ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ ԿՐԹԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԲՆՈՒՅ ...

ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳԻՐ
ԿՐԹԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱՆ ԵՎ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԲՆՈՒՅԹԻ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՆԵՐՄՈՒԾՄԱՆ ՄԱՍԻՆ

Նախաբան

Պայմանավորվող պետությունները,

համարելով, որ գաղափարների և գիտելիքի ազատ փոխանակումը և ընդհանրապես քաղաքակրթությունների ինքնարտահայտման տարբեր ձևերի առավել լայն տարածումը կենսական նշանակություն ունեն ինչպես մտավոր առաջընթացի և միջազգային փոխըմբռնման, այնպես էլ, հետևաբար, ամբողջ աշխարհում խաղաղության պահպանման համար,

համարելով, որ այդ փոխանակումներն իրականացվում են առաջին հերթին գրքերի, հրատարակությունների, ինչպես նաև կրթությանը, գիտությանը և մշակույթին վերաբերող նյութերի միջոցով,

հաշվի առնելով, որ Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության կանոնադրությամբ ազգերի միջև համագործակցության կոչ է արվում մտավոր գործունեության բոլոր բնագավառներում` ներառյալ «գեղարվեստական և գիտական հետաքրքրություն ներկայացնող հրատարակությունների, առարկաների և տեղեկատվական այլ նյութերի փոխանակումները» և նախատեսվում է, որ «կազմակերպությունը մասնակցում է զանգվածային լրատվության բոլոր միջոցներով ազգերի միջև փոխըմբռնմանը և միմյանց ճանաչելուն նպաստող գործունեությանը և այդ նպատակով խորհուրդ է տալիս կնքել միջազգային այնպիսի համաձայնագրեր, որոնք կարող են անհրաժեշտ լինել խոսքի և պատկերի միջոցով գաղափարների ազատ տարածման համար»,

ընդունում են, որ այդ նպատակների իրականացմանն արդյունավետ կծառայի կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի գրքերի, հրատարակությունների և նյութերի ազատ տարածմանն աջակցող միջազգային համաձայնագիրը,

համաձայնեցին հետևյալ դրույթների շուրջ.

ՀՈԴՎԱԾ I

1. Պայմանավորվող պետությունները պարտավորվում են հետևյալ նյութերի ներմուծման ժամանակ կամ ներմուծման հետ կապված չկիրառել մաքսատուրքեր և այլ վճարներ.

ա) գրքեր, հրատարակություններ և փաստաթղթեր, որոնք նշված են սույն Համաձայնագրին կից Ա հավելվածում.

բ) սույն Համաձայնագրին կից Բ, Գ, Դ և Ե հավելվածներում թվարկված և Պայմանավորվող այլ պետության արտադրանք հանդիսացող` կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի նյութեր` այդ հավելվածներում նշված պայմանների պահպանման պայմանով:

2. Սույն հոդվածի 1-ին կետի դրույթները ցանկացած Պայմանավորվող պետության չեն արգելում ներմուծվող նյութերից գանձել հետևյալ հարկերը.

ա) ներքին հարկեր կամ ցանկացած տեսակի ներքին այլ գանձումներ, որոնք սահմանվում են ներմուծման ժամանակ կամ դրանից հետո, և որոնք չեն գերազանցում հայրենական նմանատիպ արտադրանքների համար ուղղակի կամ անուղղակի կերպով գանձվող հարկերի և վճարների չափերը.

բ) մաքսային տուրքերից տարբեր` այլ տուրքեր և վճարներ, որոնք պետական կամ վարչական մարմինների կողմից գանձվում են ներմուծման կամ դրա հետ կապված դեպքերում, և որոնք սահմանափակվում են տրամադրվող ծառայությունների մոտավոր արժեքով և չեն հանդիսանում ոչ հայրենական արտադրանքի անուղղակի պաշտպանության, ոչ էլ ներմուծումը` բյուջեի եկամուտների համար հարկելու միջոցներ:

ՀՈԴՎԱԾ II

1. Պայմանավորվող պետությունները պարտավորվում են տրամադրել անհրաժեշտ լիցենզիաներ և (կամ) արտարժույթ հետևյալ առարկաների ներմուծման համար.

ա) գրքեր և այլ հրատարակություններ, որոնք նախատեսված են հանրային գրադարանների և հավաքածուների, ինչպես նաև պետական, կրթական, գիտահետազոտական կամ մշակութային հաստատությունների գրադարանների և հավաքածուների համար.

բ) պետության կողմից հրատարակված պաշտոնական փաստաթղթեր, այսինքն` պաշտոնական, խորհրդարանական և վարչական փաստաթղթեր` հրատարակված իրենց ծագման երկրում.

գ) Միավորված ազգերի կազմակերպության և նրա ցանկացած մասնագիտացված գործակալությունների գրքեր և հրատարակություններ.

դ) Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության ստացած և նրա կողմից կամ հսկողությամբ անվճար տարածվող գրքեր և հրատարակություններ.

ե) ներմուծման երկրից դուրս զբոսաշրջությունը խթանելու համար նախատեսված հրատարակություններ, որոնք ուղարկվում և բաժանվում են անվճար.

զ) կույրերի համար նախատեսված առարկաներ`

i) կույրերի համար ցցուն տառատեսակով տարաբնույթ գրքեր, հրատարակություններ և փաստաթղթեր.

ii) կույրերի կրթական, գիտական կամ մշակութային զարգացման համար հատուկ նախատեսված այլ առարկաներ, որոնք ներմուծվում են անմիջականորեն կույրերի խնամակալությամբ զբաղվող հաստատությունների կամ կազմակերպությունների կողմից, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` նման առարկաների անմաքս ներմուծման համար:

2. Այն Պայմանավորվող պետությունները, որոնք բոլոր դեպքերում կիրառում են քանակական սահմանափակումներ և արժույթի նկատմամբ վերահսկողության միջոցներ, պարտավորվում են հնարավորության սահմաններում տրամադրել արտարժույթ և արտոնագիր, որոնք անհրաժեշտ են կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի այլ նյութերի, մասնավորապես սույն Համաձայնագրի հավելվածներում թվարկված նյութերի ներմուծման համար:

ՀՈԴՎԱԾ III

1. Պայմանավորվող պետությունները պարտավորվում են տրամադրել բոլոր հնարավոր միջոցները կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի այն նյութերի ներմուծման համար, որոնք ներմուծվում են բացառապես ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից հաստատված հանրային ցուցահանդեսների համար` հետագայում դրանք արտահանելու պայմանով: Այդ միջոցները ներառում են անհրաժեշտ արտոնագրերի տրամադրումը և մաքսատուրքերից ու ներքին հարկերից, ինչպես նաև ներմուծման բոլոր գանձումներից ազատումը` բացառությամբ այն վճարումների և գանձումների, որոնք համապատասխանում են մատուցված ծառայությունների մոտավոր արժեքին:

2. Սույն հոդվածի դրույթներից ոչ մեկը ներմուծող երկրի իշխանություններին չի արգելում ձեռնարկել այնպիսի միջոցներ, որոնք կարող են անհրաժեշտ լինել ցուցահանդեսի ավարտից հետո նշված նյութերի արտահանումն ապահովելու համար:

ՀՈԴՎԱԾ IV

Պայմանավորվող պետությունները պարտավորվում են հնարավորության սահմաններում`

ա) շարունակել համատեղ ջանքեր գործադրել կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի նյութերի ազատ տարածմանը բազմակողմանիորեն աջակցելու և սույն Համաձայնագրում չթվարկված` ազատ տարածման ցանկացած սահմանափակում վերացնելու կամ կրճատելու ուղղությամբ.

բ) պարզեցնել կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի նյութերի ներմուծման վարչական ընթացակարգը.

գ) աջակցել կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի նյութերի արագ և անվտանգ մաքսազերծմանը:

ՀՈԴՎԱԾ V

Սույն Համաձայնագրի ոչ մի դրույթ չի ազդում Պայմանավորվող պետությունների իրավունքների վրա` իրենց օրենսդրությանը համապատասխան ձեռնարկելու առարկաների ներմուծումը կամ ներմուծումից հետո դրանց տարածումն արգելելուն կամ սահմանափակելուն ուղղված այնպիսի միջոցներ, որոնք հիմնված են ազգային անվտանգությանը, հասարակական կարգին կամ հասարակական բարոյականությանն ուղղակիորեն առնչվող պատճառների վրա:

ՀՈԴՎԱԾ VI

Սույն Համաձայնագիրը չի փոփոխում Պայմանավորվող պետության` հեղինակային իրավունքին, ապրանքային նշաններին և արտոնագրերին առնչվող օրենքները և կանոնակարգերը կամ որևէ միջազգային պայմանագիր, կոնվենցիա, համաձայնագիր կամ հայտարարություն կամ չի ազդում դրանց վրա:

ՀՈԴՎԱԾ VII

Պահպանելով այն կոնվենցիայի դրույթները, որոնք Պայմանավորվող պետությունները նախկինում կարող են կնքած լինել վեճերի կարգավորման համար, Պայմանավորվող պետությունները պարտավորվում են, սույն Համաձայնագրի մեկնաբանման կամ կիրառման հետ կապված ցանկացած վեճ կարգավորելու նպատակով, դիմել բանակցությունների կամ հաշտեցման գործընթացների:

ՀՈԴՎԱԾ VIII

Պայմանավորվող պետությունների միջև ներմուծվող նյութերի` կրթական, գիտական կամ մշակութային բնույթի հետ կապված վեճի դեպքում շահագրգիռ կողմերը փոխադարձ համաձայնությամբ կարող են դիմել Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության գլխավոր տնօրենին խորհրդատվական եզրակացության համար:

ՀՈԴՎԱԾ IX

1. Սույն Համաձայնագիրը, որի անգլերեն և ֆրանսերեն տեքստերը հավասարազոր են, թվագրվում է այսօրվա ամսաթվով և ստորագրման համար բաց է Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության անդամ պետությունների, ՄԱԿ-ի բոլոր անդամ պետությունների և ցանկացած այլ` ոչ անդամ պետության համար, որը կստանա անդամակցության հրավեր Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության գործադիր խորհրդի կողմից:

2. Համաձայնագիրը վավերացվում է ստորագրող պետությունների կողմից` նրանց ներպետական ընթացակարգերին համապատասխան:

3. Վավերացման մասին փաստաթղթերն ի պահ են հանձնվում Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարին:

ՀՈԴՎԱԾ X

IX հոդվածի 1-ին կետում նշված պետությունները կարող են միանալ սույն Համաձայնագրին 1950 թվականի նոյեմբերի 22-ից: Միանալն ուժի մեջ է մտնում Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարին պաշտոնական փաստաթուղթն ի պահ հանձնելու պահից:

ՀՈԴՎԱԾ XI

Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ է մտնում Միավորված ազգերի կազմակերպության 10 պետության` վավերացման կամ միանալու մասին փաստաթղթերը գլխավոր քարտուղարի կողմից ստանալու օրվանից:

ՀՈԴՎԱԾ XII

1. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվանից հետո 6 ամսվա ընթացքում Համաձայնագրի կողմ հանդիսացող պետություններից յուրաքանչյուրը ձեռնարկում է բոլոր անհրաժեշտ միջոցները համաձայնագրի լիարժեք և արդյունավետ գործողությունն ապահովելու համար:

2. Այն պետությունները, որոնք վավերացման կամ միանալու մասին իրենց փաստաթղթերն ի պահ կհանձնեն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելու օրվանից հետո, այդ միջոցները ձեռնարկում են փաստաթղթերը հանձնելուց հետո երեք ամսվա ընթացքում:

3. Սույն հոդվածի 1-ին և 2-րդ կետերում նշված ժամկետները լրանալուց հետո մեկ ամսվա ընթացքում, սույն Համաձայնագրի Պայմանավորվող կողմերը Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպությանն են ներկայացնում զեկույց` համաձայնագրի լիարժեք ու արդյունավետ գործողությունն ապահովելու ուղղությամբ ձեռնարկած միջոցների մասին:

4. Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպությունն այդ հաշվետվությունը փոխանցում է Համաձայնագիրն ստորագրած բոլոր պետություններին և Առևտրի միջազգային կազմակերպությանը (նախապես` դրա Ժամանակավոր հանձնաժողովին):

ՀՈԴՎԱԾ XIII

Ստորագրման պահին կամ վավերացման կամ միանալու մասին փաստաթուղթն ի պահ հանձնելիս կամ դրանից հետո` ցանկացած ժամանակ, յուրաքանչյուր Պայմանավորվող պետություն կարող է Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարին ուղղված ծանուցման միջոցով հայտարարել, որ սույն Համաձայնագիրը տարածվում է այն բոլոր կամ որոշ տարածքների վրա, որոնց արտաքին հարաբերությունների համար ինքը պատասխանատու է:

ՀՈԴՎԱԾ XIV

1. Սույն Համաձայնագիրն ուժի մեջ մտնելուց երկու տարի հետո յուրաքանչյուր Պայմանավորվող պետություն իր կամ այն տարածքների անունից, որոնց արտաքին հարաբերությունների համար ինքը պատասխանատու է, կարող է չեղյալ հայտարարել սույն Համաձայնագիրը Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարին ուղղված գրավոր փաստաթղթի միջոցով:

2. Չեղյալ հայտարարելն ուժի մեջ է մտնում այդ մասին փաստաթուղթն ստանալուց մեկ տարի հետո:

ՀՈԴՎԱԾ XV

Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը տեղեկացնում է IX հոդվածի 1-ին կետում նշված պետություններին, ինչպես նաև Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպությանը (նախապես` դրա Ժամանակավոր հանձնաժողովին) IX և X հոդվածներով նախատեսված` վավերացման և միանալու մասին փաստաթղթերն ի պահ հանձնելու, ինչպես նաև, համապատասխանաբար, XIII և XIV հոդվածներով նախատեսված ծանուցումների և չեղյալ հայտարարելու մասին:

ՀՈԴՎԱԾ XVI

Սույն Համաձայնագրի պայմանավորվող պետությունների մեկ երրորդի պահանջով ՄԱԿ-ի կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպության գլխավոր տնօրենը կազմակերպության հաջորդ Գլխավոր խորհրդաժողովի նիստի օրակարգում ներառում է սույն Համաձայնագրի վերանայման նպատակով նիստ գումարելու հարցը:

ՀՈԴՎԱԾ XVII

Համաձայնագրին կից Ա, Բ, Գ, Դ, Ե հավելվածները, ինչպես նաև Արձանագրությունը կազմում են սույն Համաձայնագրի անբաժանելի մասը:

ՀՈԴՎԱԾ XVIII

1. Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրության 102-րդ հոդվածի համաձայն` սույն Համաձայնագիրը գրանցվում է Միավորված ազգերի կազմակերպության գլխավոր քարտուղարի կողմից` ուժի մեջ մտնելու օրվանից:

2. Ի ՀԱՍՏԱՏՈՒՄՆ ՈՐԻ` ներքոստորագրյալները, պատշաճ կերպով լիազորված լինելով, ստորագրեցին սույն Համաձայնագիրը իրենց համապատասխան Կառավարությունների անունից:

Կատարված է Լեյք Սաքսեսում` Նյու Յորք, հազար ինը հարյուր հիսուն թվականի նոյեմբերի քսաներկուսին, մեկ օրինակով, որն ի պահ է հանձնվում Միավորված ազգերի կազմակերպության արխիվ, իսկ դրա հաստատված բնօրինակներն ուղարկվում են IX հոդվածի 1-ին կետում նշված բոլոր պետություններին, ինչպես նաև Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպությանը և Առևտրի միջազգային կազմակերպությանը (նախապես` դրա Ժամանակավոր հանձնաժողովին):

ՀԱՎԵԼՎԱԾ Ա

ԳՐՔԵՐԸ, ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ ԵՎ ՓԱՍՏԱԹՂԹԵՐԸ

i) Տպագիր գրքեր:

ii) Թերթեր և պարբերական հրատարակություններ:

iii) Ոչ տպագրական եղանակով բազմացված գրքեր և փաստաթղթեր:

iv) Պետության կողմից հրատարակված պաշտոնական փաստաթղթեր, այսինքն` պաշտոնական, խորհրդարանական և վարչական փաստաթղթեր` հրատարակված իրենց ծագման երկրում:

v) Զբոսաշրջության համար նախատեսված քարոզչական պաստառներ և գրականություն (գրքույկներ, տեղեկատուներ, ուղեցույցներ, բուկլետներ և նմանատիպ հրատարակություններ)` պատկերազարդ կամ առանց, այդ թվում` այն հրատարակությունները, որոնք տպագրվել են մասնավոր ընկերությունների կողմից և ուղղված են զբոսաշրջության խթանմանը ներմուծման երկրից դուրս:

vi) Հրատարակություններ, որոնց նպատակը ներմուծման երկրից դուրս ուսումնառությունը խթանելն է:

vii) Ձեռագրեր, մեքենագիր փաստաթղթեր:

viii) Գրքերի և այլ հրատարակությունների կատալոգներ, որոնք գնորդներին առաջարկում են ներմուծման երկրից դուրս գործող հրատարակիչները կամ գրավաճառները:

ix) Ֆիլմերի ձայնագրությունների և կրթական, գիտական կամ մշակութային բնույթի այլ տեսալսողական նյութերի կատալոգներ, որոնք թողարկվել են Միավորված ազգերի կազմակերպության կամ նրա մասնագիտացված գործակալություններից որևէ մեկի կողմից կամ անունից:

x) Ձեռագիր, տպագիր կամ ոչ տպագրական եղանակով բազմացված նոտաներ:

xi) Աշխարհագրական, ջրագրական կամ աստղագիտական քարտեզներ և գծագրեր:

xii) Գիտակրթական հաստատություններում ուսումնասիրելու համար նախատեսված ճարտարապետական, արդյունաբերական կամ ճարտարագիտական գծագրեր և պատկերներ կամ դրանց վերարտադրումներ, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար:

(Հավելված Ա-ում նախատեսված ազատումները չեն վերաբերում հետևյալ նյութերին`

ա) գրասենյակային պարագաներ.

բ) գրքեր, հրատարակություններ և փաստաթղթեր (բացառությամբ վերը նշված կատալոգների, զբոսաշրջության համար նախատեսված պաստառների ու հրատարակությունների), որոնք հրատարակվել են հիմնականում գովազդի նպատակով` մասնավոր առևտրային ձեռնարկությունների կողմից կամ դրանց համար.

գ) թերթեր և պարբերականներ, որոնցում գովազդը գերազանցում է մակերեսի 70 տոկոսը.

դ) ցանկացած այլ առարկա (բացառությամբ վերը նշված կատալոգների), որում գովազդը գերազանցում է մակերեսի 25 տոկոսը: Զբոսաշրջության համար նախատեսված քարոզչական պաստառների և գրականության դեպքում այդ տոկոսային չափանիշը կիրառվում է միայն մասնավոր առևտրային գովազդային նյութերի նկատմամբ):

ՀԱՎԵԼՎԱԾ Բ

ԱՐՎԵՍՏԻ ԳՈՐԾԵՐԸ ԵՎ ԿՐԹԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱՆ ԿԱՄ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԲՆՈՒՅԹԻ ՀԱՎԱՔԱԾՈՒՆԵՐԻ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ

i) Գեղանկարներ և գծանկարներ, այդ թվում` ամբողջովին ձեռակերտ վերարտադրումներ` բացառությամբ արդյունաբերական եղանակով պատրաստված նմանօրինակ առարկաների:

ii) Ձեռակերտ նմանակումներ, որոնք պատրաստված են ձեռքով փորագրված և դրոշմագրված քարից, թիթեղից կամ այլ նյութերից և որոնք նկարչի կողմից ստորագրված են ու համարակալված:

iii) Քանդակագործական արվեստի բնօրինակ գործեր` կլոր, ուռուցիկ կամ խորը կտրվածքով` բացառությամբ զանգվածային արտադրության վերարտադրումների և առևտրային բնույթի ավանդական արհեստագործական գործերի:

iv) Վերավաճառքի համար չնախատեսված` պետական պատկերասրահների, թանգարանների և պետական այլ հաստատությունների համար նախատեսված հավաքածուների առարկաներ և արվեստի գործեր, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար:

v) Վերավաճառքի համար չնախատեսված այնպիսի ոլորտների հավաքածուներ և հավաքածուների առարկաներ, ինչպիսիք են անատոմիան, կենդանաբանությունը, բուսաբանությունը, հանքագիտությունը, հնէաբանությունը, հնագիտությունը և ազգագրությունը:

vi) 100 տարուց ավելի վաղեմության առարկաներ:

ՀԱՎԵԼՎԱԾ Գ

ԿՐԹԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱՆ ԿԱՄ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԲՆՈՒՅԹԻ ՏԵՍԱԼՍՈՂԱԿԱՆ ՆՅՈՒԹԵՐԸ

i) Կրթական, գիտական կամ մշակութային բնույթի ֆիլմեր, դիաֆիլմեր, միկրոֆիլմեր և սլայդներ, որոնք ներմուծվում են կազմակերպությունների (այդ թվում` հեռարձակող կազմակերպություններ` ներմուծող երկրի հայեցողությամբ) կողմից, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` այդպիսի նյութերի անմաքս ներմուծման համար, այդ կազմակերպությունների կամ վերը նշված իշխանությունների կողմից պետական կամ մասնավոր կրթական, գիտական կամ մշակութային այլ հաստատությունների կողմից բացառապես ցուցադրվելու նպատակով:

ii) Կինոխրոնիկա (ձայնային կամ ոչ ձայնային), որը ներկայացնում է տվյալ ժամանակահատվածի վերաբերյալ նորությունների նշանակությունը ներմուծման ժամանակ և ներմուծվում է վերարտադրման նպատակներով կա`մ նեգատիվների ձևով` լուսանկարված և երևակված, կա`մ պոզիտիվների` ցուցադրված և երևակված, երբ ներմուծվում է կազմակերպությունների կողմից (այդ թվում, ներմուծող երկրի հայեցողությամբ, հեռարձակող կազմակերպություններ) և որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար` պայմանով, որ ազատ ներմուծումը կարող է սահմանափակվել յուրաքանչյուր առարկայի համար երկու օրինակով:

iii) Բացառապես պետական կամ մասնավոր կրթական, գիտական կամ մշակութային հաստատությունների կամ միությունների (այդ թվում, ներմուծող երկրի հայեցողությամբ, հեռարձակող կազմակերպություններ) համար նախատեսված կրթական, գիտական կամ մշակութային բնույթի ձայնագրություններ, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար:

iv) Կրթական, գիտական կամ մշակութային բնույթի ֆիլմեր, դիաֆիլմեր, միկրոֆիլմեր և ձայնագրություններ` թողարկված Միավորված ազգերի կազմակերպության կամ նրա մասնագիտացված գործակալություններից որևէ մեկի կողմից:

v) Պետական կամ մասնավոր կրթական, գիտական կամ մշակութային հաստատություններում բացառապես ցուցադրման և դասավանդման համար նախատեսված նմուշներ, մակետներ և ուսումնական պաստառներ, որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար:

ՀԱՎԵԼՎԱԾ Դ

ԳԻՏԱԿԱՆ ԳՈՐԾԻՔՆԵՐԸ ԿԱՄ ՍԱՐՔԱՎՈՐՈՒՄՆԵՐԸ

Գիտական գործիքներ կամ սարքավորումներ` նախատեսված բացառապես դասավանդման կամ գիտական հետազոտության համար` պայմանով,

ա) որ նման գիտական գործիքները և սարքավորումները նախատեսված կլինեն պետական կամ մասնավոր գիտական կամ կրթական հաստատությունների համար ու հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար և կօգտագործվեն այդ հաստատությունների հսկողության և պատասխանատվության ներքո.

բ) որ նմանատիպ գիտական արժեք ունեցող գործիքներ և սարքավորումներ ներմուծման երկրում չեն արտադրվում:

ՀԱՎԵԼՎԱԾ Ե

ԿՈՒՅՐԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ԱՌԱՐԿԱՆԵՐԸ

i) Կույրերի համար նախատեսված` ցցուն տառատեսակով գրքեր, հրատարակություններ և փաստաթղթեր:

ii) Այլ առարկաներ` հատուկ նախատեսված կույրերի կրթական, գիտական կամ մշակութային զարգացման համար, որոնք ներմուծվում են անմիջականորեն կույրերի խնամակալությամբ զբաղվող հաստատությունների կամ կազմակերպությունների կողմից և որոնք հաստատված են ներմուծող երկրի իրավասու մարմինների կողմից` անմաքս ներմուծման համար:

ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ

ԿՐԹԱԿԱՆ, ԳԻՏԱԿԱՆ ԿԱՄ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԲՆՈՒՅԹԻ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՆԵՐՄՈՒԾՄԱՆ ՄԱՍԻՆ ՀԱՄԱՁԱՅՆԱԳՐԻՆ ԿԻՑ

Պայմանավորվող պետությունները Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների մասնակցությունը «Կրթական, գիտական և մշակութային բնույթի նյութերի ներմուծման մասին» Համաձայնագրին դյուրացնելու նպատակով համաձայնեցին հետևյալի մասին.

1. Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները կարող է վավերացնել սույն Համաձայնագիրը` IX հոդվածի համաձայն, կամ միանալ դրան` X հոդվածի համաձայն` վերապահումով, որի տեքստը ներկայացվում է ստորև:

2. Այն դեպքում, երբ Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները դառնա սույն Համաձայնագրի կողմ 1-ին կետում նախատեսված վերապահումով, սույն վերապահման դրույթները կարող են վկայակոչվել ինչպես Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների կողմից` սույն Համաձայնագրի ցանկացած Պայմանավորվող պետության նկատմամբ, այնպես էլ յուրաքանչյուր Պայմանավորվող պետության կողմից` Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նկատմամբ` պայմանով, որ տվյալ վերապահումով սահմանված ցանկացած միջոց կկիրառվի` խտրականության բացառման հիման վրա:

Վերապահման տեքստը

ա) Եթե սույն Համաձայնագրով որևէ Պայմանավորվող պետության ստանձնած պարտավորությունների արդյունքում սույն Համաձայնագրով նախատեսված ցանկացած ապրանք իր տարածք ներմուծելը հարաբերական աճ է արձանագրում և իրականացվում այնպիսի պայմաններում, որոնք սպառնալիք են պարունակում կամ սպառնում են լուրջ վնասներ հասցնել նմանատիպ ապրանքների արտադրությամբ զբաղվող ազգային արտադրողներին կամ ուղղակիորեն նրա մրցակիցներին, ապա տվյալ Պայմանավորվող պետությունն ազատ է, վերը նշված 2-րդ կետով սահմանված պայմանների համաձայն, այն ժամանակահատվածում և միջոցների սահմաններում, որոնք անհրաժեշտ են այդ վնասը կանխարգելելու կամ վերականգնելու համար, ամբողջովին կամ մասնակիորեն կասեցնել այդ ապրանքի նկատմամբ սույն Համաձայնագրով ստանձնած ցանկացած պարտավորություն:

բ) Նախքան վերը նշված` «ա» կետի համաձայն դրույթների կիրառմանն ուղղված որևէ միջոց ձեռնարկելը, ցանկացած Պայմանավորվող պետություն այդ մասին նախապես` հնարավորինս շուտ, գրավոր ծանուցում է Միավորված ազգերի կազմակերպության կրթության, գիտության և մշակույթի հարցերով կազմակերպությանը և տրամադրում է կազմակերպությանը և սույն Համաձայնագրի կողմ հանդիսացող Պայմանավորվող պետություններին իր կողմից նախատեսված միջոցը վերջիններիս հետ համադրելու հնարավորություն:

գ) Ծայրահեղ դեպքերում, երբ ուշացումը կհանգեցնի դժվար փոխհատուցելի վնասների, սույն արձանագրության «ա» կետի համաձայն, առանց նախնական խորհրդակցության, կարող են ձեռնարկվել ժամանակավոր միջոցներ` պայմանով, որ այդ խորհրդակցությունն իրականացվի այդպիսի միջոցներ ձեռնարկելուց անմիջապես հետո:

Հայաստանի Հանրապետության համար Համաձայնագիրը ուժի մեջ է մտել 2010 թ. օգոստոսի 23-ին:

Agreement

on the Importation of Educational, Scientific and Cultural

Materials

Preamble

The contracting States,

Considering that the free exchange of ideas and knowledge and, in general, the widest possible dissemination of the diverse forms of self-expression used by civilizations are vitally important both for intellectual progress and international understanding, and consequently for the maintenance of world peace;

Considering that this interchange is accomplished primarily by means of books, publications and educational, scientific and cultural materials;

Considering that the Constitution of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization urges co-operation between nations in all branches of intellectual activity, including `the exchange of publications, objects of artistic and scientific interest and other materials of information' and provides further that the Organization shall `collaborate in the work of advancing the mutual knowledge and understanding of peoples, through all means of mass communication and to that end recommend such international agreements as may be necessary to promote the free flow of ideas by word and image' ;

Recognize that these aims will be effectively furthered by an international agreement facilitating the free flow of books, publications and educational, scientific and cultural materials; and

Have, therefore, agreed to the following provisions:

Article I

1. The contracting States undertake not to apply customs duties or other charges on, or in connection with, the importation of:

(a) Books, publications and documents, listed in Annex A to this Agreement;

(b) Educational, scientific and cultural materials, listed in Annexes B, C, D and E to this Agreement; which are the products of another contracting State, subject to the conditions laid down in those annexes.

2. The provisions of paragraph 1 of this article shall not prevent any contracting State from levying on imported materials:

(a) Internal taxes or any other internal charges of any kind, imposed at the time of importation or subsequently, not exceeding those applied directly or indirectly to like domestic products;

(b) Fees and charges, other than customs duties, imposed by governmental authorities on, or in connection with, importation, limited in amount to the approximate cost of the services rendered, and representing neither an indirect protection to domestic products nor a taxation of imports for revenue purposes.

Article II

1. The contracting States undertake to grant the necessary licences and/or foreign exchange for the importation of the following articles:

(a) Books and publications consigned to public libraries and collections and to the libraries and collections of public, educational, research or cultural institutions;

(b) Official government publications, that is, official, parliamentary and ad-ministrative documents published in their country of origin;

(c) Books and publications of the United Nations or any of its Specialized Agencies;

(d) Books and publications received by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization and distributed free of charge by it or under its supervision;

(e) Articles for the blind:

(i) Books, publications and documents of all -kinds in raised characters for the blind;

(ii) Other articles specially designed for the educational, scientific or cultural advancement of the blind, which are imported directly by institutions or organizations concerned with the welfare of the blind, approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free entry of these types of articles.

2. The contracting States which at any-time apply quantitative restrictions and exchange control measures undertake to grant, as far as possible, foreign exchange and licences necessary for the importation of other educational, scientific or cultural materials, and particularly the materials referred to in the annexes to this Agreement.

Article III

1. The contracting States undertake to give every possible facility to the importation of educational, scientific or cultural materials, which are imported exclusively for showing at a public exhibition approved by the competent authorities of the importing country and for subsequent re-exportation. These facilities shall include the granting of the necessary licences and exemption from customs duties and internal taxes and charges of all kinds payable on importation, other than fees and charges corresponding to the approximate cost of services rendered.

2. Nothing in this article shall prevent the authorities of an importing country from taking such steps as may be necessary to ensure that the materials in question shall be re-exported at the close of their exhibition.

Article IV

The contracting States undertake that they will as far as possible:

(a) Continue their common efforts to promote by every means the free circulation of educational, scientific or cultural materials, and abolish or reduce any restrictions to that free circulation which are not referred to in this agreement;

(b) Simplify the administrative procedure governing the importation of educational, scientific or cultural materials;

(c) Facilitate the expeditious and safe customs clearance of educational, scientific or cultural materials.

Article V

Nothing in this Agreement shall affect the right of contracting States to take measures, in conformity with their legislation, to prohibit or limit the importation, or the circulation after importation, of articles on grounds relating directly to national security, public order or public morals.

Article VI

This Agreement shall not modify or affect the laws and regulations of any contracting State or any of its international treaties, conventions, agreements or proclamations, with respect to copyright, trade marks or patents.

Article VII

Subject to the provisions of any previous conventions to which the contracting States may have subscribed for the settlement of disputes, the contracting States undertake to have recourse to negotiation or conciliation, with a view to settlement of any disputes regarding the interpretation or the application of this Agreement.

Article VIII

In case of a dispute between contracting States relating to the educational, scientific or cultural character of imported materials, the interested Parties may, by common agreement, refer it to the Director-General of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization for an advisory opinion.

Article IX

1. This Agreement, of which the English and French texts are equally authentic, shall bear today's date and remain open for signature by all Member States of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, all Member States of the United Nations and any non-member State to which an invitation may have been addressed by the Executive Board of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization.

2. The Agreement shall be ratified on behalf of the signatory States in accordance with their respective constitutional procedure.

3. The instruments of ratification shall be deposited with the Secretary General of the United Nations.

Article X

The States referred to in paragraph 1 of Article IX may accept this Agreement from 22 November 1950. Acceptance shall become effective on the deposit of a formal instrument with the Secretary-General of the United Nations.

Article XI

This Agreement shall come into force on the date on which the Secretary General of the United Nations receives instruments of ratification or acceptance from 10 States.

Article XII

1. The States Parties to this Agreement on the date of its coming into force shall each take all the necessary measures for its fully effective operation within a period of six months after that date.

2. For States which may deposit their instruments of ratification or acceptance after the date of the Agreement coming into force, these measures shall be taken within a period of three months from the date of deposit.

3. Within one month of the expiration of the periods mentioned in paragraphs 1 and 2 of this article, the contracting States to this Agreement shall submit a report to the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization of the measures which they have taken for such fully effective operation.

4. The United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization shall transmit this report to all signatory States to this Agreement and to the International Trade Organization (provisionally, to its Interim Commission).

Article XIII

Any contracting State may, at the time of signature or the deposit of its instrument of ratification or acceptance, or at any time thereafter, declare by notification addressed to the Secretary-General of the United Nations that this Agreement shall extend to all or any of the territories for the conduct of whose foreign relations that contracting State is responsible.

Article XIV

1. Two years after the date of the coming into force of this Agreement, any contracting State may, on its own behalf or on behalf of any of the territories for the conduct of whose foreign relations that contracting State is responsible, denounce this Agreement by an instrument in writing deposited with the Secretary-General of the United Nations.

2. The denunciation shall take effect one year after the receipt of the instrument of denunciation.

Article XV

The Secretary-General of the United Nations shall inform the States referred to in paragraph 1 of Article IX, as well as the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization, and the International Trade Organization (provisionally, its Interim Commission), of the deposit of all the instruments of ratification and acceptance provided for in Articles IX and X, as well as of the notifications and denunciations provided for respectively in Articles XIII and XIV.

Article XVI

At the request of one-third of the contracting States to this Agreement, the Director-General of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization shall place on the agenda of the next session of the General Conference of that Organization, the question of convoking a meeting for the revision of this Agreement.

Article XVII

Annexes A, B, C, D and E, as well as the Protocol annexed to this Agreement are hereby made an integral part of this Agreement.

Article XVIII

In accordance with Article 102 of the Charter of the United Nations, this Agreement shall be registered by the Secretary-General of the United Nations on the date of its coming into force.

IN FAITH WHEREOF the undersigned, duly authorized, have signed this Agreement on behalf of their respective governments.

Done at Lake Success, New York, this twenty-second day of November one thousand nine hundred and fifty in a single copy, which shall remain deposited in the archives of the United Nations, and certified true copies of which shall be delivered to all the States referred to in paragraph I of Article IX, as well as to the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization and to the International Trade Organization (provisionally, to its Interim Commission).

Annexes

Annex A

Books, publications and documents

(i) Printed books.

(ii) Newspapers and periodicals.

(iii) Books and documents produced by duplicating processes other than printing.

(iv) Official government publications, that is, official, parliamentary and administrative documents published in their country of origin.

(v) Travel posters and travel literature (pamphlets, guides, time-tables, leaflets and similar publications), whether illustrated or not, including those published by private commercial enterprises, whose purpose is to stimulate travel outside the country of importation.

(vi) Publications whose purpose is to stimulate study outside the country of importation.

(vii) Manuscripts, including typescripts.

(viii) Catalogues of books and publications, being books and publications offered for sale by publishers or booksellers established outside the country of importation.

(ix) Catalogues of films, recordings or other visual and auditory material of an educational, scientific or cultural character, being catalogues issued by or on behalf of the United Nations or any of its Specialized Agencies.

(x) Music in manuscript or printed form, or reproduced by duplicating processes other than printing.

(xi) Geographical, hydrographical or astronomical maps and charts.

(xii) Architectural, industrial or engineering plans- and designs, and reproductions thereof, intended for study in scientific establishments or educational institutions approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free admission of these types of articles.

(The exemptions provided by Annex A shall not apply to:

(a) Stationery;

(b) Books, publications and documents (except catalogues, travel posters and travel literature referred to above) published by or for a private commercial enterprise, essentially for advertising purposes;

(c) Newspapers and periodicals in which the advertising matter is in excess of 70 per cent by space;

(d) All other items (except catalogues referred to above) in which the advertising matter is in excess of 25 per cent by space. In the case of travel posters and literature, this percentage shall apply only to private commercial advertising matter.)

Annex B

Works of art and collectors' pieces of an educational, scientific or cultural character

(i) Paintings and drawings, including copies, executed entirely by hand, but excluding manufactured decorated wares.

(ii) Hand-printed impressions, produced from hand-engraved or hand-etched blocks, plates or other material, and signed and numbered by the artist.

(iii) Original works of art of statuary or sculpture, whether in the round, in relief, or in intaglio, excluding mass-produced reproductions and works of conventional craftsmanship of a commercial character.

(iv) Collectors' pieces and objects of art consigned to public galleries, museums and other public institutions, approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free entry of these types of articles, not intended for resale.

(v) Collections and collectors' pieces in such scientific fields as anatomy, zoology, botany, mineralogy, paleontology, archaeology and ethnography, not intended for resale.

(vi) Antiques, being articles in excess of 100 years of age.

Annex C

Visual and auditory materials of an educational, scientific or cultural character

(i) Films, filmstrips, microfilms and slides, of an educational, scientific or cultural character, when imported by organizations (including, at the discretion of the importing country, broadcasting organizations), approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free admission of these types of articles, exclusively for exhibition by these organizations or by other public or private educational, scientific or cultural institutions or societies approved by the aforesaid authorities.

(ii) Newsreels (with or without sound track), depicting events of current news value at the time of importation, and imported in either negative form, exposed and developed, or positive form, printed and developed, when imported by organizations (including, at the discretion of the importing country, broadcasting organization) approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free admission of such films, provided that free entry may be limited to two copies of each subject for copying purposes.

(iii) Sound recordings of an educational, scientific or cultural character for use exclusively in public or private educational, scientific or cultural institutions or societies (including, at the discretion of the importing country, broadcasting organizations) approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free admission of these types of articles.

(iv) Films, filmstrips, microfilms and sound recordings of an educational, scientific or cultural character produced by the United Nations or any of its Specialized Agencies.

(v) Patterns, models and wall charts for use exclusively for demonstrating and teaching purposes in public or private educational, scientific or cultural institutions approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free admission of these types of articles.

Annex D

Scientific instruments or apparatus

Scientific instruments or apparatus, intended exclusively for educational purposes or pure scientific research, provided:

(a) That such scientific instruments or apparatus are consigned to public or private scientific or educational institutions approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free entry of these types of articles, and used under the control and responsibility of these institutions;

(b) That instruments or apparatus of equivalent scientific value are not being manu-factured in the country of importation.

Annex E

Articles for the blind

Books, publications and documents of all kinds in raised characters for the blind. Other articles specially designed for the educational, scientific or cultural advancement of the blind, which are imported directly by institutions or organizations concerned with the welfare of the blind, approved by the competent authorities of the importing country for the purpose of duty-free entry of these types of articles.

Protocol

annexed to the Agreement on the Importation of Educational,

Scientific and Cultural Materials

The contracting States,

In the interest of facilitating the participation of the United States of America in the Agreement on the Importation of Educational, Scientific and Cultural Materials, have agreed to the following:

1. The United States of America shall have the option of ratifying this Agreement, under Article IX, or of accepting it, under Article X, with the, inclusion of the reservation hereunder.

2. In the event of the United States of America becoming Party to this Agreement with the reservation provided for in the preceding paragraph 1, the provisions of that reservation may be invoked by the Government of the United States of America with regard to any of the contracting States to this Agreement, or by any contracting State with regard to the United States of America, provided that any measure imposed pursuant to such reservation shall be applied on a non-discriminatory basis.

Text of the reservation

(a) If, as a result of the obligations incurred by a contracting State under this Agreement, any product covered by this Agreement is being imported into the territory of a contracting State in such relatively increased quantities and under such conditions as to cause or threaten serious injury to the domestic industry in that territory producing like or directly competitive products, the contracting State, under the conditions provided for by paragraph 2 above, shall be free, in respect of such product and to the extent and for such time as may be necessary to prevent or remedy such injury, to suspend, in whole or in part, any obligation under this Agreement with respect to such product.

(b) Before any contracting State shall take action pursuant to the provisions of paragraph (a) above, it shall give notice in writing to the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization as far in advance as may be practicable and shall afford the Organization and the contracting States which are Parties to this Agreement an opportunity to consult with it in respect of the proposed action.

(c) In critical circumstances where delay would cause damage which it would be difficult to repair, action under paragraph (a) above may be taken provisionally without prior consultation, on the condition that consultation be effected immediately after taking such action.

For the Republic of Armenia the Agreement has entered into force on 23.08.2010.