակաս  |ոչ պակաս |_________|_________|       |ոչ ավելի |       |

|        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |       |

|        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |       |         |       |

|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|Դասա-   |12     |Չի նորմա-|4 1/2|81 |8    |153|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|գրքեր և |       |վորվում  |     |   |     |   |խմբերը |վորվում  |կամ    |

|ուսում- |       |         |     |   |     |   |       |         |լայն,  |

|նական   |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|ձեռնարկ-|       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|ներ     |_______|_________|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|        |10     |7        |4    |72 |6 3/4|153|Բոլոր  |9,5      |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |     |   |խմբերը |(10,5)   |կամ    |

|        |       |         |     |   |     |   |       |*** (10) |լայն,  |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |նուրբ, |

|        |       |         |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |9*(8)  |7        |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |10,2     |Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |(11,0)   |       |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |8**(9) |7        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

|________|_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Գործնա- |9      |3,5      |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |9,5      |Նորմալ |

|կաններ  |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |(10,5)   |կամ    |

|(այդ    |       |         |     |   |         |       |         |լայն,  |

|թվում`  |       |         |     |   |         |       |         |նուրբ, |

|լեզվի   |       |         |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|դասա-   |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|գրքեր)  |8*(8)  |3,5      |3    |54 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

|        |_______|_________|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|        |8**(9) |3,5      |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր  |Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |       |         |     |   |վորվում  |խմբերը |վորվում  |       |

.________________________________________________________________________.

 

Աղյուսակ 6

 

._________________________________________________________________.

|Դասարանները|Տառատեսակի|Միջտողյան         |Տողի         | Ծավալը, |

|           |չափսը, կետ|տարածությունը, կետ|երկարությունը|նշ./քառ. |

|___________|__________|__________________|_____________|_________|

|    5-6    |    12    |         7        |   100-120   | 8-8,5   |

|___________|__________|__________________|_____________|_________|

|    7-9    |    10    |         8        |   90-110    | 10-10,5 |

|___________|__________|__________________|_____________|_________|

|   10-12   |    10    |         7        |   90-105    | 10-10,5 |

._________________________________________________________________.

 

V-XII դասարանների դասագրքերի համար լավագույն տառատեսակներն են քիչ ցայտունությամբ, նուրբ, ուղիղ գծագրով, ինչպես նաև կլորացված տառերի առանցքի թեքություն ունեցող (օրինակ` «Թայմս» տիպի լրակազմով) տառատեսակների խմբերը:

4.2.3.2. Միայն V-VI դասարանների լեզվի դասագրքերում է թույլատրվում հիմնական և լրացուցիչ տեքստերը հավաքել երկու սյունակով, պահպանելով աղյուսակ 3-ում շարադրված պահանջները:

VII-XI դասարանների դասագրքերում հիմնական և լրացուցիչ տեքստերի հավաքումը երկու սյունակով թույլատրվում է, եթե պահպանվում են աղյուսակ 4-ում շարադրված պահանջները, X-XII դասարանների դասագրքերում, եթե պահպանվում են աղյուսակ 5-ում շարադրված պահանջները:

Ընդ որում, սյան տողի երկարությունը պետք է լինի 3 1/2 քառակուսուց ոչ պակաս, իսկ սյունակների միջև հեռավորությունը 9 միլիմետրից ոչ պակաս:

Լրացուցիչ տեքստի համար թույլատրվում է սյունակների միջև հեռավորությունը 6 միլիմետր` միայն բաժանարար գծի առկայության դեպքում:

4.2.3.3. Երեք և ավելի սյունակներով թույլատրվում է հավաքել բառեր և բառակապակցություններ, ինչպես նաև ժամանակագրական նյութեր, միայն սյունակների միջև 12 միլիմետրից ոչ պակաս տարածություն ապահովելու դեպքում, իսկ բաժանարար գծի առկայության դեպքում` 6 մմ-ից ոչ պակաս:

4.2.3.4. Դասագրքերի բառարանային մասը թույլատրվում է հավաքել երկու սյունակով, եթե սյունակների միջև պահպանվում է 9 մմ-ից ոչ պակաս տարածություն, բաժանարար գծի առկայության դեպքում` 6 միլիմետրից ոչ պակաս:

Բառարանային մասի տառատեսակի չափսը պետք է լրացուցիչ տեքստի տառատեսակի չափսից փոքր չլինի և V-IV դասարանների դասագրքերի համար համապատասխանի աղյուսակ 3-ում շարադրված պահանջներին, VII-IX դասարանների դասագրքերի համար` աղյուսակ 4-ում շարադրված պահանջներին, X-XII դասարանների դասագրքերի համար` աղյուսակ 5-ում շարադրված պահանջներին:

 

4.3. ՄԱԹԵՄԱՏԻԿԱԿԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՏԱՌԱՏԵՍԱԿԱՅԻՆ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.3.1. Տարրական (I-IV) դասարանների դասագրքերին ներկայացվող պահանջներ

4.3.1.1. Դասագրքերում հիմնական տեքստի տողի մինիմալ երկարությանը, տողամիջյան տարածությանը, տառատեսակի չափսից կախված նրա լրակազմը, ծավալը, գծագիրը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 7-ում շարադրված պահանջներին:

4.3.1.2. Չի թույլատրվում հիմնական տեքստը հավաքել երկու սյունակով:

4.3.1.3. Օրինակները, խնդիրները թույլատրվում է հավաքել մի քանի սյունակով, եթե ապահովվում է սյունակների միջև 12 միլիմետրից ոչ պակաս հեռավորություն, գունավոր ֆոնի և/կամ բաժանարար գծի առկայության դեպքում` 9 միլիմետրից ոչ պակաս:

Մի առաջադրանքի շրջանակներում, սյունակների միջև հեռավորությունը պետք է նույնը լինի:

4.3.1.4. Օրինակների և խնդիրների տառատեսակի չափսը պետք է հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից փոքր չլինի և համապատասխանի աղյուսակ 7-ում շարադրված պահանջներին:

4.3.1.5. Ակնառու պատկերների վրա տառատեսակի չափսը կարող է 2 կետով փոքր լինել հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից:

4.3.1.6. Ընդգծված տեքստի տառատեսակի չափսը և միջտողյան տարածությունը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 7-ում շարադրված պահանջներին:

Ընդ որում, ընդգծված տեքստի տառատեսակի չափսը պետք է հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից փոքր չլինի:

4.3.2. V-VI և X-XII դասարանների դասագրքերին ներկայացվող պահանջները.

4.3.2.1. V-IX դասարանների դասագրքերում հիմնական և լրացուցիչ տեքստերի տողի մինիմալ երկարությանը, տողամիջյան տարածությանը, տառատեսակի չափսից կախված նրա խումբը, ծավալը, գծագիրը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 8-ում շարադրված պահանջներին, X-XII դասարանների համար` աղյուսակ 9-ում շարադրված պահանջներին:

4.3.2.2. Տառային և թվային հիմնական բանաձևերի համար թույլատրվում է կիրառել հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից 2 կետով փոքր տառատեսակ:

Բանաձևերի օժանդակ մասերի տառատեսակի չափսը, V-IX դասարանների դասագրքերում պետք է լինի 6 կետից ոչ պակաս, իսկ X-XII դասարանների դասագրքերում` 5 կետից ոչ պակաս:

Վերին տողի տողատակի բանաձևերի (օրինակների) մասնիկների և ստորին տողի վերտողային բանաձևերի մասնիկների միջտողային տարածությունը պետք է լինի 2,7 կետից ոչ պակաս:

Նույն էջի վրա բանաձևերով տեքստերի միջտողային տարածությունները կարող են լինել տարբեր:

4.3.2.3. Օրինակները, խնդիրները թույլատրվում է հավաքել մի քանի սյունակով, եթե ապահովվում է սյունակների միջև 9 միլիմետրից ոչ պակաս հեռավորություն, գունավոր ֆոնի և/կամ բաժանարար գծի առկայության դեպքում` 6 մմ-ից ոչ պակաս:

Մեկ առաջադրանքի շրջանակներում, սյունակների միջև հեռավորությունը պետք է նույնը լինի:

Օրինակների և խնդիրների սյունակների տառատեսակների չափսը պետք է լինի լրացուցիչ տեքստի տառատեսակի չափսից ոչ փոքր` համաձայն աղյուսակ 8-ի և 9-ի:

 

Աղյուսակ 7

 

I-IV դասարանների մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

.______________________________________________________________________.

|Տառատեսակի |Միջտողյան     |Տողի երկարությունը|Տառատեսակի բնութագիրը   |

|չափսը, կետ,|տարածությունը,|__________________|________________________|

|ոչ պակաս   |կետ, ոչ պակաս |Քառակուսիներ|մմ   |Խումբը     |Գծագիրը     |

|___________|______________|____________|_____|___________|____________|

|14*(11)    |4             |5           |90   |Բեկված     |Նորմալ կամ  |

|           |              |            |     |           |լայն, նուրբ,|

|           |              |            |     |           |ուղիղ       |

|___________|______________|____________|_____|___________|____________|

|14         |4             |5           |90   |Բեկված կամ |Նորմալ կամ  |

|           |              |            |     |նոր քիչ    |լայն, նուրբ,|

|           |              |            |     |ցայտուն    |ուղիղ       |

|___________|______________|____________|_____|___________|____________|

|12         |4             |5           |90   |Բեկված     |Նորմալ կամ  |

|           |              |            |     |           |լայն, նուրբ,|

|           |              |            |     |           |ուղիղ       |

.______________________________________________________________________.

 

4.3.2.4. Պատկերը (գրաֆիկ, աղյուսակ, ուրվագիծ և այլն) ակնառու դարձնելու համար առաջարկվում է կիրառել 3 գույնից ոչ ավելի, այդ թվում սևը:

Պատկերի վրայի տառատեսակի չափսը պետք է լինի 8 կետից ոչ պակաս:

4.3.2.5. Ընդգծված տեքստի տառատեսակի չափսը պետք է լինի հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից ոչ պակաս:

 

Աղյուսակ 8

 

V-IX դասարանների մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

.________________________________________________________________________.

|Դասա- |Տառատեսակի |Միջտողյան      |Տողի երկա-  |Տառատեսակի բնութագիրը   |

|րան-  |չափսը, կետ,|տարածությունը, |րությունը   |                        |

|ները  |ոչ պակաս   |կետերը,        |____________|________________________|

|      |           |ոչ պակաս       |Քառա-   |մմ |Խումբը     |Գծագիրը     |

|      |           |               |կուսիներ|   |           |            |

|______|___________|_______________|________|___|___________|____________|

|5-6   |10         |Չի նորմավորվում|2 3/4   |50 |Բոլոր      |Նորմալ կամ  |

|      |           |               |        |   |խմբերը     |լայն, նուրբ,|

|      |           |               |        |   |           |ուղիղ       |

|      |___________|_______________|________|___|___________|____________|

|      |9*(12)     |2              |2 3/4   |50 |Բոլոր      |Նորմալ      |

|      |           |               |        |   |խմբերը     |            |

|______|___________|_______________|________|___|___________|____________|

|7-9   |9          |2              |2 3/4   |50 |Բոլոր      |Նորմալ կամ  |

|      |           |               |        |   |խմբերը     |լայն, նուրբ,|

|      |           |               |        |   |           |ուղիղ       |

|      |___________|_______________|________|___|___________|____________|

|      |8*(12)     |2              |2 3/4   |50 |Բոլոր      |Նորմալ      |

|      |           |               |        |   |խմբերը     |            |

.________________________________________________________________________.

 

Աղյուսակ 9

 

X-XII դասարանների մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

._______________________________________________________________________.

|Ֆունկ-  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի նվազագույն    |Տառատեսակի բնութագիրը   |

|ցիոնալ  |տեսակի |տարածութ-|երկարությունը      |                        |

|նշանա-  |չափսը, |յունը,   |___________________|________________________|

|կութ-   |կետ, ոչ|կետերը,  |Քառակուսիներ|մմ    |Խումբը     |Գծագիրը     |

|յունը   |պակաս  |ոչ պակաս |            |      |           |            |

|________|_______|_________|____________|______|___________|____________|

|Դասա-   |9      |2        |3           |54    |Բոլոր      |Նորմալ      |

|գրքեր և |       |         |            |      |խմբերը     |նուրբ, ուղիղ|

|ուսում- |_______|_________|____________|______|___________|____________|

|նական   |8*(13) |Չի նորմա-|2 3/4       |50    |Բոլոր      |Նորմալ      |

|ձեռնարկ-|       |վորվում  |            |      |խմբերը     |            |

|ներ     |       |         |            |      |           |            |

|________|_______|_________|____________|______|___________|____________|

|Գործնա- |9      |Չի նորմա-|2 3/4       |50    |Բոլոր      |Նորմալ      |

|կաններ  |       |վորվում  |            |      |խմբերը     |նուրբ, ուղիղ|

|        |_______|_________|____________|______|___________|____________|

|        |8      |4        |2 3/4       |50    |Բոլոր      |Նորմալ      |

|        |       |         |            |      |խմբերը     |նուրբ, ուղիղ|

|        |_______|_________|____________|______|___________|____________|

|        |8*(13) |Չի նորմա-|2 3/4       |50    |Բոլոր      |Նորմալ      |

|        |       |վորվում  |            |      |խմբերը     |            |

._______________________________________________________________________.

 

4.4. I-IV, V-IX, X-XII ԴԱՍԱՐԱՆՆԵՐԻ ԲՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՏԱՌԱՏԵՍԱԿԱՅԻՆ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.4.1. I-IV դասարանների դասագրքերի տառատեսակային ձևավորումը, կախված դասարանից և նրանց գործառնական նշանակությունից, պետք է համապատասխանի աղյուսակ 10-ում շարադրված պահանջներին:

4.4.2. V-IX դասարանների դասագրքերը, կախված դասարանից, պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 11-ում շարադրված պահանջներին:

4.4.3. I-IV դասարանների դասագրքերում չի թույլատրվում տեքստը հավաքել երկու սյունակով:

4.4.4. V-VI դասարանների դասագրքերում թույլատրվում է երկու սյունակով հավաքել միայն լրացուցիչ տեքստը, իսկ VII-XII դասարանների դասագրքերում` հիմնական և լրացուցիչ տեքստը, եթե պահպանվում են աղյուսակ 11-ում շարադրված պահանջները (բացառությամբ տողի երկարության):

Սյունակում տողի երկարությունը պետք է լինի 3 1/2 քառակուսուց ոչ պակաս, սյունակների միջև հեռավորությունը, 9 միլիմետրից ոչ պակաս:

4.4.5. I-IV դասարանների դասագրքերի տեքստային աղյուսակներում տողի երկարությունը պետք է լինի 3 1/2 քառակուսուց ոչ պակաս, իսկ նրանց միջև հեռավորությունը 12 միլիմետրից ոչ պակաս, V-VII դասարանների համար` 2 3/4 քառակուսի` աղյուսակների միջև 6 միլիմետրից ոչ պակաս հեռավորություն դեպքում, VII-XII դասարանների համար` 1 3/4 քառակուսի` աղյուսակների միջև 6 միլիմետրից ոչ պակաս հեռավորություն դեպքում:

4.4.6. I-IV դասարանների դասագրքերի ակնառու պատկերը (գրաֆիկ, աղյուսակ, ուրվագիծ և այլն) պետք է ձևավորել 4.3.1.5 կետում շարադրված պահանջներին համապատասխան, V-VII դասարանների դասագրքերում` 4.3.2.4 կետում շարադրված պահանջներին համապատասխան:

4.4.7. I-IV դասարանների դասագրքերում ընդգծված տեքստի և առաջադրանքների հարցերի տառատեսակի չափսը և միջտողային տարածությունը պետք է համապատասխանեն աղյուսակ 10-ում շարադրված պահանջներին:

Ընդ որում, տառատեսակի չափսը չպետք է լինի հիմնական տեքստի տառատեսակի չափսից փոքր:

4.4.8. Այբուբենի և թվային բանաձևերի տառատեսակային ձևավորումը պետք է համապատասխանի 4.3.2.2 կետում շարադրված պահանջներին:

4.4.9. Քիմիական բանաձևերի հիմնական էլեմենտների տառատեսակային չափսը չպետք է լինի հիմնական տեքստի տառատեսակային չափսից փոքր, իսկ բանաձևերի օժանդակ էլեմենտների տառատեսակային չափսը պետք է լինի 6 կետից ոչ պակաս:

 

Աղյուսակ 10

 

I-IV դասարանների բնագիտական առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

._________________________________________________________________________.

|Ֆունկ- |Դասա|Տառա-  |Միջ-  |Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը    |

|ցիոնալ |րան-|տեսակի |տողյան|___________________|_________________________|

|նշանա- |ներ |չափսը, |տարա- |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը |Ծավալը,  |Գծագիրը|

|կութ-  |    |կետ, ոչ|ծութ- |գույն    |գույն    |       |նշ./քառ.,|       |

|յունը  |    |պակաս  |յունը,|_________|_________|       |ոչ ավելի |       |

|       |    |       |կետ,  |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |       |         |       |

|       |    |       |ոչ    |կուսի|   |կուսի|   |       |         |       |

|       |    |       |պակաս |     |   |     |   |       |         |       |

|_______|____|_______|______|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|Գրակա- |1   |16     |7     |6 1/2|117|9 1/4|167|Բեկված |6,0      |Նորմալ |

|նութ-  |    |       |      |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ    |

|յուն   |    |       |      |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,  |

|       |    |       |      |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ, |

|       |    |       |      |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|       |____|_______|______|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|       |2-4 |14     |7     |6    |108|8 1/2|153|Բեկված |6,7      |Նորմալ |

|       |    |       |      |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ    |

|       |    |       |      |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,  |

|       |    |       |      |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ, |

|       |    |       |      |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|_______|____|_______|______|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|Դասա-  |1-2 |14     |7     |6    |108|8 1/2|153|Բեկված |6,7      |Նորմալ |

|գրքեր  |    |       |      |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ    |

|և  ուս.|    |       |      |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,  |

|ձեռ-   |    |       |      |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ, |

|նարկ-  |    |       |      |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|ներ    |____|_______|______|_____|___|_____|___|_______|_________|_______|

|       |3-4 |12     |7     |4 1/2|81 |7 3/4|140|Բեկված |7,7      |Նորմալ |

|       |    |       |      |     |   |     |   |կամ նոր|         |կամ    |

|       |    |       |      |     |   |     |   |քիչ    |         |լայն,  |

|       |    |       |      |     |   |     |   |ցայտուն|         |նուրբ, |

|       |    |       |      |     |   |     |   |       |         |ուղիղ  |

|_______|____|_______|______|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|Աշխա-  |1   |14     |7     |4 1/4|77 |Չի նորմա-|Բեկված |6,7      |Նորմալ |

|տանքա- |    |       |      |     |   |վորվում  |կամ նոր|         |կամ    |

|յին    |    |       |      |     |   |         |քիչ    |         |լայն,  |

|տետրեր |    |       |      |     |   |         |ցայտուն|         |նուրբ, |

|       |    |       |      |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

|       |____|_______|______|_____|___|_________|_______|_________|_______|

|       |2-4 |12     |7     |4 1/4|77 |Չի նորմա-|Բեկված |Չի նորմա-|Նորմալ |

|       |    |       |      |     |   |վորվում  |կամ նոր|վորվում  |կամ    |

|       |    |       |      |     |   |         |քիչ    |         |լայն,  |

|       |    |       |      |     |   |         |ցայտուն|         |նուրբ, |

|       |    |       |      |     |   |         |       |         |ուղիղ  |

._________________________________________________________________________.

 

Աղյուսակ 11

 

V-XII դասարանների բնագիտական առարկաների դասագրքերի տեքստի

տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

._________________________________________________________________________.

|Դասա-|Տառատեսակի |Միջտողյան    |Տողի երկարությունը |Տառատեսակի բնութագիրը|

|րան- |չափսը, կետ,|տարածութ-    |                   |                     |

|ներ  |ոչ պակաս   |յունը, կետ ոչ|___________________|_____________________|

|     |           |պակաս        |Նվազա-   |Առավելա- |Խումբը  |Գծագիրը     |

|     |           |             |գույն    |գույն    |        |            |

|     |           |             |_________|_________|        |            |

|     |           |             |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |        |            |

|     |           |             |կուսի|   |կուսի|   |        |            |

|_____|___________|_____________|_____|___|_____|___|________|____________|

|5-6  |10         |4            |2 3/4|50 |8 1/2|153|Բոլոր   |Նորմալ,     |

|     |           |             |     |   |     |   |խմբերը  |նուրբ, ուղիղ|

|     |___________|_____________|_____|___|_________|________|____________|

|     |9*(14)     |3            |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր   |Նորմալ      |

|     |           |             |     |   |վորվում  |խմբերը  |            |

|_____|___________|_____________|_____|___|_________|________|____________|

|7-9  |10         |3            |2 3/4|50 |8 1/2|153|Բոլոր   |Նորմալ,     |

|     |           |             |     |   |     |   |խմբերը  |նուրբ, ուղիղ|

|     |___________|_____________|_____|___|_________|________|____________|

|     |8*(14)     |3            |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր   |Նորմալ      |

|     |           |             |     |   |վորվում  |խմբերը  |            |

|_____|___________|_____________|_____|___|_________|________|____________|

|10-12|9          |4            |2 3/4|50 |8 1/2|153|Բոլոր   |Նորմալ,     |

|     |           |             |     |   |     |   |խմբերը  |նուրբ, ուղիղ|

|     |___________|_____________|_____|___|_________|________|____________|

|     |8*(14)     |4            |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Բոլոր   |Նորմալ      |

|     |           |             |     |   |վորվում  |խմբերը  |            |

._________________________________________________________________________.

 

VII-IX դասարանների դասագրքերում վերին տողի տողատակի բանաձևերի մասնիկների և ստորին տողի վերտողային բանաձևերի մասնիկների միջտողային տարածությունը պետք է լինի 4 կետից ոչ պակաս, X-XII դասարանների դասագրքերում` 2 կետից ոչ պակաս:

Քիմիական բանաձևեր պարունակող էջերի վրա միջտողյան տարածությունները կարող են լինել տարբեր:

 

 

4.5. ՆԱԽՆԱԿԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԿՐԹՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԻ ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՏԱՌԱՏԵՍԱԿԱՅԻՆ ՁԵՎԱՎՈՐՄԱՆԸ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.5.1. Կախված ուսումնական առարկաներից և գործառնական նշանակությունից` դասագրքերի տառատեսակային չափսը, միջտողային տարածությունը, տողի երկարությունը, տառատեսակի չափսից կախված նրա խումբը, ծավալը, գծագիրը պետք է համապատասխանի աղյուսակ 12-ում շարադրված պահանջներին:

4.5.2. Դասագրքերում թույլատրվում է հիմնական և լրացուցիչ տեքստերը հավաքել երկու սյունակով, եթե պահպանվում են աղյուսակ 12-ում շարադրված պահանջները:

Ընդ որում, սյունակում տողի երկարությունը պետք է լինի 3 քառակուսի, սյունակների միջև հեռավորությունը` 9 միլիմետրից ոչ պակաս:

4.5.3. Դասագրքի բառարանային մասում տեքստի հավաքումը երկու սյունակով թույլատրվում է, եթե սյունակների միջև հեռավորությունը 9 միլիմետրից պակաս չէ, իսկ բաժանարար գիծը` 6 միլիմետրից ոչ պակաս:

Բառարանային մասի տառատեսակի չափսը պետք է լրացուցիչ տեքստի տառատեսակային չափսից փոքր չլինի` աղյուսակ 12-ին համապատասխան:

4.5.4. Քիմիական բանաձևերի տառատեսակային ձևավորումը պետք է համապատասխանի 4.4.9 կետի պահանջներին:

4.5.5. Այբբենարանային և թվային բանաձևերի հիմնական մասնիկների տառատեսակային չափսերը պետք է լինի 8 կետից ոչ պակաս, օժանդակ մասնիկներինը` 6 կետից ոչ պակաս:

4.5.6. Ակնառու պատկերների համար (գրաֆիկ, գծագիր, աղյուսակ և այլն) առաջարկվում է կիրառել 3 գույնից ոչ ավելի, այդ թվում` սևը:

Ակնառու պատկերների վրա գրառումների տառատեսակային չափսը պետք է լինի 8 կետից ոչ պակաս:

4.5.7. Ընդգծված տեքստի տառատեսակային չափսը պետք է լինի 9 կետից ոչ պակաս:

4.5.8. Տեքստային աղյուսակներում տողի երկարությունը պետք է լինի 1 3/4 քառակուսուց ոչ պակաս, սյունակների միջև 6 միլիմետր հեռավորության ապահովման դեպքում:

 

Աղյուսակ 12

 

Նախնական մասնագիտական կրթության մասնագիտական առարկաների

դասագրքերի տեքստի տառատեսակային ձևավորմանը ներկայացվող պահանջներ

 

._________________________________________________________________________.

|ՈՒսում- |Ֆունկ-  |Տառա-  |Միջտողյան|Տողի երկարությունը |Տառատեսակի       |

|նական   |ցիոնալ  |տեսակի |տարածութ-|                   |բնութագիրը       |

|առարկա- |նշանա-  |չափսը, |յուն,    |___________________|_________________|

|ներ     |կութ-   |կետ, ոչ|կետ, ոչ  |Նվազա-   |Առավելա- |Ծավալը,  |Գծագիրը|

|        |յունը   |պակաս  |պակաս    |գույն    |գույն    |նշ./քառ.,|       |

|        |        |       |         |_________|_________|ոչ ավելի |       |

|        |        |       |         |Քառա-|մմ |Քառա-|մմ |         |       |

|        |        |       |         |կուսի|   |կուսի|   |         |       |

|________|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|Հումանի-|Դասա-   |10     |3        |4    |72 |6 3/4|129|9,5      |Նորմալ |

|տար     |գրքեր և |       |         |     |   |     |   |         |կամ    |

|(մանկա- |ուսում- |       |         |     |   |     |   |         |լայն,  |

|վարժութ-|նական   |       |         |     |   |     |   |         |նուրբ, |

|յուն,   |ձեռնարկ-|       |         |     |   |     |   |         |ուղիղ  |

|իրավագի-|ներ     |_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|տութ-   |        |10     |Չի նորմա-|4    |72 |6    |108|9,5      |Նորմալ |

|յուն,   |        |       |վորվում  |     |   |     |   |         |կամ    |

|տնտեսա- |        |       |         |     |   |     |   |         |լայն,  |

|գիտութ- |        |       |         |     |   |     |   |         |նուրբ, |

|յուն,   |        |       |         |     |   |     |   |         |ուղիղ  |

|հոգեբա- |        |_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|նություն|        |9*(15) |3        |3    |54 |6 3/4|129|10,2     |Նորմալ |

|և  այլն)|________|_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|        |Գործնա- |9      |3        |3    |54 |6 3/4|129|10,2     |Նորմալ |

|        |կաններ  |       |         |     |   |     |   |         |կամ    |

|        |        |       |         |     |   |     |   |         |լայն,  |

|        |        |       |         |     |   |     |   |         |նուրբ, |

|        |        |       |         |     |   |     |   |         |ուղիղ  |

|        |        |_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|        |        |8*(15) |3        |3    |54 |6 3/4|129|Չի նորմա-|Նորմալ |

|        |        |       |         |     |   |     |   |վորվում  |       |

|________|________|_______|_________|_____|___|_________|_________|_______|

|Մաթեմա- |Դասա-   |9      |3        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Չի նորմա-|Նորմալ |

|տիկական |գրքեր և |       |         |     |   |վորվում  |վորվում  |կամ    |

|(ինֆոր- |ուսում- |       |         |     |   |         |         |լայն,  |

|մատիկա, |նական   |       |         |     |   |         |         |նուրբ, |

|տրամա-  |ձեռնարկ-|       |         |     |   |         |         |ուղիղ  |

|բանութ- |ներ և   |_______|_________|_____|___|_________|_________|_______|

|յուն և  |գործնա- |8*(15) |3        |2 3/4|50 |Չի նորմա-|Չի նորմա-|Նորմալ |

|այլն)   |կաններ  |       |         |     |   |վորվում  |վորվում  |       |

|________|________|_______|_________|_____|___|_________|_________|_______|

|Բնա-    |Դասա-   |9      |3        |3    |54 |6 3/4|129|9,5      |Նորմալ |

|գիտական |գրքեր և |       |         |     |   |     |   |         |կամ    |

|(մեխա-  |ուսում- |       |         |     |   |     |   |         |լայն,  |

|նիկա,   |նական   |       |         |     |   |     |   |         |նուրբ, |

|էլեկտրո-|ձեռնարկ-|       |         |     |   |     |   |         |ուղիղ  |

|նիկա,   |ներ և   |_______|_________|_____|___|_____|___|_________|_______|

|ռադիո-  |գործնա- |8*(15) |3        |3    |54 |6 3/4|129|Չի նորմա-|Նորմալ |

|տեխնիկա,|կաններ  |       |         |     |   |     |   |վորվում  |       |

|բժշկութ-|        |       |         |     |   |     |   |         |       |

|յուն և  |        |       |         |     |   |     |   |         |       |

|այլն)   |        |       |         |     |   |     |   |         |       |

._________________________________________________________________________.

 

4.6. ՊՈԼԻԳՐԱՖԻԿ ՆՅՈՒԹԵՐԻՆ ՆԵՐԿԱՅԱՑՎՈՂ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՊԱՀԱՆՋՆԵՐ

 

4.6.1. Դասագրքերի համար օգտագործվող տպագրանյութերը պետք է ունենան հիգիենիկ եզրակացություններ, կամ առողջության վրա նրանց անվտանգությունը հաստատող այլ փաստաթղթեր:

4.6.2. Դասագրքերի տպագրության համար պետք է օգտագործել միայն գրքերի տպագրության համար նախատեսված թուղթ (օֆսեթ, տպագրական, ամսագրային և այլն), 74-88 տոկոս սպիտակության ցուցանիշով:

Խորհուրդ չի տրվում օգտագործել 91 տոկոսից պակաս անթափանցելիության ցուցանիշ ունեցող թուղթ:

4.6.3. Չի թույլատրվում օգտագործել թերթի տպագրության թուղթ:

4.6.4. Դասագրքերում տեքստերի տպագրության համար առաջարկվում է օգտագործել միևնույն տեսակի և քաշի թուղթ:

 

5. ԴԱՍԱԳՐՔԵՐԻ ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱՐԳԸ

 

5.1. Հիգիենիկ փորձաքննության են ներկայացվում յուրաքանչյուր դասագրքի 3 օրինակ և նյութեր, որոնք նշված են հավելված 1-ում:

5.1.1. Հրատարակիչը պարտավոր է դասագրքի, ուսումնական ձեռնարկի, գիրք-տետրի, ուսումնական գրականության և կոմբինացված հրատարակության նմուշային օրինակները ներկայացնել հիգիենիկ փորձաքննության, դրանց տպագրությունից հետո` 15 օրվա ընթացքում:

5.2. Հիգիենիկ փորձաքննությունը 4.1.1-4.1.3, 4.1.5-4.1.6, 4.1.20, 4.2.1.9, 4.6.3 կետերով կատարվում է դասագրքի մեկ օրինակի վրա:

5.3. Հիգիենիկ փորձաքննությունը կատարվում է մեկ օրինակի 10 բնորոշ էջի վրա, համաձայն հետևյալ պահանջների.

 

._________________________________________________________________________.

|4.1.11-4.1.13, 4.1.1.8             |- բոլոր դասագրքերի համար             |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.2.1.1, 4.2.1.3.-4.2.1.5, 4.2.1.7,|- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.2.1-4.2.2.6, 4.2.3.1-4.2.3.4   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.1-4.3.1.6, 4.3.2.5           |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.1-4.4.9                        |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.1-4.5.8                        |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

5.4. Հիգիենիկ փորձաքննությունը 4.1.10 և 4.1.19 կետերով կատարվում է դասագրքի 3 օրինակից յուրաքանչյուրի 10 բնորոշ էջի վրա:

5.5. Հիգիենիկ փորձաքննությունը 4.1.8 կետով կատարվում է դասագրքի 3 օրինակից ստուգման համար ընտրված 10 էջի վրա:

5.6. Հիգիենիկ փորձաքննությունը 4.1.9 կետով, կատարվում է հատուկ տպագրված հսկողական ստվարատախտակով * (2):

5.7. Մեկ էջի վրա, եթե տեսողական (վիզուալ) բացակայում է թղթի բազմերանգությունը:

Եթե դասագրքում նկատվում է թղթի բազմերանգություն, ապա հիգիենիկ փորձաքննություն կատարվում է դասագրքի 3 օրինակից յուրաքանչյուրի 10 բնորոշ էջի վրա:

5.8. Հիգիենիկ փորձաքննության արդյունքը համարվում է դրական, եթե հսկողական ցուցանիշները համապատասխանում են նորմատիվային պահանջներին:

5.9. Հիգիենիկ փորձաքննության մեթոդիկան շարադրված է Հավելվածում:

 

Հավելված

 

ՀԻԳԻԵՆԻԿ ՓՈՐՁԱՔՆՆՈՒԹՅԱՆ ԿԱՏԱՐՄԱՆ ՄԵԹՈԴԻԿԱՆ

 

1. Դասագրքի արտաքին չափսերը` երկարությունը և լայնությունը, ըստ 4.1.2 կետի, որոշվում է մինչև 1 միլիմետր ճշգրտություն ունեցող քանոնով:

2. Թղթի տեսակի վերաբերյալ տվյալները, ըստ 4.6.2, 4.6.3, 4.6.5 կետերի, որոշվում է դասագրքում նշված հրատարակման տեղեկություններով, կամ ներկայացված փաստաթղթերով:

3. Արտաքին ձևավորումը և ամրացման եղանակը, ըստ 4.1.5 և 4.1.6 կետերի, որոշվում է վիզուալ:

4. Դասագրքի քաշը, ըստ 4.1.3 կետի, որոշվում է մինչև 5 գրամ ճշտությամբ կշեռքով:

5. Տողերի չափսերը, ըստ 4.1.8 կետի, որոշվում է մինչև 1 միլիմետր ճշգրտություն ունեցող քանոնով, ստուգման համար ընտրված էջերի կենտրոնում:

Փորձաքննության արդյունքները համարվում են բացասական, եթե ստուգման համար ընտրված 10 էջից 4-ում արձանագրվում են 4.1.8 կետի պահանջներից շեղումներ` մեկական` 4 տողում:

6. Թղթի և տպագրված տեքստի էլեմենտների օպտիկական խտության միջև տարածությունը, ըստ 4.1.9 կետի, որոշվում է անդրադարձման դենսիտոմետրով:

Ստուգվող էջի տակ դրվում է սպիտակ թուղթ:

Դենսիտոմետրի համար որպես զրո ընդունվում է տպագրական թղթի օպտիկական խտությունը: Այնուհետև ստուգվող էջի վրա, հսկողական ստվարատախտակով չափում են օպտիկական խտությունը և դա ընդունում են որպես տպագրված տեքստի էլեմենտների և թղթի օպտիկական խտությունների միջև տարածություն:

Դասագրքի մեկ օրինակի համար ստուգման արդյունքը համարվում է բացասական, եթե օպտիկական խտությունը փոքր է 0,7-ից, որը սահմանված է 4.1.9 կետով.

* երկու տետրից ոչ ավելի ծավալ ունեցող դասագրքերի համար` եթե նույնիսկ մեկ էջի վրա խախտվում են պահանջները,

* երկու տետրից ավելի ծավալ ունեցող դասագրքերի համար` եթե ստուգվող էջերի 30 տոկոսում արձանագրվում են խախտումներ:

Եթե դասագրքի 3 ստուգվող օրինակներից նույնիսկ մեկում հայտնաբերվում են 4.1.9 կետի պահանջների անհամապատասխանություն, ապա տրվում է բացասական եզրակացություն:

7. Ֆոնի օպտիկական խտությունը չափում են անդրադարձման դենսիտոմետրով, ստուգվող էջի 5 կետում:

Ստուգվող էջի համար արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 5 չափումներից 3-ի արդյունքները չեն համապատասխանում 4.1.10 կետի պահանջներին:

Մեկ օրինակի փորձաքննության արդյունքը համարվում է բացասական, եթե ստուգվող 10 էջերից 4-ում հայտնաբերվում են 4.1.10 կետի պահանջների անհամապատասխանություն:

Եթե 4.1.10 կետի պահանջների անհամապատասխանություն է հայտնաբերվել 3 ստուգվող օրինակներից նույնիսկ մեկում, ապա գնահատման արդյունքը համարվում է բացասական:

8. Տառատեսակների խումբը, ծավալը, գծագիրը որոշվում է 10 բնորոշ էջերի վրա, հետևյալ կետերին համապատասխան.

 

._________________________________________________________________________.

|4.1.11.                            |- բոլոր դասագրքերի համար             |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.2.1.1, 4.2.1.4, 4.2.2.1,         |- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.2.5, 4.2.3.1, 4.2.3.2          |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.1, 4.3.1.4, 4.3.1.6, 4.3.2.1 |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.1, 4.4.2, 4.4.4, 4.4.7         |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.1, 4.5.2                       |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 10 ստուգվող էջերից 4-ի վրա հայտնաբերվել են անհամապատասխանություններ նույնիսկ մեկ չափանիշով:

9. Տառատեսակային ձևավորման անթույլատրելի եղանակների հայտնաբերման նպատակով ստուգումները, ըստ 4.1.13 կետի կատարվում են դասագրքի օրինակի 10 բնորոշ էջերի վրա:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 10 ստուգվող էջերից 4-ի վրա կիրառվել են ձևավորման անթույլատրելի եղանակներ:

10. Հավաքված տեքստի դիրքը նկարազարդումների նկատմամբ, ըստ 4.1.18 կետի, որոշվում է տեսողական-վիզուալ եղանակով, 10 բնորոշ էջերի վրա:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 10 ստուգվող էջերից 4-ի վրա հայտնաբերվում են պահանջներին անհամապատասխանություն:

11. Դասագրքի թերությունները, ըստ 4.1.19 կետի, որոշում են տեսողական-վիզուալ եղանակով, 3 օրինակից յուրաքանչյուրի 10 բնորոշ էջի վրա:

Մեկ օրինակի փորձաքննության արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 10 ստուգվող էջերից 4-ի վրա հայտնաբերվել է թեկուզ մեկ թերություն:

Եթե դասագրքի 3 ստուգվող օրինակներից 2-ում հայտնաբերվել են թերություններ, ապա փորձաքննության արդյունքը համարվում է բացասական:

12. Հիգիենիկ փորձաքննության համար անհրաժեշտ տեղեկատվությունը, ըստ 4.1.20 կետի, կարող է ներկայացվել դասագրքի հրատարակման տեղեկություններով, կամ լրացուցիչ փաստաթղթերով:

13. Դասագրքի տեքստի տառատեսակային չափսը ստուգվում է հետևյալ կետերով.

 

._________________________________________________________________________.

|4.2.1.1, 4.2.1.4, 4.2.1.7, 4.2.2.1,|- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.2.4-4.2.2.6, 4.2.3.1, 4.2.3.2, |  համար                              |

|4.2.3.4                            |                                     |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.1, 4.3.1.4-4.3.1.6, 4.3.2.1- |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|4.3.2.5                            |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.1, 4.4.2, 4.4.4, 4.4.6-4.4.9   |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.1-4.5.7                        |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

Չափումները կատարվում են տիպոմետրիկ ձևանմուշով (տողաչափով), ըստ ՏՈՒ 2.034.5748542.64, հրատարակչական թափանցիկ շաբլոնով (կետերով), ԼԻ-3-10-X խոշորացույցով, ՄՊԲ-2 մանրադիտակով (մմ-ով, մինչև 0,01 մմ ճշտությամբ): Տառատեսակների չափսերը կետերով և տպատառերի բարձրությունը մմ-ով շարադրված են Աղյուսակ 1-ում (տեղեկատվական):

Խոշորացույցով կամ մանրադիտակով տառատեսակի չափսը որոշելու համար, չափում են ստուգվող 10 էջից յուրաքանչյուրի վրա ինքնակամ ընտրված մեկ տպատառի բարձրությունը:

Հրատարակչական թափանցիկ շաբլոնով տառատեսակի չափսը որոշվում է հետևյալ կերպ` ստուգվող էջի վրա շաբլոնը դրվում է այնպես, որպեսզի ստուգվող տառը իր բարձրությամբ համընկնի շաբլոնի կոնտրոլ տառի կամ կոնտրոլ «պատուհանի» սահմանների հետ:

Արդյունքը համարում են բացասական, եթե 10 չափումներից 4-ի պատասխանները փոքր են եղել մինիմալ նորմատիվից:

14. Միջտողային տարածության չափումները կատարում են հրատարակչական թափանցիկ շաբլոնով, ըստ հետևյալ կետերի.

 

._________________________________________________________________________.

|4.2.1.1, 4.2.1.4, 4.2.2.1, 4.2.3.1,|- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.3.2                            |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.1, 4.3.1.6, 4.3.2.1, 4.3.2.2 |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.1, 4.4.2, 4.4.4, 4.4.7-4.4.9,  |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|4.5.1, 4.5.2                       |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.1, 4.5.2, 4.5.4                |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

Միջտողային տարածությունը որոշելու համար չափվում է վերևի տողի նիշերի ստորին էլեմենտների և ներքևի տողի նիշերի վերին էլեմենտների միջև եղած տարածությունը, հաշվարկը կատարվում է կետերով:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե ստացված 10 պատասխաններից 4-ը փոքր է նորմատիվից:

15. Դասագրքի տեքստի տողի երկարությունը ստուգվում է հետևյալ կետերով.

 

._________________________________________________________________________.

|4.2.1.1, 4.2.1.4, 4.2.2.1, 4.2.3.1,|- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.3.2                            |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.1, 4.3.1.6, 4.3.2.1          |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.1, 4.4.2, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.7  |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.1, 4.5.2                       |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

Չափում են քանոնով` 1 մմ ճշտությամբ, կամ տիպոմետրիկ շաբլոնով (տողամետր), կամ հրատարակչական թափանցիկ շաբլոնով` միլիմետրով կամ քառակուսիներով:

Տողի երկարության որոշման համար չափում են ստուգվող 10 էջից յուրաքանչյուրի վրա մեկ լիարժեք տող:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե ստացված 10 չափումներից 4-ը չի համապատասխանում պահանջներին:

16. Տեքստի բազմասյունակ հավաքման դեպքում, սյունակների միջև հեռավորությունը ստուգվում է հետևյալ կետերով.

 

._________________________________________________________________________.

|4.2.1.2, 4.2.2.2-4.2.2.4, 4.2.3.2- |- հումանիտար առարկաների դասագրքերի   |

|4.2.3.4                            |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.3.1.3, 4.3.2.3                   |- մաթեմատիկական առարկաների դասագրքերի|

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.4.4, 4.4.5                       |- բնագիտական առարկաների դասագրքերի   |

|                                   |  համար                              |

|___________________________________|_____________________________________|

|4.5.2, 4.5.3, 4.5.8                |- մասնագիտական առարկաների դասագրքերի |

|                                   |  համար                              |

._________________________________________________________________________.

 

Սյունակի և նկարազարդումների միջև եղած հեռավորությունը, ըստ 4.1.8 կետի, չափում են կամ 1 մմ ճշտությամբ քանոնով, կամ տիպոմետրիկ շաբլոնով (տողամետր) կամ հրատարակչական թափանցիկ շաբլոնով` մմ-ով:

Աղյուսակների միջև եղած տարածությունը չափվում է ստուգվող 10 էջից յուրաքանչյուրի վրա:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե ստացված 10 չափումներից 4-ը փոքր է սահմանվածից:

17. 4.2.1.5 կետի պահանջներին համապատասխան որոշում են տողադարձերի քանակը, բնորոշ 10 էջից յուրաքանչյուրի վրա:

Արդյունքը համարվում է բացասական, եթե 4 էջի վրա տողադարձերի քանակը գերազանցում է թույլատրելի քանակը:

18. Թղթի սպիտակության աստիճանը, ըստ 4.6.2 կետի:

19. Փորձաքննության արդյունքները առաջարկվում է ձևակերպել 2-7 ձևերով:

20. Հիգիենիկ փորձաքննության եզրակացությունը ձևակերպվում է Արձանագրությամբ (ձև 8):

 

Աղյուսակ 1

 

Տառատեսակի չափսը

 

.______________________________________________________.

|Տառատեսակի չափսը` կետերով|Տպատառի բարձրությունը` մմ-ով|

|_________________________|____________________________|

|5                        |1,25                        |

|_________________________|____________________________|

|6                        |1,50                        |

|_________________________|____________________________|

|7                        |1,75                        |

|_________________________|____________________________|

|8                        |2,00                        |

|_________________________|____________________________|

|9                        |2,25                        |

|_________________________|____________________________|

|10                       |2,50                        |

|_________________________|____________________________|

|12                       |3,00                        |

|_________________________|____________________________|

|14                       |3,50                        |

|_________________________|____________________________|

|16                       |4,00                        |

|_________________________|____________________________|

|18                       |4,45                        |

|_________________________|____________________________|

|20                       |4,95                        |

|_________________________|____________________________|

|36                       |8,95                        |

.______________________________________________________.

 

Ձև 1

 

Նյութերի վերաբերյալ տեղեկություններ

 

Դասագրքի անվանումը ______________________________________________

 

._____________________________________________________________.

|Նյութի անվանումը |Նորմատիվային|Արտադրող |Հիգիենիկ            |

|                 |փաստաթուղթ  |կազմակեր-|անվտանգությունը     |

|                 |            |պություն |հավաստող փաստաթուղթ |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Տպագրական թուղթ  |            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Ներկ             |            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Ստվարաթուղթ      |            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Կազմի թուղթ      |            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Լամինացման թաղանթ|            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Լաք              |            |         |                    |

|_________________|____________|_________|____________________|

|Այլ նյութեր      |            |         |                    |

._____________________________________________________________.

 

    ___________________                   _______________

                                          (ստորագրություն)

_____________

        Կ. Տ.

(Դասագիրքը հրատարակող կազմակերպություն)

 

Ձև 2

 

Դասագրքի ձևավորման եղանակների փորձաքննություն

 

__________________________________________________________________________

                (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը)

 

__________________________________________________________________________

                (ուսումնական առարկան, դասարան...........)

 

._________________________________________________________________________.

|Ձևավորման  եղանակներ          |Էջերի բնութագիրը             |Խոտանված    |

|                              |_____________________________|էջերի քանակը|

|                              |1 |2 |3 |4 |5 |6 |7 |8 |9 |10|            |

|                              |__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|            |

|                              |__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|            |

|______________________________|__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|____________|

|Տպատառի թեքումներ (4.1.13 կետ)|  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|______________________________|__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|____________|

|Հիմնական և/կամ  լրացուցիչ     |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|տեքստի գունավոր տպատառ        |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|(4.1.13 կետ)                  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|______________________________|__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|____________|

|Գունավոր տպատառ գունավոր ֆոնի |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|վրա (4.1.13 կետ)              |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|______________________________|__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|____________|

|Տեքստի բազմասյունակ հավաքում  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|(4.2.1.3, 4.2.2.2, 4.3.1.2,   |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|4.4.3 կետ)                    |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|______________________________|__|__|__|__|__|__|__|__|__|__|____________|

|Գունավոր ֆոն, գրելու համար    |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|նախատեսված տեղերում (4.1.13   |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

|կետ)                          |  |  |  |  |  |  |  |  |  |  |            |

._________________________________________________________________________.

 

Խոտանված էջերի քանակը ________________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

Ձևավորման եղանակների անհամապատասխանություն __________________________

(հայտնաբերվել են,

չեն հայտնաբերվել)

 

Ձև 3

 

Դասագրքի հիմնական տեքստի տառատեսակային ձևավորման փորձաքննություն

 

_________________________________________ Տառատեսակ _______________________ (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը) _________________________________________ Գարնիտուր _______________________

(ուսումնական առարկան, դասարան..........)

 

._________________________________________________________________________.

|Տառա-    |Տառատեսակի   |Միջտողյան    |Տողի երկա-   |Տառատեսակի    |Նշում,|

|տեսակային|չափսը, կետեր |տարածություն,|րությունը*,  |ծավալը,       |ստուգ-|

|ձևավոր-  |             |կետեր        |մմ           |նիշերի քանակը/|վող   |

|ման չափա-|             |             |             |քառակուսի     |էջի   |

|նիշներ/  |_____________|_____________|_____________|______________|ընդուն|

|բնորոշ   |Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա, |ման   |

|էջեր     |գրքում|ոչ    |գրքում|ոչ    |գրքում|ոչ    |գրքում|ոչ     |մասին |

|         |      |պակաս |      |պակաս |      |պակաս |      |ավելի  |      |

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

._________________________________________________________________________.

 

Խոտանված էջերի քանակը ________________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

 

Նշում, հիմնական տեքստի տառատեսակային ձևավորման, հիգիենիկ պահանջներին համապատասխանության վերաբերյալ ____________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

 

Ձև 4

 

Դասագրքի լրացուցիչ տեքստի տառատեսակային ձևավորման փորձաքննություն

 

_________________________________________ Տառատեսակ _______________________ (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը) _________________________________________ Գարնիտուր _______________________

(ուսումնական առարկան, դասարան..........)

 

Էջի վրա լրացուցիչ տեքստի ծավալը _______________________________________

(նորմա, ոչ ավելի, նիշերի քանակը)

 

._________________________________________________________________________.

|Տառա-    |Տառատեսակի   |Միջտողյան    |Տողի երկա-   |Տառատեսակի    |Նշում,|

|տեսակային|չափսը, կետեր |տարածություն,|րությունը*   |ծավալը,       |ստուգ-|

|ձևավոր-  |             |կետեր        |(17), մմ     |նիշերի քանակը/|վող   |

|ման չափա-|             |             |             |քառակուսի     |էջի   |

|նիշներ/  |_____________|_____________|_____________|______________|ընդուն|

|բնորոշ   |Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա,|Դասա- |Նորմա, |ման   |

|էջեր/ էջի|գրքում|ոչ    |գրքում|ոչ    |գրքում|սահման|գրքում|ոչ     |մասին |

|վրա      |      |պակաս |      |պակաս |      |ները  |      |ավելի  |      |

|տեքստի   |      |      |      |      |      |      |      |       |      |

|ծավալը   |      |      |      |      |      |      |      |       |      |

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

|_________|______|______|______|______|______|______|______|_______|______|

._________________________________________________________________________.

 

Խոտանված էջերի քանակը ________________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

 

Նշում, լրացուցիչ տեքստի տառատեսակային ձևավորման, հիգիենիկ պահանջներին համապատասխանության վերաբերյալ ____________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

 

Ձև 5

 

Բանաձևերի տառատեսակային ձևավորման փորձաքննություն

__________________________________________________________________________

                (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը)

 

__________________________________________________________________________

                (ուսումնական առարկան, դասարան...........)

 

.______________________________________________________________________.

|Տառատեսակային|Հիմնական էլեմենտների|Նվազագույն օժանդակ |Նշում, ստուգվող|

|ձևավորման    |տառատեսակային չափսը |էլեմենտների        |էջի ընդունման  |

|չափանիշներ/  |                    |տառատեսակային չափսը|մասին          |

|բնորոշ էջեր  |____________________|___________________|               |

|             |Դասագրքում|Նորմա,   |Դասագրքում|Նորմա,  |               |

|             |          |ոչ պակաս |          |ոչ պակաս|               |

|_____________|__________|_________|__________|________|_______________|

|_____________|__________|_________|__________|________|_______________|

|_____________|__________|_________|__________|________|_______________|

|_____________|__________|_________|__________|________|_______________|

.______________________________________________________________________.

 

Խոտանված էջերի քանակը ________________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

 

Նշում, բանաձևերի տառատեսակային ձևավորման, հիգիենիկ պահանջներին համապատասխանության վերաբերյալ ____________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

 

Ձև 6

 

Գունավոր, գորշ ֆոնի, բազմագույն պատկերների վրա տպագրված տեքստի

փորձաքննություն

 

__________________________________________________________________________

                (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը)

 

__________________________________________________________________________

                (ուսումնական առարկան, դասարան ...........)

 

._________________________________________________________.

|Բնորոշ էջեր|  Ֆոնի օպտիկական խտությունը  |Նշում, ստուգվող|

|(էջի N)    |_____________________________|էջի ընդունման  |

|           |  1  |  2  |  3  |  4  |  5  |մասին * (18)   |

|___________|_____|_____|_____|_____|_____|_______________|

|___________|_____|_____|_____|_____|_____|_______________|

|___________|_____|_____|_____|_____|_____|_______________|

|___________|_____|_____|_____|_____|_____|_______________|

._________________________________________________________.

 

Խոտանված էջերի քանակը ________________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

 

Նշում, տեքստի ֆոնի օպտիկական խտության, հիգիենիկ պահանջներին համապատասխանության` ______________________________________________________

                      (հիմնական, լրացուցիչ)       (համապատասխանում է,

                                                  չի համապատասխանում)

 

Ձև 7

 

Դասագրքի էջերի լուսանցքների չափսերի փորձաքննություն

 

__________________________________________________________________________

                (անվանումը, հեղինակը, հրատարակչությունը)

 

__________________________________________________________________________

               (ուսումնական առարկան, դասարան ...........)

 

._________________________________________________________________________.

|Ստուգման համար  |Լուսանցքների չափսերը (մմ)               |               |

|ընտրված դասագրքի|________________________________________|_______________|

|մամուլներ       |Կռնակային           |Վերևի |Եզրի|Ներքևի |Նշում, ստուգվող|

|                |____________________|      |    |       |մամուլի        |

|                |Ծալվածքի վրա|Էջի վրա|      |    |       |ընդունման մասին|

|________________|____________|_______|______|____|_______|_______________|

|________________|____________|_______|______|____|_______|_______________|

|________________|____________|_______|______|____|_______|_______________|

|________________|____________|_______|______|____|_______|_______________|

._________________________________________________________________________.

 

Խոտանված մամուլների քանակը ___________________________________________

(ընդունելի քանակը - 3, խոտանվելիք - 4)

 

Նշում, հիգիենիկ պահանջներին համապատասխանության մասին` ________________

(համապատասխանում է,

չի համապատասխանում)

 

Ձև 8

 

Հիգիենիկ փորձաքննության արձանագրություն N ______________

 

Դասագիրք -----------------------------------------------------------------

(անվանումը, հեղինակը) ---------------------------------------------------- Դասարանի (ների) համար

 

Հրատարակչություն ------------------- Հրատարակման տարեթիվ -----------------

--------------------------------------------------------------------------

Առարկա -------------------------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

Գործառնական նշանակությունը -----------------------------------------------

(դասագիրք, ուսումնական ձեռնարկ, գործնական) Ելքի տեղեկություններ (ըստ 4.1.20 կետի) -----------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

Նորմատիվային փաստաթուղթ --------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

Նյութերի վերաբերյալ տեղեկություններ (ձև 1) ------------------------------ Դասագրքի ձևավորման եղանակների հիգիենիկ փորձաքննության արդյունքներ (ձև 2) __________________________________________________________________

(անհամապատասխանություններ հայտնաբերված են, հայտնաբերված չեն)

 

Տառատեսակային ձևավորման հիգիենիկ փորձաքննության արդյունքները` հիմնական տեքստի (ձև 3) ___________________________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

 

լրացուցիչ տեքստի (ձև 4) _________________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում) բանաձևերի (ձև 5) _______________________________________________________ Գունավոր, գորշ ֆոնի, բազմագույն պատկերների վրա տեքստի տպագրության դեպքում, ֆոնի օպտիկական խտության հիգիենիկ փորձաքննության արդյունքները (ձև 6) _____

__________________________________________________________________________

                 (համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

Էջի վրա լուսանցքների հիգիենիկ փորձաքննության արդյունքները (ձև 7) ________

__________________________________________________________________________

                 (համապատասխանում է, չի համապատասխանում)

Տեքստի պատկերի էլեմենտների և թղթի օպտիկական խտությունների միջև տարածությունը (ըստ 4.1.9 կետի) ___________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում) Թերությունների առկայությունը (բացակայությունը) (ըստ 4.1.19 կետի) _________

__________________________________________________________________________

                    (հայտնաբերված է, չի հայտնաբերված)

Թղթի որակի ցուցանիշները (ըստ 4.6.2, 4.6.3 կետերի) ________________________

(նշել որոնք են) Այլ թերություններ ________________________________________________________

(նշել որոնք են) Եզրակացություն. Դասագիրք -----------------------------------------------------------------

(անվանումը, հեղինակը) Դասարանի (ների) համար ----------------------------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

Հրատարակչություն -------------- Հրատարակման տարեթիվ ----------------------

--------------------------------------------------------------------------

Հիգիենիկ պահանջներին _____________________________________________________

(համապատասխանում է, չի համապատասխանում) Փորձագետ _________________________________________________________________

(Ա.Ա.Հ., պաշտոնը, ստորագրությունը) Կազմակերպություն _________________________________________________________

(որտեղ կատարվել է փորձաքննությունը)

 

* (1) - դասագրքի տիտղոսաթերթի վրա պարտադիր նշվում է դասագրքի օգտագործման յուրահատկությունների մասին.

* (2) - հսկողական ստվարատախտակները, 5 մմ-ից ոչ պակաս տրամագծով (կողմերով) շրջանակի (քառակուսու) ձևով, պետք է տեղադրվի յուրաքանչյուր մամուլի 2 էջերի որևէ տողի վրա.

* (3) - փակագծերում նշված է տառատեսակի ծավալը այն դասագրքերի համար, որոնք տպագրված են լատինական գրաֆիկական հիմք ունեցող տառատեսակով.

* (4) - թույլատրվում է միայն լեզուների դասագրքերում.

* (5) - թույլատրվում է, 1000 նիշերից ոչ ավելի ծավալով էջի վրա, միայն լրացուցիչ (տեղեկատու) տեքստի համար.

* (6) - փակագծերում նշված է տառատեսակի ծավալը այն դասագրքերի համար, որոնք տպագրվում են լատինական գրաֆիկական հիմք ունեցող տառատեսակով.

* (7) - թույլատրվում է, 1500 նիշերից ոչ ավելի ծավալով էջի վրա, միայն լրացուցիչ (տեղեկատու) տեքստի համար.

* (8) - թույլատրվում է միայն լեզուների դասագրքերում.

* (9) - թույլատրվում է, 2000 նիշերից ոչ ավելի ծավալով էջի վրա, միայն լրացուցիչ (տեղեկատու) տեքստի համար.

* (10) - փակագծերում նշված է տառատեսակի ծավալը այն դասագրքերի համար, որոնք տպագրվում են լատինական գրաֆիկական հիմք ունեցող տառատեսակով.

* (11) - ուսման առաջին տարվա դասագրքերի համար.

* (12) - թույլատրվում է միայն լրացուցիչ տեքստի համար.

* (13) - թույլատրվում է միայն լրացուցիչ տեքստի համար.

* (14) - թույլատրվում է միայն լրացուցիչ (տեղեկատու) տեքստի, աղյուսակների, նկարազարդումների բացատրության համար, էջի վրա 1000 նիշերից ոչ ավելի V-VI դասարանների դասագրքերի համար, էջի վրա 1500 նիշերից ոչ ավելի VII-IX դասարանների դասագրքերի համար, էջի վրա 2000 նիշերից ոչ ավելի X-XII դասարանների դասագրքերի համար.

* (15) - թույլատրվում է, 2000 նիշերից ոչ ավելի ծավալով էջի վրա, միայն լրացուցիչ տեքստի համար.

* (16) - բազմասյուն տեքստի հավաքման ժամանակ նշվում է սյունակների քանակը, սյունակում տողի երկարությունը + սյունակների միջև եղած հեռավորությունը (օրինակ` 2x63+9).

* (17) - բազմասյուն տեքստի հավաքման ժամանակ նշվում է սյունակների քանակը, սյունակում տողի երկարությունը + սյունակների միջև եղած հեռավորությունը (օրինակ` 2x63+9).

* (18) - արդյունքը համարվում է բացասական, եթե էջի վրա 5 չափումներից 3-ի արժեքը գերազանցում է 0,3-ը: