(ուժը կորցրել է 09.12.04 թիվ 1938-Ն որոշում)
i
040.0277.030599
«ՎԱՎԵՐԱՑՆՈՒՄ ԵՄ»
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ
ՆԱԽԱԳԱՀ Ռ. ՔՈՉԱՐՅԱՆ
«3» մայիսի 1999 թ.
ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹՅՈՒՆ
ՈՐՈՇՈՒՄ
3 մայիսի 1999 թվականի թիվ 277
i
ՄԵԾՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԻԱՎՈՐՆԵՐԻ ԵՎ ՊԱՅՄԱՆԱԿԱՆ ՍԱՆԴՂԱԿՆԵՐԻ ԿԻՐԱՌՄԱՆ ԿԱՆՈՆՆԵՐԸ ՀԱՍՏԱՏԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
Հայաստանի Հանրապետության կառավարության 1998 թվականի ապրիլի 30-ի «Հայաստանի Հանրապետությունում միավորների միջազգային համակարգի միավորումների կիրառման, դրանց անվանումների և պայմանանշանների մասին» N 260 որոշման 2-րդ կետին համապատասխան Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը որոշում է.
Հաստատել մեծությունների միավորների և պայմանական սանդղակների կիրառման կանոնները (կցվում է):
Հաստատված է
ՀՀ կառավարության 1999 թ.
մայիսի 3-ի N 277 որոշմամբ
Մեծությունների միավորների և պայմանական
սանդղակների կիրառման կանոնները
I. Մեծությունների միավորները կիրառելու կանոնները
1. Նորմատիվ փաստաթղթերում և հրատարակություններում մեծությունների արժեքներն արտահայտում են ՍԻ միավորներով:
2. Չափման միջոցների վերաբերյալ նորմատիվ փաստաթղթերում նշված չափման միջոցների աստիճանավորումն իրականացվում է ՍԻ միավորներով:
3. Եթե արտադրանքի բնութագրման համար թույլատրվում են տարբեր միավորներ, ապա կիրառվող մեծության միավորը որոշվում է արտադրողի և պատվիրատուի փոխհամաձայնությամբ:
4. Այլ երկրների հետ համագործակցության միջազգային կազմակերպությունների գործունեությանը մասնակցելու ժամանակ, ինչպես նաև արտահանվող արտադրանքի վերաբերյալ նորմատիվ տեխնիկական և այլ փաստաթղթերում կիրառվում են մեծությունների միավորների միջազգային պայմանանշանները:
5. Տարբեր արտադրանքի և իրերի նորմատիվային, տեխնիկական, կոնստրուկտորական, տեխնոլոգիական փաստաթղթերում, ինչպես նաև տեխնիկական կանոնակարգերում, եթե դրանք նախատեսված են Հայաստանի Հանրապետությունում կիրառման համար, կիրառվում են մեծությունների միավորների միջազգային կամ հայերեն պայմանանշանները:
Անկախ այն, թե չափման միջոցների վերաբերյալ փաստաթղթերում մեծությունների միավորների ինչպիսի պայմանանշաններ են օգտագործված, չափման միջոցների ցուցանակներում և սանդղակների վրա կիրառվում են մեծությունների միավորների միջազգային պայմանանշանները:
6. Տպագրական հրատարակություններում թույլատրվում է կիրառել մեծությունների միավորների միջազգային կամ հայկական պայմանանշանները: Միաժամանակ մեծությունների միավորների երկու տեսակի պայմանանշանների կիրառումը նույն հրատարակությունում չի թույլատրվում (բացառությամբ մեծությունների միավորների մասին հրատարակությունների, բառարանների):
II. Մեծությունների չափայնության և միավորների
պայմանանշանները գրելու կանոնները
7. Մեծությունների չափայնությունը գրվում է լատիներեն գլխատառերով` ուղիղ տպատառերով:
8. Մեծությունների արժեքները գրելիս կիրառվում են միավորների տառային պայմանանշանները կամ հատուկ նշաններ (...O, ...I, ...II), ընդ որում, սահմանվում է տառային պայմանանշանների երկու տեսակ` միջազգային (լատիներեն կամ հունարեն տառերով) և հայերեն` (հայերեն տառերով):
9. Մեծությունների միավորների տառային պայմանանշանները տպագրվում են ուղիղ տառերով: Միավորների պայմանանշաններում կետը, որպես կրճատման նշան, չի դրվում:
10. Մեծությունների պայմանանշանները գրվում են մեծությունների թվային արժեքից հետո մեկ տողի վրա, առանց տողադարձի: Արժեքի վերջին թվանշանի և միավորի պայմանանշանների միջև պետք է թողնել բացակ, որը պահպանվում է տվյալ տիպի ու չափի տառատեսակների համար.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
100 կՎտ 100կՎտ
80 % 80%
օ օ օ
20 C 20 C, 20 C
Բացառություն են կազմում հատուկ նշանի տեսքով տողից վերև բարձրացված պայմանանշանները: Դրանց առջև բացակ չի թողնվում.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
օ օ
20 20
11. Մեծության թվային արժեքի մեջ տասնորդական կոտորակի առկայության դեպքում միավորի պայմանանշանը գրվում է բոլոր թվանշաններից հետո.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
423,06 մ 423 մ, 06
օ օ I օ օ I
5,758 կամ 5 45,48 5 ,758 կամ 5 45 ,48
օ I II օ I II
5 45 28,8 5 45 28 ,8
12. Մեծությունների միավորների արժեքները սահմանային շեղումներով նշելիս սահմանային շեղումները վերցվում են փակագծերի մեջ, իսկ միավորի պայմանանշանը դրվում է փակագծից հետո, ինչպես նաև` և թվային արժեքից հետո, և սահմանային շեղումից հետո.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
+ +
(100,0 - 0,1) կգ 100,0 - 0,1կգ
+ +
50 գ - 1 գ 50 - 1գ
Եթե շարադրանքում բերվում են մի շարք թվային արժեքներ, որոնք արտահայտված են մեծության միևնույն միավորով, ապա այդ միավորի պայմանանշանը դրվում է միայն վերջին թվանշանից հետո (օրինակ` 5,9; 8,5; 10,0; 12,0 մմ), իսկ եթե անհրաժեշտ է նշել մեծության արժեքների տիրույթը, ապա միավորի պայմանանշանը դրվում է վերջին թվանշանից հետո (օրինակ` 5-ից մինչև 20 կգ):
13. Բանաձևերում մեծությունների նշանակումները բացատրելիս թույլատրվում է կիրառել միավորների պայմանանշանները; Միավորների պայմանանշանների տեղադրումը նույն տողի վրա, բանաձևի հետ, որը տառերի տեսքով արտահայտում է կախվածությունը միավորների միջև կամ դրանց թվային արժեքների միջև, չի թույլատրվում.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
s s
V = 3,6 /t, V = 3,6 /t, կմ/ժ,
որտեղ v-ն արագությունն է, կմ/ժ որտեղ s-ը ճանապարհն է, մ
s-ը` ճանապարհը, մ t-ն` ժամանակը, վ
t-ն` ժամանակը, վ
14. Արտադրյալի մեջ մտնող միավորների տառային պայմանանշաններն իրարից բաժանվում են կետերով, որպես բազմապատկման նշաններ: Թույլատրվում է արտադրյալի մեջ մտնող միավորների տառային պայմանանշաններն իրարից բաժանել բացակներով, եթե դա թյուրիմացության չի հանգեցնում.
ճիշտ է սխալ է
______ ______
Ն.մ Նմ
Պա.վ Պավ
15. Միավորների տառային պայմանանշանների հարաբերության դեպքում որպես բաժանման նշան դրվում է հորիզոնական կամ թեք գիծ: Թույլատրվում է դա նշել արտադրյալի տեսքով աստիճան բարձրացված (դրական կամ բացասական).
ճիշտ է սխալ է
_____ ______
-2 -1 2
Վտ . մ . Կ Վտ/մ /Կ
Վտ Վտ
---- ----
2 2
մ .Կ մ
---
Կ
16. Որպես բաժանման նշան թեք գծի օգտագործման դեպքում միավորների պայմանանշանները համարիչում և և հայտարարում գրվում են նույն տողում, միավորների պայմանանշանների արտադրյալը հայտարարում վերցվում է փակագծերի մեջ:
ճիշտ է սխալ է
_____ ______
մ / վ մ/վ
Վտ / (մ . Կ) Վտ/մ.Կ
17. Մեծության ածանցյալ միավորը նշելիս, եթե դա բաղկացած է երկու և ավելի միավորներից, չի թույլատրվում տառային պայմանանշաններն ու միավորների անվանումները համակցել, այսինքն, գրել միավորներից մեկի պայմանանշանը, իսկ մյուսի` անվանումը.
ճիշտ է սխալ է
_____ ______
80 կմ/ժ 80 կմ/ժամում
80 կիլոմետր ժամում ժամում 80 կմ