ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՎՃՌԱԲԵԿ ԴԱՏԱՐԱՆ
Վարչական դատարանի որոշում Վարչական գործ թիվ ՎԴ/1928/05/08
Վարչական գործ թիվ ՎԴ/1928/05/08 2008 թ.
Նախագահող դատավոր` Ա. Ղազարյան
Դատավորներ` Ա. Աբովյան
Ա. Սարգսյան
ՈՐՈՇՈՒՄ ՀԱՆՈՒՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
Հայաստանի Հանրապետության վճռաբեկ դատարանը (այսուհետ` Վճռաբեկ դատարան)
նախագահությամբ Ա. Մկրտումյանի
մասնակցությամբ դատավորներ Ս. Սարգսյանի
Վ. Աբելյանի
Ե. Խունդկարյանի
Դ. Ավետիսյանի
Հ. Ղուկասյանի
Ս. Օհանյանի
2008 թվականի նոյեմբերի 28-ին
քննարկելով ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանի վճռաբեկ բողոքը` վճռում թույլ տրված վրիպակն ուղղելու և վճռի պարզաբանումը մերժելու մասին 06.08.2008 թվականի որոշումը վերացնելու վերաբերյալ բողոքը մերժելու մասին 19.08.2008 թվականի Վարչական դատարանի որոշման դեմ,
ՊԱՐԶԵՑ
1. Գործի դատավարական նախապատմությունը
Վարչական դատարանի (այսուհետ` Դատարան) 01.08.2008 թվականի վճռով մերժվել է ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանի հայցն ընդդեմ ՀՀ կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովի (այսուհետ` Հանձնաժողով)` ՀՀ Նախագահի 19.02.2008 թվականի ընտրությունների արդյունքների ամփոփման վերաբերյալ Հանձնաժողովի գործողությունները ոչ իրավաչափ ճանաչելու պահանջի մասին: Միաժամանակ Դատարանի վճռի եզրափակիչ մասում նշվել է, որ վճիռն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից և կարող է բողոքարկվել վճռաբեկության կարգով` Վճռաբեկ դատարան:
Դիմելով դատարան` ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանը պահանջել է պարզաբանել Դատարանի 01.08.2008 թվականի թիվ ՎԴ/1928/05/08 «վճռի եզրափակիչ մասում (վճռի նախավերջին մասում) բողոքարկման հիմք հանդիսացող իրավական նորմի բացակայությունը կամ, եթե դա վրիպակ է, ինչպե՞ս պետք է կատարվեն» ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 1-ին կետի պահանջները:
Դատարանի 06.08.2008 թվականի որոշմամբ ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանի դիմումը մերժվել է: Միաժամանակ որոշվել է «Հայաստանի Հանրապետության վարչական դատարանի թիվ ՎԴ/1928/05/08 վարչական գործով 01.08.2008 թ. կայացված վճռի եզրափակիչ մասից առաջ «Վերոգրյալի հիման վրա, ղեկավարվելով ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 112-115-րդ, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 130-132-րդ հոդվածներով, դատարանը» նախադասությունը փոխարինել «Վերոգրյալի հիման վրա, ղեկավարվելով ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 112-115-րդ, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 130-132-րդ հոդվածներով և ՀՀ դատական օրենսգրքի 35-րդ հոդվածի 2-րդ կետով դատարանը» նախադասությամբ:
Դատարանի 06.08.2008 թվականի որոշման դեմ բողոք է ներկայացրել Ռուբեն Թորոսյանը:
Դատարանի 19.08.2008 թվականի որոշմամբ Ռուբեն Թորոսյանի բողոքը` Դատարանի 06.08.2008 թվականի որոշումը վերացնելու մասին, մերժվել է:
Սույն գործով վճռաբեկ բողոք է ներկայացրել ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանը:
Վճռաբեկ բողոքի պատասխան չի ներկայացվել:
2. Վճռաբեկ բողոքի հիմքերը, հիմնավորումները և պահանջը
Սույն վճռաբեկ բողոքը քննվում է հետևյալ հիմքի սահմաններում ներքոհիշյալ հիմնավորումներով.
Դատարանը սխալ է մեկնաբանել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 143-րդ հոդվածը:
Բողոք բերած անձը նշված պնդումը պատճառաբանում է հետևյալ փաստարկներով.
Ռուբեն Թորոսյանի 04.03.2008 թվականի հայցադիմումի հիման վրա հարուցված գործը համարվում է ընտրական գործ: Մինչդեռ Դատարանը սխալ է մեկնաբանել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 143-րդ հոդվածը:
Վերոգրյալի հիման վրա` վճռաբեկ բողոք բերած անձը պահանջել է «վերացնել ՀՀ վարչական դատարանի թիվ ՎԴ/1928/05/08 վարչական գործով «ՎԴ 01.08.08 թ. վճռում թույլ տված վրիպակն ուղղելու և վճռի պարզաբանումը մերժելու մասին 06.08.08 թ. ՀՀ ՎԴ որոշումը վերացնելու վերաբերյալ բողոքը մերժելու մասին» 19.08.08 թ. ՎԴ որոշումը»:
3. Վճռաբեկ բողոքի քննության համար նշանակություն ունեցող փաստերը
Վճռաբեկ բողոքի քննության համար էական նշանակություն ունեն հետևյալ փաստերը`
1) Դատարանի 13.03.2008 թվականի որոշմամբ վարույթ է ընդունվել ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանի հայցն ընդդեմ Հանձնաժողովի` ՀՀ Նախագահի 19.02.2008 թ. ընտրությունների արդյունքների ամփոփման վերաբերյալ Հանձնաժողովի գործողությունները ոչ իրավաչափ ճանաչելու պահանջի մասին:
2) Դատարանի 01.08.2008 թվականի վճռով ՀՀ Նախագահի թեկնածու Լևոն Տեր-Պետրոսյանի վստահված անձ Ռուբեն Թորոսյանի վերը նշված հայցը մերժվել է: Միաժամանակ, վճռի եզրափակիչ մասում նշվել է, որ վճիռը «կարող է բողոքարկվել վճռաբեկության կարգով` ՀՀ վճռաբեկ դատարան»:
4. Վճռաբեկ դատարանի պատճառաբանությունները և եզրահանգումը
Քննելով վճռաբեկ բողոքը նշված հիմքի սահմաններում` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ վճռաբեկ բողոքը հիմնավոր է հետևյալ պատճառաբանությամբ.
i
ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 143-րդ հոդվածի համաձայն` ընտրական իրավունքի պաշտպանության վերաբերյալ գործերը Հանրապետության Նախագահի, Ազգային ժողովի, տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրությունների, հանրաքվեի կազմակերպման և անցկացման ընթացքում ընտրական ու հանրաքվեին մասնակցելու իրավունքների խախտման վերաբերյալ ներկայացված հայցադիմումների հիման վրա հարուցված գործերն են (այսուհետ` ընտրական գործ): Նույն օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 1-ին կետի համաձայն` ընտրական իրավունքի պաշտպանության վերաբերյալ գործերով վարչական դատարանի` գործն ըստ էության լուծող դատական ակտերը վերջնական են, վերանայման ենթակա չեն և ուժի մեջ են մտնում հրապարակման պահից:
Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործն իր բնույթով ընտրական իրավունքի պաշտպանության վերաբերյալ գործ է և դրա նկատմամբ կիրառելի են ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 1-ին մասի դրույթները: Հետևաբար Դատարանի վճիռը, ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի առաջին մասի համաձայն, ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և վերանայման ենթակա չէ:
Հիմք ընդունելով վերոգրյալը` Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ Դատարանը սխալ է մեկնաբանել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 143-րդ հոդվածը, որի արդյունքում չի կիրառել ՀՀ վարչական դատավարության օրենսգրքի 150-րդ հոդվածի 1-ին մասը, որը պետք է կիրառեր:
i
Այսպիսով, վճռաբեկ բողոքի հիմքի առկայությունը բավարար է, ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 228-րդ հոդվածի հիմքով, վճռաբեկ բողոքը բավարարելու համար:
i
Միաժամանակ, Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ սույն գործով անհրաժեշտ է կիրառել ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-րդ հոդվածի 1-ին կետի 4-րդ ենթակետով սահմանված` ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելու` Վճռաբեկ դատարանի լիազորությունը հետևյալ հիմնավորմամբ.
«Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի 6-րդ հոդվածի համաձայն` յուրաքանչյուր ոք ունի ողջամիտ ժամկետում իր գործի քննության իրավունք: Սույն գործով վեճի լուծումն էական նշանակություն ունի գործին մասնակցող անձանց համար: Վճռաբեկ դատարանը գտնում է, որ գործը ողջամիտ ժամկետում քննելը հանդիսանում է «Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» եվրոպական կոնվենցիայի նույն հոդվածով ամրագրված անձի արդար դատաքննության իրավունքի տարր: Հետևաբար գործի անհարկի ձգձգումները վտանգ են պարունակում նշված իրավունքի խախտման տեսանկյունից: Տվյալ դեպքում Վճռաբեկ դատարանի կողմից ստորադաս դատարանի դատական ակտը փոփոխելը բխում է արդարադատության արդյունավետության շահերից:
Դատական ակտը փոփոխելիս Վճռաբեկ դատարանը հիմք է ընդունում սույն որոշման պատճառաբանությունները, ինչպես նաև գործի նոր քննության անհրաժեշտության բացակայությունը:
Ելնելով վերոգրյալից և ղեկավարվելով ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 240-241.2-րդ հոդվածներով` Վճռաբեկ դատարանը
ՈՐՈՇԵՑ
1. Վճռաբեկ բողոքը բավարարել: Բեկանել Վարչական դատարանի 19.08.2008 թվականի որոշումը և այն փոփոխել. Վարչական դատարանի 01.08.2008 թվականի վճռի եզրափակիչ մասի երկրորդ պարբերությունը շարադրել հետևյալ բովանդակությամբ. «Վճիռը վերջնական է, վերանայման ենթակա չէ և օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից»:
2. Սույն որոշումն օրինական ուժի մեջ է մտնում հրապարակման պահից, վերջնական է և ենթակա չէ բողոքարկման:
Նախագահող` Ա. Մկրտումյան
Դատավորներ` Ս. Սարգսյան
Վ. Աբելյան
Ե. Խունդկարյան
Դ. Ավետիսյան
Հ. Ղուկասյան
Ս. Օհանյան